8 Şubat 2012'ye kadar isteğe bağlıdan çıkın / Ziya Perver

Matematik mühendisiyim. İlk işe girişim 23.9.1994'te Emekli Sandığı'na bağlı Emlak Bankası. 20.11.1998'e kadar bu kurumda daha sonra 23.11.1998'den 30.8.1999 tarihine kadar SSK'ya bağlı bir kurumda görev yaptım.
Nisan 2002'den beri isteğe bağlı SSK'ya ödeme yapıyorum. Ekim 2008'den itibaren Bağ-Kur'a geçirildik. Hiç borcum olmamasına rağmen şu anda borçlu görünüyorum. Bu yüzden sağlık hizmeti alamıyorum. Bana ne tavsiye edersiniz? Beklesem bir düzelme olur mu? Ayrıca ne zaman emekli olurum, nasıl bir yol izlemeliyim? Ayşe Keşan, İstanbul

23.09.1994 sosyal güvenlik başlangıcı ve 25.01.1971 doğum tarihiniz ile SSK'dan 51 yaşında en az 5.750 gün sayısı ile emekli olabileceğiniz gibi en az 3.600 gün sayısı ile 58 yaşında emekli olma tercihini de kullanabilirsiniz. Ancak hangisini kullanırsanız kullanın son yedi yıllık (2.520 günlük) prim ödemelerinizde (boş geçen süreler dikkate alınmaz) en çok SSK'ya prim ödemiş olmanız gerekir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SS ve GSS), 1 Ekim 2008'de yürürlüğe girdi. Aynı gün isteğe bağlı SSK sona erdirildi ve bana göre hukuki olmamakla birlikte o güne kadar isteğe bağlı SSK'ya prim ödeyenlerin hepsi, haberdar edilmeden isteğe bağlı Bağ-Kur'a geçirildi. Siz yukarıdaki tercihlere göre SSK'dan emekli olmayı diliyorsanız iki seçeneğiniz var: İlki 1 Ekim 2008'den sonra isteğe bağlı Bağ-Kur'da 3,5 yılı tamamlamadan en geç 28 Şubat 2012 günü isteğe bağlıyı bitirmek. Şayet bunu beceremezseniz de bu kere 3,5 yılı tamamlamış isteğe bağlı Bağ-Kur'dan sonra SSK'lı işe girip en az 3,5 yıl sigortalı olarak çalışmak. Ben bunlardan birincisini tavsiye ederim. Yani en geç 28 Şubat 2012'de isteğe bağlı Bağ-Kur'u terk edin. Şayet terk etmezseniz Bağ-Kur'dan 54 yaşında en az 7.200 gün ile emekli olacağınız gibi SSK'ya göre daha düşük bir emekli aylığınız olur.

BAĞ-KUR'DA PRİMLER AYNI AY ÖDENİR

İsteğe bağlı SSK'da primler takip eden ayın sonuna kadar tahsil ediliyor. Mesela şubat primi mart sonuna kadar ödenirdi. Bağ-Kur'da ise primler aynı ay içinde ödenmek zorunda. Sadece siz değil SSK'dan Bağ-Kur'a geçirilen tüm isteğe bağlılara otomatikman bir ay borç eklendi. Sebebi de Bağ-Kur'da primlerin aynı ay içinde ödenmek zorunda olmasıdır. 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu gereğince, isteğe bağlılar SGK üzerinden sağlık yardımı alabilir, ama bunun için tek kuruş dahi olsa SGK'ya borçlarının olmaması şarttır. Bu sebeple sağlık yardımı istiyorsanız borcunuzu kapatın.

İstanbul'da tüm müdürlükler kıdem yazısı vermek zorunda

İstanbul'da sadece Unkapanı'nda bulunan İhtiyarlık Sosyal Güvenlik Merkezi 'kıdem tazminatı alabilir' yazısı veriyorken, İstanbul İl Müdürü Mustafa Kuruca'nın talimatı ile bütün Sosyal Güvenlik Merkezleri (SGM) bu yazıyı ve vermek zorunda. Bu köşeden defalarca, 'Emekli olmadan istifa edene de kıdem tazminatı verilir' demiştik. Çünkü 8 Eylül 1999 günlü Resmî Gazete'de yayımlanan 4447 sayılı kanunun 45. maddesi, bu hakkı 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışanlara veriyordu. Ancak İstanbul'da sadece Unkapanı'nda bulunan İhtiyarlık SGM bu yazıyı veriyor, diğer merkezler ise vermiyordu. İl Müdürlüğü'nün gönderdiği iç emirde, "4447 sayılı kanunun 45. maddesiyle 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (5) numaralı bentle 506 sayılı kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları (sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısı) veya aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları halinde sigortalılara kıdem tazminatı ödeneceği öngörülmüş ve 10.07.2008 tarih 497081 sayı ile uygulama ünitelere duyurulmuştur. Hal böyle olmakla birlikte bazı Sosyal Güvenlik merkezlerimizin sigortalılara kıdem tazminatı yazısını vermeyerek Unkapanı Sosyal Güvenlik merkezlerine yönlendirdikleri, bu durumun sigortalılarımızın memnuniyetsizliğine yol açtığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla, sigortalıların yazılı olarak başvurması koşuluyla, sigortalının hangi sosyal güvenlik merkezi sınırları içinde çalıştığına bakılmaksızın Pendik, Kadıköy, Bakırköy, Beşiktaş, Beyoğlu, Fatih, Gaziosmanpaşa ve Unkapanı SGM tarafından kıdem tazminatına hak kazandığına dair yazının verilmesi gerekmektedir. Bilgi ve gereğini rica ederim." deniliyor.

Kimler tazminat yazısı alabilir?

Daha önce bu köşeden bunu detaylı açıklamıştık ama bir kez daha hatırlatmakta fayda var. Dayanak madde (1475/14-5) içinde geçen kanun maddeleri tek tek irdelendiğinde aşağıdaki şartları tamamlayanların isterlerse işlerinden ayrılıp kıdem tazminatı alabilme haklarının olduğu görülecektir.

A- 506 sayılı kanunun 60. maddesine göre,

Kadın ya da erkek olsun başkaca bir şart aranmaksızın 7 bin gün sayısı olanlar veyahut,

Kadın ya da erkek 25 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4.500 günü olanlar,

B- 506 sayılı kanunun geçici 81/B'ye göre,

Kadın ise 20 ve erkek ise 25 tam yıl sigortalılık süresi ile aynı maddede belirtilen gün sayılarına (5 bin ile 7 bin arasında) ulaşmış olanlar,

C- 506 sayılı kanunun geçici 81/C'ye göre,

İster kadın olsun ister erkek en az 15 yıldan beri sigortalı olması ve en az 3.600 gün sayısını tamamlayanlar, emeklilik yaşlarını bekleyerek işyerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilmektedir.

SGK'dan alınacak 'kıdem tazminatı alabilir' yazısı ile işyerinden ayrılma halinde 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17. maddesindeki ihbar sürelerine de uymak gerekmez. Yani, işçi bu yazıyı işverene verdiği an işini bırakıp tazminatını isteyebilir. İşveren bu durumda tazminatı nakden ve defaten ödemekle mükelleftir. Normal şartlarda, işyerinden ayrılıp evinde emeklilik gününü beklemeyi amaçlayan işçi, bir müddet sonra bu düşüncesini de değiştirebilir ve bir başka işyerinde veya aynı işyerinde yeniden işe girebilir. Bu durumda kıdemi ödeyen işveren tazminatı geri isteyemez, daha doğrusu geri isteyebilmesi için işyerinden ayrılırken gerçek niyeti bu değildi diyebilir ama bu niyeti ispat etmesi gerekir.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 20.02.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.