Sosyal güvenlik açıkları millî gelirin yüzde 5,5'ini yuttu

Ekonomik krizle birlikte sosyal güvenlik sisteminin bütçe üzerindeki yükü daha da büyüdü.

Küresel malî krizin etkili olduğu 2009'da bütçeden sosyal güvenliğe 52,5 milyar liralık takviye yapıldı. Yıl genelinde toplam transfer rakamının 46,6 milyar TL olması öngörülüyordu. Ancak açık 5,9 milyar lira artış gösterdi. Hesaplamalara göre milli gelirin yüzde 5,5'i sosyal güvenlik açıklarına gitti. 2008'deki açık, 35 milyar liraydı. Türkiye'nin 2009 bütçesinin 287 milyar TL olduğu dikkate alındığında bunun yaklaşık 5'te birinin sosyal güvenlik açıklarının finansmanında kullanıldığı görülüyor. Açıkların beklentilerin çok üzerinde çıkmasının sebepleri olarak krizle birlikte işsizliğin artması, sigorta primlerinin devlet tarafından ödenmesine yönelik teşvikler ve zora giren işverenin prim ödemelerini aksatması gösteriliyor.

Sağlık giderlerindeki artışın önünün alınamaması da açığı tetikleyen önemli unsurlardan biri. Büyük umutlarla çıkarılan 'sosyal güvenlik reformu'nun ardından düşüşe geçmesi beklenen açıklar, 2009'de tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı. Açıkların milli gelire oranı ise ilk kez yüzde 4'ü aşarak yüzde 5,5'e fırladı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre prim ödeyen aktif sigortalı sayısı üç yıldır neredeyse yerinde saydı. 2007'de 15 milyon 19 bin olan prim ödeyen kişi sayısı, 2008'de 15 milyon 299 bine yükseldi. Ancak geçen yıl krizin etkisiyle 15 milyon 101 bine geriledi. Buna karşılık emekli sayısı 3 yılda 1 milyon kişi arttı. 2007'de 8,2 milyon olan emekli sayısı, 2008'de 8,7 milyona, geçen yıl ise 9,1 milyona yükseldi. SGK'nın en büyük gelir kalemi olan prim tahsilatı geçen sene 52,8 milyar TL'de kaldı. Prim affından elde edilen gelirlerle birlikte bu rakam 54,5 milyar liraya çıktı. 2008'deki prim geliri de 54,5 milyar lira olmuştu. Giderler ise büyük artış gösterdi. 2008'de 59 milyar olan emekli aylıkları 2009'da 67,4 milyara yükseldi. Sağlık giderleri de 25,3 milyardan 28,8 milyar liraya çıktı. Sağlık harcamalarının 13 milyarı ilaç gideri, 15 milyarı da tedavi harcamalarından oluştu. SGK'nın toplam gideri ise 105 milyar TL'yi buldu.

'BU DURUMUN SÜRDÜRÜLMESİ İMKâNSIZ'

Sosyal güvenlik açıkları rakam olarak artarken açıkların milli gelire oranı da ciddi şekilde yükseldi. 2008'de açıkların milli gelire oranı yüzde 3,6 iken 2009'da yüzde 5,5'e çıktı. Sosyal güvenlik açıklarının karşılanabilir olmasındaki en önemli ölçü, milli gelir içindeki payı kabul ediliyor. Geçmiş yıllarda sosyal güvenlik açıkları rakam olarak artmasına karşın milli gelir içindeki payı aynı seviyelerde kalıyordu. Örneğin 2003'te sosyal güvenlik açıkları 15,8 milyar iken açıkların milli gelir içindeki payı 3,4 olmuştu. 2008'de açıklar 35 milyara çıkarken milli gelire oranı 3,6 ile yaklaşık aynı kalmıştı. Sosyal güvenlik uzmanları, 2009'da açığın 52,5 milyara çıkmasından çok açığın milli gelire oranına dikkat çekiyor. Uzmanlar, milli gelirin yüzde 5,5'inin sosyal güvenlik açıklarına gitmesini 'sürdürülmesi imkansız' olarak yorumluyor.
 

 

 

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 17.02.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.