Mükellefler e-iade sistemi ile iadelerini daha hızlı alabilecek / Ahmet Yavuz

Şirketlerin ve işadamlarının KDV iade taleplerinin gecikmeli olarak yerine getirilmesinden şikâyetleri artınca Maliye bu iadenin daha hızlı yapılması için tedbirler geliştirdi.
Yayınlanan sirküler ile artık iade için istenen fatura listelerinin kâğıt ortamında verilmesinden vazgeçilerek internet üzerinden verilmesi uygulamasına geçildi. Böylece hızlı ve pratik bir çözüm getirildi. Ancak bazen idarenin pratiklik yapma anlamındaki işlemleri usule uymadığı için sıkıntı oluşturabiliyor. Burada da daha önce tebliğle getirilen bazı uygulamalar sirkülerle değiştirilmiş oldu. Bu durum daha sonra sorun oluşturabilir.

Konuyu ayrıntılı olarak anlatmadan önce KDV iadesinin mantığını gözden geçirmekte fayda var. Türkiye'de normalde tüm mal ve hizmet teslimi KDV'ye tabi tutuluyor. Ancak devlet bazı uygulamaları teşvik, bazı sektörlere destek ve bazı temel mal ve hizmetlerin fiyatını aşağıda tutmak gibi gerekçelerle KDV'yi düşük oranda uygulayabiliyor. Hatta bazen hiçbir şekilde KDV almıyor. Mesela ihracatı artırmak için yurtdışına gönderilen mal ve hizmetlerden KDV alınmıyor. Konut ihtiyacının giderilmesine destek vermek için 150 m2 altındaki konut satışları yüzde 1 oranda KDV'ye tabi tutuluyor. Satış esnasında yüksek oranda KDV alınmaması tüketiciler için güzel. Ancak bu malları satan kişiler alım esnasında yüksek KDV oranlı mal ve hizmet alarak ciddi bir yükün altına giriyor. KDV sistematiğinde yüklenilen KDV'lerin satış esnasında yansıtılma imkânı var ancak bu tür satışlarda yansıtma imkânı bulunmuyor. Bu yüzden indirimli oranlı KDV veya KDV'siz satış yapılan hallerde daha önce yüklenilen KDV nakden veya başka vergilere mahsuben iade alınıyor.

2010'dan sonraki iadeler için geçerli

Mükelleflerin bu yöndeki talepleri prosedürdeki işlemlerin çokluğu sebebiyle bazen yılları buluyordu. Bu durum ihracatçı veya indirimli KDV'ye tabi mal satan mükellefler üzerinde ağır bir yükün bırakılmasına sebep oluyordu. Son olarak yayımlanan sirküler ile daha önce manuel olarak yapılan kontrollerin KDV İadesi Risk Analizi Projesi ile çok daha hızlı yapılacağı belirtilerek bazı bilgilerin internet üzerinden gönderileceği duyuruldu. Böylece vergi daireleri kırtasiyecilikten ve bir kısım formalitelerden kurtarılmış, iade işlemleri hız kazanmış, KDV iade işlemleri açısından asgarî bir standart gerçekleşmiş ve uygulama birliği sağlanmış olacak.

Mükellefler, Ocak/2010 vergilendirme döneminden itibaren gerçekleşen iade hakkı doğuran işlemler için geçerli olmak üzere KDV iade taleplerinde, indirilecek KDV, yüklenilen KDV ve satış faturaları listeleri ile iade için ibrazı istenilen durumlarda gümrük (çıkış) beyannamesi listesini internet vergi dairesi üzerinden gönderecek. İnternet vergi dairesi üzerinden listelerin oluşturulup gönderilmesi esnasında; sistem, iade hakkı doğuran işlem türüne bağlı olarak elektronik ortamda gönderilebilecek listelere ilişkin linkleri otomatik olarak ekrana getiriyor. Elektronik ortamda gönderilemeyen bütün belgeler eskiden olduğu gibi kâğıt ortamında veya CD içerisinde iade talep dilekçesi ekinde vergi dairesine verilecek.

Ocak/2010 vergilendirme dönemi öncesi gerçekleşen iade hakkı doğuran işlemlere yönelik iade taleplerinde, düzenleme öncesindeki uygulama geçerli olacak. Mesela Aralık/2009 dönemine ilişkin mal ihracına yönelik iade taleplerinde bütün belgeler önceden olduğu gibi kâğıt ortamında ya da CD içerisinde vergi dairesine teslim edilecek. Yine 2009 yılında gerçekleşen indirimli orana tabi işlemler dolayısıyla 2010 yılında nakden iade talebinde bulunacak mükellefler iade hakkı doğuran işlem Ocak/2010 vergilendirme dönemi öncesi gerçekleştiği için söz konusu iade talebine ilişkin belgeleri düzenleme öncesindeki uygulamaya göre vergi dairesine ibraz edecekler. 2009 yılı içinde indirimli orana tabi işlemler nedeniyle aylık mahsuben iade talebinde bulunan ancak mahsup işlemi gerçekleşmediği için 2010 yılında nakden veya mahsuben iade talep eden mükellefler de düzenleme öncesindeki uygulamaya göre hareket edecek.

Düşük tutarlı alımlar da listelenecek

Hazırlanacak listelere, fatura düzenleme limitinin altında kalsa dahi her bir belge kaydedilecek. Bu tür düşük tutarlı mal ve hizmetlerin de yazılacak olması mükelleflere bu manada bir iş yükü getirmiş olacak. Önceki uygulamada fatura düzenleme limit altındaki alımlar toplu olarak bildiriliyor, ayrıntılı döküme yer verilmiyordu. Aynı mükelleften yapılan alımlar belge bazında bu listelere ayrı ayrı girilecek. İade talebine ilişkin olarak ibrazı gereken ve bu listelerin dışında kalan diğer belgeler önceden olduğu gibi vergi dairesine intikal ettirilecek. İnternet ortamında verilen listeler ayrıca kâğıt ortamında verilmeyecek. Bu mükelleflerin iade taleplerinin, iade için aranılan diğer tüm belgelerin vergi dairesine ibraz edildiği tarih itibarıyla geçerlilik kazanmış olacak.

İadeler YMM Tasdik Raporu ile isteniyorsa YMM bilgileri de internet ortamında bildirilecek. Yukarıda da belirttiğim üzere iade talebinde doldurulması gereken 4 liste var. Bunlar "İndirilecek KDV Listesi", "Yüklenilen KDV Listesi", "GÇB Listesi" ve "Satış Faturaları Listesi"dir. Doldurulup gönderilmesi gereken listeler internet vergi dairesi ekranında linkler halinde yer alacak. Bütün bu listeler doldurulmadan onaylama işlemi gerçekleştirilemiyor. Listeler iki şekilde oluşturulabilir. Verisi az olan mükellefler her bir belgenin sisteme girişini yaparak listesini internet vergi dairesindeki hesabında oluşturabilir. Verisi fazla olup Excel formatında hazır olan mükellefler; düzenledikleri Excel dosyalarını sisteme yükleyerek listelerini oluşturabilirler.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 15.02.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.