SGK, stajyer öğrenci ve çıraklara sağlık yardımı vermek zorunda / Ziya Perver

30 Eylül 2008 günü yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince, normal sigortalılardan yüzde 11 hastalık, yüzde 20 emeklilik ve yüzde 1,5 ile 7 arasında iş kazası meslek hastalığı primi alınırken, meslek lisesi öğrencilerinden asgari ücretin yarısı üzerinden yüzde 4 prim tahsil edilirdi.
Kendilerine iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası yardımları yapılırdı. Yani, stajyer öğrenciler ile çıraklar hastalandığında SSK sağlık yardımları verirdi. Yani eski yıllarda da çıraklar ve stajyerlerden hastalık (sağlık) primi alınmazdı; ama yasa gereğince sağlık yardımı vermek zorunluydu.

YENİ KANUN DA STAJYER ÖĞRENCİLERE 'SAĞLIK YARDIMI VERİLECEK' DİYOR

Olayın ilk yasal dayanağı 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun 25'inci maddesidir ki bu maddede, " ...Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 4857 sayılı İş Kanunu'nun 33'üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin yüzde 50'si üzerinden Bakanlık bütçesine konulan ödenekle karşılanır. Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 23, 24, 35 ve 42'nci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Ayrıca bunlara aynı kanuna göre işgöremezlik ödenekleri bağlanacak sürekli işgöremezlik gelirine esas olacak günlük kazançların tespitinde sigorta primine esas tutulan ücret dikkate alınır." deniyor.

Söz konusu hüküm yasal dayanaklardan birisidir ve halen de yürürlüktedir. Ayrıca, madde içinde 506 sayılı kanuna yapılan atıflar (yürürlükten kaldırılmayan hükümleri saklı kalmak kaydıyla), 1/10/2008 tarihinden itibaren 5510 sayılı 'Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun ilgili maddelerine yapılmış sayılmaktadır.

Öte yandan, 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 5'inci maddesine göre de; "...b) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 46'ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82'nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır ve bu bentte sayılanlar, 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar." denmektedir ki, bu iki yasa maddesine göre gerek çırakların, gerekse lise ve üniversite stajyerlerinin okullarınca primleri ödendiği sürece SGK'dan sağlık (hastalık) yardımı alma hakkı vardır.

Son olarak da 5510 sayılı kanunun Genel Sağlık Sigortası (GSS) uygulamalarında kapsamı açıklayan 60'ıncı maddesine göre de; "... 4'üncü maddenin birinci fıkrasının; (a) ve (c) bentleri gereğince sigortalı sayılan kişiler,..." otomatikman GSS sigortalısıdır. SGK'nın hatalı yazısında 5510/60'ta çıraklar ve stajyerlerin ismi geçmiyor diyor, ama bakın o madde, işçilerin de esnafın da ismi geçmez. Sadece 4/A'lılar veya 4/B'lilere sağlık yardımı verilir diyor, çıraklar ve stajyerler de 4/A'lı olduğuna göre GSS'lidir ve sağlık yardımı alabilmelidir.

Okur sorusuna kısa cevap

Fatih Menek: 13.1.1978 doğumunuz, 1.8.1995 tarihli SSK başlangıcınız ve 235 günlük prim ödemesinden sonra ifa ettiğiniz 18 aylık askerlikten sonra, 27.8.2007 tarihinde başladığınız öğretmenlik hizmetinize sadece 18 yaşından sonraki 209 günlük SSK günleriniz ve öderseniz 18 aylık askerlik süresi ile birlikte en az 9.000 günü (25 tam yılı) tamamlamak şartıyla 60 yaşında emekli olursunuz. Bundan sonra SSK'ya geçer ve 3,5 yıldan çok SSK primi ödemek şartıyla SSK'dan 55 yaşında 5.750 günle emekli olursunuz. Eşiniz hanımefendi ise 15.2.1977 doğumu, 10.11.1997 işe girişi ile SSK'dan 54 yaşında 5.975 günle veya 58 yaşında 3.600 günle SSK'dan emekli olur. Tercihinize göre son 3,5 yıl SSK'lı çalışmak şartıyla şimdi isteğe bağlı Bağ-Kur'a hemen başlayabilir.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 19.12.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.