İsteğe bağlı sigortalıların emekliliği uzuyor mu? / Şerif Akçan

İsteğe bağlı sigorta ile ilgili bu köşemizde birçok yazı yazdık. Özellikle 1 Ekim 2008 tarihinden geçerli olarak isteğe bağlı sigortalıların 4-b statüsüne geçtiğini yani eski Bağ-Kur’lular gibi emekli olabileceklerini yazdık.
Bu arada 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigorta primi ödeyenlerin emekliliğine üç buçuk yıldan az kalması halinde genel olarak emeklilik planlarında bir değişiklik olmayacağını özellikle vurgulamaya çalıştım. Genellikle diyorum, Bağ-Kur’a prim öderken SSK isteğe bağlı sigortaya geçenlerin dikkat etmelerini tavsiye ediyoruz. Bu noktayı birazdan detaylandıracağız.
Geçtiğimiz ay içinde SGK’nın isteğe bağlı sigortaya prim ödeyen sigortalılara Bağ-Kur numarası vermesi sistemi yerinden sarstı. Birçok vatandaşımızın Bağ-Kur statüsüne geçtiğini yeni fark ettiklerini anladık. Sizlerden gelen elektronik postalardan kafaların çok fazla karıştığını anlıyoruz. Her bir soruya tek tek cevap vermek yerine aslında herkesin sorusuna cevap bulabileceği genel bir değerlendirme yapmanın daha uygun olacağını düşünerek bu yazıyı hazırlamaya karar verdim...
Sosyal Güvenlik Sisteminde taşları yerinden oynatan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile birlikte isteğe bağlı sigortalıların durumunda da çok önemli değişiklikler meydana geldi. Artık isteğe bağlı sigortalılar zorunlu olarak sağlık sigortası primi ödeyip sağlık yardımı almaya başladılar. Bu yasadan önce isteseler dahi prim ödeyerek sağlık yardımı almaları mümkün değildi.
Sağlık primi ödemek zorunlu hale getirildi. Dolayısı ile eşinden, çocuğundan veya anne-babasından sağlık yardımı alan bir kişi nasılsa sağlık güvencesi kapsamındayım, sağlık primini ödemeden isteğe bağlı sigortaya devam edebilirim, diyemez. İsteğe bağlı sigortalı olduğu andan itibaren zorunlu olarak genel sağlık sigortası kapsamına da girmektedir.
Sağlık yardımları ile ilgili bir diğer dikkat çekici taraf da isteğe bağlı sigortalının en az 30 gün sağlık primi ödeyerek sağlık yardımı almaya başlamasıdır. Ancak, isteğe bağlı sigortalının sağlık yardımı alabilmesi için hiç borcunun olmaması gerekiyor. Prim borcu olan isteğe bağlı sigortalının sağlık yardımlarından yararlanması mümkün değildir.
İkinci önemli değişiklik isteğe bağlı sigortaya girmek için önceden gerekli olan belirli bir süre prim ödeme şartı ortadan kalktı. Herhangi bir şekilde çalışmayan veya zorunlu sigortalı olarak prim ödemek zorunda olmayan kişiler istemeleri halinde doğrudan isteğe bağlı sigortaya girebilirler.
Üçüncü olarak, isteğe bağlı sigortaya kısmi olarak prim ödeme imkânı getirildi. Ay içinde 30 günden eksik çalışan kişiler istemeleri halinde eksik günlerini isteğe bağlı sigorta yolu ile giderebilecekler.
Son olarak isteğe bağlı sigortalıların emeklilik durumlarında ortaya çıkan değişiklikler karşımıza çıkıyor. Gerçekten yukarıda da değindiğimiz üzere isteğe bağlı sigortaya prim ödeyen kişiler emeklilik yönünden 4-b statüsüne geçirildiler. Statü değişikliği isteğe bağlı sigortalıların emeklilik planlarını tamamen değiştirmektedir. Şöyle ki;
Normal olarak SSK (4-a) statüsünde prim ödeyen kişiler Bağ-Kur (4-b) veya Emekli Sandığı (4-c) statüsünde olanlara göre daha az prim ödeme gün sayısı ile emekli olabilmektedirler. Bu nedenle isteğe bağlı sigortalıların emekliliği daha uzun bir süreye yayılmaktadır.
1 Ekim 2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerin durumlarını buna göre gözden geçirmeleri gerekiyor. Bu tarihten önce Bağ-Kur sigortasına tabi olup son üçbuçuk yılını SSK isteğe bağlı sigortada geçirerek emekli olma planı yapan kişilerin durumlarını daha bir dikkat etmeleri lazım. Bu durumda olan kişilere sigortalı bir işe girip çalışmalarını tavsiye ediyoruz.
Sonuç olarak son üç buçuk yılını SSK statüsünde geçirip emekli olma planı yapan kişilerin isteğe bağlı sigortadan ayrılıp çalışmaları ve çalışarak emekli olmaları gerekir. Aksi halde emeklilik planları süre yönünden önemli değişikliklere uğrayacaktır.


Okuyuculara cevaplar
Askerlik borçlanması yapmanızı tavsiye ederim

M Çağla- SSK başlangıç tarihim 10.09.1077, doğum tarihim 10.08.1954’dür. 13 Ekim 2009 tarihinde SSK kurumuna askerlik borçlanması için başvurdum. Ancak 1 hafta sonra sorduğumda 15.10.2009 tarihinde ödemeye başladığım isteğe bağlı sigorta nedeniyle borçlanmamı Bağ-Kur’a yapmam gerektiğini söylediler. 15 Ekim 2009 tarihinden önce hiç Bağ-Kur’a prim ödemedim. Bu nedenle SSK’ya başvurmuştum. Eğer Bağ-Kur’a askerlik borçlanması yaparsam ilk sigorta başlangıç tarihim 600 gün geriye gider mi? SSK’ya ya da Bağ-Kur’a başvuru yapmam arasında fark var mıdır? Toplam SSK prim gün sayım 2835’dür.

Cevap: Askerlik borçlanması ile sigorta girişinizin geriye gidebilmesi için işe girmeden önce askerlik yapmış olmanız gerekiyor. Askerlik borçlanmasını Bağ-Kur (4-b) veya SSK (4-a ) olarak yapmanız emeklilik planınızda herhangi bir değişikliğe neden olmaz. Bağ-Kur’a askerlik borçlanması için başvur ifadesi yanlış olmuş. Artık SSK, Bağ-Kur ayırımı yok. Sadece SGK yani Sosyal Güvenlik Kurumu var.
Askerlik borçlanması ile birlikte sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1976 öncesine giderse 55 yaşı ikmal edeceğiniz tarihte en az 3600 gün prim ödemesi ile emekli olabilirsiniz. Bunun için ilk işe girdiğiniz tarih olan 10 Eylül 1977 tarihinden önce askerlik yapmış olmanız gerekiyor.


Kitap tanıtımı
Bu köşemizde zaman zaman çalışma hayatını yakından ilgilendiren kitapların tanıtımını da yapıyoruz. Bugün Sosyal Güvenlik Kurumunun iki genç müfettişleri tarafından yazılan ve işçi-işveren, kurum ilişkilerinin iyileşmesine önemli katkıları olacak bir kitabın çıktığını sizlerle paylaşmak istedim.
Türkiye Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği Tarafından yayınlanan “1001 Soruda Sosyal Güvenlik Reformu ve İlgili Mevzuat” kitabında sosyal güvenliğe dair cevabı aranan 1001 sorunun yanında ilgili mevzuat, örnek dilekçe ve başvuru formlarını içeren kitap hem YMM, SMMM ve SM’lere yol gösterici olacak nitelikte hem de her İnsan Kaynakları Departmanı çalışanı ile Birim Müdürlerine rehber olacak niteliktedir.
SGK Başmüfettişi Cüneyt Olgaç ve SGK Müfettişi Mehmet Bulut tarafından yazılan kitap, 1154 sayfadan oluşmakta olup bugüne kadar sosyal güvenlik alanında yayınlanan en geniş ve hacimlisidir. Kitapta sosyal güvenlik mevzuatına dair aranan her türlü idari düzenlemeyi bulmak mümkün.
Yazma işi ciddi bir sabır gerektirdiği için bizlerin istifadesine böylesine güzel bir eseri sabırla hazırlayıp sunan yazarlarına ve Türkiye Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği yetkililerine teşekkür etmeyi borç biliyorum. Tüm taraflara hayırlı olur inşallah.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 06.12.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.