Özürlü emekli aylığının hesaplanması diğerlerinden farklı değil / Ziya Perver

Sizden özürlü emekliliği hususunda birtakım bilgiler almak istiyorum. Ben 1990 yılında ilk sigortalı oldum. 16 yaşında endüstri meslek lisesinde sigortam yapılmıştı. Sanıyorum 18 yaşından önceki yıllar sigorta başlangıcı olarak kabul edilmiyor.
01.01.1975 doğumluyum. 26.11.1992 yılında şu an çalıştığım kuruma girdim ve prim ödeme gün sayım 6.120. Bu durumda; ne zaman emekli olabilirim? Emekli olursam bağlanacak aylık ne kadardır? Ve prim gün sayısının artmasının emekli maaşına artı bir etkisi olur mu? Erol Kaya-Gebze

Erol Bey, eski adıyla SSK yeni adıyla 4/A sigortalılarının emekli aylığının hesaplanmasında özürlü-normal ayrımı yoktur, aynı usul ile emekli aylığı hesaplanır. Emekli aylığının hesaplanması basitçe anlatılmak gerekirse aylık ortalama kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı gibidir ama üç ayrı dönemi vardır.

*İlk dönem 31.12.1999 öncesi dönemi

*İkinci dönem 1.1.2000 ile 30.09.2008 dönemi

*Üçüncü dönem 1.10.2008 sonrası dönemi

Bu üç dönemin de aylık ortalama kazanç ve aylık bağlama oranlarının hesabı farklıdır.

31.12.1999 öncesi (A1) dönemin aylık hesaplaması

İşlem 1- 1999 yılı dahil olmak üzere geriye doğru 10 yıllık kazançlar toplanır ve 10'a (kişinin 1999 yılından geriye doğru 10 yılı yoksa bu kere kaç yılı varsa o kadar yıl kazancı yıla) bölünür çıkan yıllık kazanç rakamı (SSK tarafından yayınlanmış) gösterge tespit tablolarından bulunarak kişinin göstergesi (derece ve kademesi) tespit edilir. Tespit edilen gösterge ile 31.12.1999 günü geçerli olan memur maaş katsayısı (12.000) çarpılır.

İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO): 31.12.1999 yılı öncesi döneme ait aylık bağlama oranı üst gösterge tablosundan aylık alacak olanlar için 5.000 güne göre yüzde 50'den başlayıp, yüzde 60'a kadar gider ve ilk 5.000 güne göre yüzde kaç olacağı tablosundan bulunur. Gösterge tablosundan aylık bağlama oranı ise yüzde 60'tır. İster üst gösterge ister gösterge tablosundan aylık alıyor olsun, şayet kişinin 5.000 günden fazla günü varsa bu kere her 240 gün için yüzde 1 ilave edilir.

İşlem 3- İlk işlem sonucu bulunan rakam ile ikinci işlem ile bulunan ABO çarpılarak ilk (1999 öncesi) dönemin tam aylığı bulunur. Bulunan tam aylık toplam gün sayısı ile 31.12.1999 öncesi gün sayısına oranlanarak ilk dönemin kısmi aylığı bulunur. Bulunan kısmi aylık 1999 yılından sonraki (2000-2001-2002-2003-2004-2005-2006-2007) 8 yılın Tüfe ve büyüme oranları kadar artırılarak 1 Ocak 2008 gününe kadar güncellenir.

01.01.2000-30.09.2008 (A2) dönemin aylık hesaplaması

İşlem 1- 2000 yılından 2008 yılına kadar tüm yılların kazançları tek tek yazılır ve her yılın kazancı bir sonraki yılların Tüfe ve gelişme hızı kadar artırılarak 2008 yılı Ocak ayına taşınır. Güncellenmiş yani artırılmış rakamlar toplanır ve bu dönemi gün sayısına bölünerek 1 günlük ortalama kazanç bulunur, bulunan rakam 30 ile çarpılarak ortalama aylık kazanç bulunur.

İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO): Bu dönemin emekli aylığının hesabı şu şekildedir.

-İlk 3.600 günün her 360 günü için yüzde 3,5

-3.600 günden sonraki her 360 gün için yüzde 2,

-9.000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5.

İşlem 3- Bulunan aylık kazanç ile bulunan ABO çarpılarak bu dönemin tam emekli aylığı bulunur ve toplam gün sayısının bu döneme denk gelen gün sayısına oranlaması yapılarak kısmi aylık bulunur.

01.10.2008 sonrası (B) dönemin aylık hesaplaması

İşlem 1- 01.10.2008 günü ve sonrasının kazançları toplanır ve bu dönemi gün sayısına bölünerek 1 günlük ortalama kazanç bulunur, bulunan rakam 30 ile çarpılarak ortalama aylık kazanç bulunur.

İşlem 2- Aylık bağlama oranı (ABO): Bu dönemin emekli aylığının hesabı şu şekildedir:

-Her 360 gün için yüzde 2 hesabıyla bulunur. Özürlülerin 5.400 günden az günü var bu 5.400 günü varmış gibi hesaplanır.

İşlem 3- Bulunan aylık kazanç ile bulunan ABO çarpılarak bu dönemin tam emekli aylığı bulunur ve toplam gün sayısının bu döneme denk gelen gün sayısına oranlaması yapılarak kısmi aylık bulunur.

Kısmi aylıkların birleştirilmesi

İşlem 1- Bulunan A1 ve A2 dönemlerinin aylıkları 01.01.2008 günü itibarıyla olup bu rakam 2008 yılı Tüfe oranı ve 2008 yılı büyüme oranının yüzde 30'u ile çarpılarak 2009 yılı Ocak ayına taşınır.

İşlem 2- 2009 yılı Ocak ayına güncellenen A dönemi aylıkları ile B dönemi aylıkları toplanır ve çıkan rakama yüzde 4 ek ödeme ilave edilir. Alınacak emekli aylığı budur.

Emeklilik zamanınız

Özürlü emekliliği konusunda soru sormuş ve ne zaman emekli olacağınızı öğrenmek istemişsiniz ama özür durumunuzdan bahsetmemişsiniz. Bu nedenle sadece normal emeklilik zamanınızı ifade edebilirim. Buna göre, lisede yapılan staj sigortası emeklilik için başlangıç sayılmaz ve sonraki 26.11.1992 işe girişiniz ile özürlü değilseniz 54 yaşında 5.675 günle emekli olursunuz. Özürlü iseniz ve vergi indirim belgeniz varsa derecenize göre emeklilik süreniz farklı olur.

Okurlara kısa cevaplar

Murat İnci-Marmara Depremi'nde vefat eden enişteniz sebebiyle dul aylığı ve babasından da yetim aylığı alan kişinin işe girerse, emekli olursa babasından gelen yetim aylığı kesilir. Evlenmediği sürece dul aylığı kesilmez.

Ayşe Kuzu-01.04.1982 SSK başlangıcınız ve 1.080 günlük ödemeden sonra 1999-2003 arasındaki isteğe bağlı SSK ve 2003-2006 arasındaki 3 yıl, 8 ay, 26 günlük Bağ-Kur sürenizden sonra 01.12.2006 gününden sonra ödemeye başladığınız SSK isteğe bağlı sigortasında, 01.10.2008 gününden sonraki ödemeleriniz de Bağ-Kur'a sayıldı. Siz, Bağ-Kur'dan sonra 3,5 yıllık SSK süresini tamamlamaya çalıştığınızdan 13 aydır ödediğiniz isteğe bağlı süre boşa gitmiş, en kısa sürede SSK'lı işe girin.

Nihat Vardar- Eşiniz, 1973 yılı doğumu ve 1993 SSK işe girişi ile 25.07.1993 günü yaptığı doğumdan sonraki işe gitmediği 2 yılı borçlanabilir ama geriye gitmez, sadece gün sayınız artar. Hiç işe girmeden bu kere 6 Nisan 1995 günü yaptığı doğumu ise SGK genelgesi gereğince yapamaz ama mahkemeye giderseniz 2'ncisi için de ödeme yapabilirsiniz. Ancak, 2002-2008 arasındaki isteğe bağlı SSK'sı ile halen devam eden isteğe bağlı Bağ-Kur sigortanız nedeniyle, doğum borçlanması yapacağınız gün mutlaka SSK'lı çalışan olun, yoksa ödemelerinizi Bağ-Kur'a sayarlar.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 07.11.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.