'Kaçakçılık suçları ve naylon fatura ihtilafları' / Veysi Seviğ

Vergi Usul Yasası'nın 227'nci maddesi uyarınca yasada aksine hüküm olmadıkça, bu yasaya göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan kayıtların tevsiki (kanıtlanması) daha açıkçası belgelendirilmesi gerekmektedir. Bir başka açıdan Vergi Usul Yasası, mükelleflerin vergilendirme ile belirli olgu ve işlemleri yasa ile kullanılması zorunla kılınan belgelere bağlanmasını ve bu belgelerle ispat edilmesini öngörmüş bulunmaktadır. (Tanım için bakınız: Kızılot, Şükrü-Zuhal "Vergi, Ticaret ve Ceza Hukuku Yönünden Kaçakçılık Suçları ve Naylon Fatura İhtilafları" Yaklaşım Yayınları, Ekim, 2009, Ankara. Sf. 33.)
Vergilendirme çalışmalarında matraha ulaşabilmek için yapılan işlemlerin vergi yasalarında yer alan istisnalar hariç tümünün usulünce düzenlenmiş belgelere bağlanması zorunludur. Bu bağlamda Vergi Usul Yasası vergilendirme işlemlerinde kullanılması gereken belgeleri, nitelikleri ve özelliklerini belirlemiş bulunmaktadır.
Vergi hukuku açısından en önemli belge faturadır. Vergi Usul Yasası'nın ikinci kitabının "Vesikalar" başlığını taşıyan üçüncü kısmının ikinci bölümü, "Fatura ve Fatura Yerine Geçen Vesikalar"ı tanımlamıştır. (Madde: 229-235)
Vergi Usul Yasası'nda yer alan tanımlamaya göre, "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır. "Faturanın şekli aynı yasanın 230'uncu maddesinde ayrıntılı olarak belirlenmiş, faturanın düzenlenmesi sırasında dikkate alınması zorunlu görülen ilkeler 231'inci maddesinde yer almıştır.
Vergi Usul Yasası'nın 231/6'ncı maddesinin parantez içi hükmüne göre "fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumludur". Bu bağlamda "Fatura düzenleyenin istemesi halinde müşteri kimliğini ve vergi dairesi hesap numarasını gösterir belgeyi ibraz etmek zorundadır."
Faturanın düzenlenmesi, kullanılması, hukuken etkili olduğu alanlar, düzenlenmesinde ve kullanılmasında ortaya çıkan duraksamalar, faturanın düzenlenmesinde dikkate alınması gereken ilkeler uygulamada devamlı sorun yaratmış, ayrıca piyasada gittikçe kullanımı artan gerçeği yansıtmayan, içeriği ile gerçek durumu farklı işlemler için düzenlenen faturalar, gerçekle hiçbir biçimde ilgisi bulunmayan faturalar, vergi idaresi tarafından da devamlı takip edilen hale gelmiştir.
Özel hukuk açısından ise düzenlenen faturanın hüküm ifade edebilmesi için, adına düzenlenen kişiye tebliğ edilmesi gerekir. (Kızılot, Şükrü-Zuhal, age, Sf. 90) Tebliğ ise hukuki bir işlemdir. Tebliğin yapılması ayrıca hukuki açıdan belli gereksinimlere bağlıdır.
Fatura üzerinde yer alması gereken bilgilerin yanlış yazılması halinde bu bilgilerin üzeri çizilerek yerine doğruları yazılamaz. Bu bağlamda da "Eğer bir fatura düzenlenirken hata yapılmış ise o fatura iptal edilir ve yeniden fatura düzenlenir. İptal edilen fatura ise yeni düzenlenen fatura nüshası ile muhafaza edilir. "Eroğlu, Nurettin" (Açıklamalı ve İçtihatlı Vergi Usul Kanunu, Ankara, 1998, Sf: 332-Kızılot, Şükra-Zuhal, age, Sf. 95.)
"Fatura" konusunun en geniş kapsamlı incelenmesi Prof. Dr. Sayın Şükrü Kızılot ile eşi Avukat Sayın Zuhal Kızılot tarafından yapılmıştır. Eylül ayında Yaklaşım Yayıncılık tarafından Maliye ve Hukuk literatürüne kazandırılan "Vergi, Ticaret ve Ceza Hukuku Yönünden Kaçakçılık Suçları ve Naylon Fatura İhtilafları" başlıklı eser 736 sayfa ve üç bölümden oluşmaktadır.
Çalışmanın bölümleri:
* Belge, önemi ve yaygın kullanılan belge olarak fatura,
* Türk Vergi Hukuku'nda naylon fatura düzenlemek ya da kullanmak,
* Kaçakçılık ve sahte ya da muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma suçları ve cezalar,
başlıklarını taşımaktadır.
Vergi hukuku uygulamalarında çıkan ve rastlanılan olguların başında özellikle kayıtdışı işlemlerin kayıtlı hale getirilebilmesi için gerçek bir işleme dayanmayan fatura düzenlemeleridir (naylon fatura kullanımı). Bazı hallerde de faturanın içeriği ile gerçek yapılan işlemin miktar ve değer gibi benzeri temel bilgilerin farklılaştırılmış olduğu gözlenmektedir. Bu tür faturalar ise yanıltıcı belge olarak kabul edilmektedir. Ancak bu olgular sadece fatura kullanımı ile sınırlı değildir. Gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu gibi belgeler de söz konusu gerçek dışı, daha açıkçası gerçeği yansıtmayacak şekilde düzenlenebilmektedir.
Sayın Kızılot çifti, uzun soluklu, ciddi bir çalışma ile belge ve "fatura"yı inceleyerek vergi, ticaret ve ceza hukuku yönünden "fatura" kavramına hukuki bir çerçeve çizme başarısını göstermişlerdir.
Tüm işadamları, iş camiası, akademisyenler, müşavirler, bilirkişiler, konuyu hukuki açıdan değerlendirmek ve karar vermek durumunda olanlar bu çalışmayı bir başucu kitabı olarak kabul etmek suretiyle, bundan böyle kanımızca daha da verimli çalışma olanağını bulacaklardır. Söz konusu çalışmadan edinmek isteyenler "Yaklaşım Yayıncılık Sanayi ve Ticaret AŞ"nin "Yıldızevler Mah. 736 Sk. No: 7 Çankaya Konakları A Blok Çankaya-Ankara" adresine bizzat başvurabilecekleri gibi söz konusu yayınevinin (0312) 439 43 43 telefonu veya (0312) 439 43 40 faksı aracılığı ile de istemde bulunabilirler. Ayrıca e-mail yoluyla: yaklaşım@yaklaşım.com adresinden de "Yaklaşım" yayınlarından yararlanmak mümkündür.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 31.10.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.