Bağ-Kur’dan sakatlık raporuyla erken emeklilik / Şerif Akçan

Bağ-Kur’lu bir tanıdığım var, 1993-1995 yılları arasında 35 aylık tescili yapılmış, ama hiç ödeme yapılmamış, daha sonraki yıllarda da hiçbir sosyal güvenlik kaydı yoktur. Ama şimdilerde yeniden Esnaf Bağ-Kur’a kayıt olmak istiyor. Sorularım: 1- 1993’te yapılmış olan tecilden dolayı 5.200 lira borç gözüküyor, ödeyebilir miyiz? Ödersek Bağ-Kur başlangıcı 1993 olur mu? 2- Eğer başlangıç 1993 olmayacaksa borcu ödemeden yeni Bağ-Kur’a devam edebilir miyiz? 3- Mükellefin yüzde 45 engelli raporu var, Bağ-Kur’dan en erken ne zaman emekli olabilir?

BORCU ÖDEYEN KAZANIR
CEVAP: Öncelikle belirtmeliyim ki halen SGK ekranında görülen 5 bin 200 TL borcu ödeyebilirsiniz. Daha önceden Bağ-Kur tescili yapıldığı için ve borç süresi 5 yılın altında olduğu için borcunuzu ödeme hakkınız var. Bağ-Kur’a ödeme yapmanız halinde sigortalılık başlangıcınız 1993 yılına gidecektir. Borç ödeme süresi kadar da sigortalıya hizmet verilecektir. Mevcut Bağ-Kur kayıtlarınızın üzerine ödeme yapmaya devam edebilirsiniz.
Bağ-Kur veya yeni adıyla 4-b sigortalılarının sakatlık raporuyla emekliliğine gelince; 5510 sayılı Kanunun 28’inci maddesi bu konuyu düzenlemiştir. Buna göre; “Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25’inci maddenin ikinci fıkrasına göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün prim bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.”
Maddenin devamında ise; “Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
- Yüzde 50 ila 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
- Yüzde 40 ila 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün prim bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94’üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tabi tutulabilirler.”
Buradan sizin sorunuza geçecek olursak, yüzde 40 ila 49 arasında sakatlığı tespit edilen sigortalılar en az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödemesi ile emekli olabilirler. Yakınınızın sigorta başlangıcı 1993 olacağı için sigortalılık süresi yönünden problemi olmayacak. Prim ödeme gün sayısını ise 4680 güne çıkardığınızda yüzde 40 özürlü raporu ile emekli olabilir.

HANGİ RAPOR GEÇERLİ?
Dikkat etmeniz gereken konu sakatlık oranına Kurum Sağlık Kurulu karar verecektir. Herhangi bir hastaneden aldığınız özür oranını gösterir rapora göre işlem yapılmaz.
Çok eleştirilen 5510 sayılı Kanun ile 4-b (Bağ-Kur) sigortalılarına bu şekilde emeklilik imkanı tanınmıştır. Daha önce bu gruba giren sigortalıların böyle bir şansları yoktu!

ÖLÜM AYLIĞININ DAĞILIMI
> H. Kirman

Kızım, annesinden ölüm aylığı alıyor. Fakat işe girdiği için SGK’ya dilekçe vermemiz gerekiyormuş. Bununla yetim aylığını babası olarak bana veya okuyan kız kardeşine devredilebiliyor mu?
CEVAP: Sayın Kirman, yetim aylığı alan kız çocuğunun çalışmaya başlamasıyla birlikte aylığının kesilmesi gerekiyor. Sosyal Güvenlik kurumunun kurmuş olduğu sistem bu kesintiyi artık otomatik olarak yapabiliyor. Gözden kaçan durumların olabileceğini düşünülerek kişilerin kendilerinin de ayrıca bildirim yapmalarını tavsiye ediyoruz.
Yetim aylığı alan kız çocuğundan kesilen aylıktan artan hisseler, aylık almaya devam eden diğer çocuklar ile ölen sigortalının eşine hisseleri oranında dağıtılabilir. Bu dağıtım işlemi için ölüm aylığı alan diğer hissedarların aldıkları aylığın kurumun ödemiş olduğu alt aylık sınırında olması gerekiyor. Taban aylığın üzerinde aylık alan kişilere, artan hissenin yeniden dağıtılması söz konusu değildir. Kızınızın, kendisini hissedarlıktan düşüren dilekçesine değil, sizin ayrı müracaatınıza ihtiyaç vardır. Kurum durumunuzu inceleyip size ilave yapılıp yapılmayacağına karar verecektir.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 11.10.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.