Boşanma gerçekleşene kadar eşler asgari geçim indiriminden faydalanabilir / Veysi Seviğ, Bumin Doğrusöz

Ücretlilerin medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında 'Aile Durumu Bildirimi' ile işverenlerine bildirimde bulunmaları gerekir. Bu bağlamda durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde örneğin evlenme, boşanma, ölüm, doğum gibi, bu gibi değişiklikler işverene bir ay içerisinde bildirilmelidir.

SORU: Bir süredir eşimden ayrı yaşıyorum. Geçimsizlik nedeniyle boşanma davası açmış bulunuyorum. Böyle bir durumda ücretli olarak çalıştığım yere yapmış bulunduğum asgari geçim indirimi beyanı dolayısıyla almakta olduğum asgari geçim indiriminden dolayı ileride borçlu çıkar mıyım? Bunun için işyerime müracaatım gerekir mi?

 

YANIT: Gelir Vergisi Yasası'nın 32'nci maddesi hükmü uyarınca asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için yüzde 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için yüzde 7,5 diğer çocukların her biri için ayrı ayrı yüzde 5'tir.

İndirimin uygulanmasında "çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan 18 yaşını veya tahsilde olup, 25 yaşını doldurmamış çocukları, "eş" tabiri ise aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder.

İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınmaktadır. İndirim yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarı aşmamak kaydıyla ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birine uygulanmaktadır. Boşananlar için indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınır.

Yasal düzenleme gereği olarak bakanlar kurulu, indirim konusu yapılacak asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması koşuluyla yasa maddesinde yer alan oranları artırmaya veya yasal oranına kadar indirmeye yetkilidir.

Asgari geçim indiriminin uygulama dönemleri ve mahsup şekli ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi Maliye Bakanı'na ait bulunmaktadır.

Diğer yandan, ücretlilerin medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında "Aile Durumu Bildirimi" ile işverenlerine bildirimde bulunmaları gerekmektedir. Bu bağlamda durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde örneğin evlenme, boşanma, ölüm, doğum gibi durumlarda bu gibi değişikliklerin işverene bir ay içerisinde bildirilmesi gerekmektedir.

Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, söz konusu değişikliğin işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanacak olup, eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilecektir.

Türk Medeni Kanunu'nun 166'ncı maddesi uyarınca "Evlilik birliği ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir."

Boşanma sebebi ispatlanmış olursa hâkim boşanmaya veya ayrılığa karar verir. (Medeni Kanun Md. 170)

Mahkeme boşanma kararı verene kadar evlilik akdi devam ediyor sayıldığından, siz bu karar oluşana kadar eşiniz için asgari geçim hakkından yararlanabilirsiniz. (V. Seviğ)

 

 

İŞLETMELERİN BİRLEŞMESİNDE AMORTİSMAN

 

SORU: Küçük ve orta ölçekli işletmelerin birleşmeleri halinde birleşen kurumun aktifinde yer alan ve amortismana tabi tutulan bir varlığın devralan kurum tarafından da amortismana tabi tutulması söz konusu olabilecek midir? Burada devir işleminin farklı bedelle olması halinde durum nasıl değerlendirilecektir?

YANIT: Kurumlar Vergisi Yasası'nın geçici 5/6'ncı maddesi uyarınca "Münfesih kurumdan devralınan amortismana tabi iktisadi kıymetler için, faydalı ömürleri dikkate alınarak münfesih kurumdaki kayıtlı değerleri üzerinden kalan süre için amortisman ayrılabilecektir.

Buna göre amortismana tabi iktisadi kıymetler için birleşilen kurumda yapılacak amortisman uygulamalarında, bu kıymetlerin devir değerleri değil, münfesih kurumdaki birikmiş amortismanlar dahil kayıtlı değerleri esas alınacaktır. Aynı şekilde bu kıymetlerin faydalı ömürlerinden, infisah eden kurumda amortismana tabi tutulan süreler düşülecek ve birleşilen kurumda amortismana tabi tutulan süreler düşülerek ve birleşen kurumda kalan süre itibariyle amortisman uygulaması yapılabilecektir.

Örneğin amortismana tabi bir iktisadi kıymetin birleşen kurumdaki kayıtlı değerinin 20.000 TL, faydalı ömrünün 5 yıl, birikmiş amortisman tutarının ise 8.000 TL olduğunu varsayacak olursak ve birleşme işlemin de rayiç bedelinin 15.000 TL olduğu tespit edilmiş ise bu kıymet birleşilen kurum nezdinde geriye kalan faydalı ömrü olan üç yıl dikkate alınmak suretiyle 12.000 TL üzerinden amortismana tabi tutulacaktır.

Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklama ve mevcut yasal düzenleme çerçevesinde söz konusu iktisadi varlık devir sırasında 15.000 TL ile devir konusu yapılsa ve birleşilen kurum kayıtlarına 15.000 TL olarak intikal etse bile amortisman ayırımı bu miktar üzerinden yapılamayacak, 12.000 TL amortisman ayırımında dikkate alınabilecektir.

Buna göre söz konusu iktisadi kıymetin birleşilen kurum kayıtlarına intikal eden değeri ile amortisman ayırımına konu olan değeri arasında bir fark söz konusu olabilecektir. (V. Seviğ)

 

 

SELDEN DOĞAN SENET VE PARA KAYBI

 

SORU: Yaşadığımız sel felaketi nedeniyle kurye çantasında olan çek, senet ve nakit para kaybımız vardır. Bu kaybı giderleştirmemiz mümkün müdür? Bu konuda tereddüte düştük.

YANIT: Yaşanan sel felaketi nedeniyle zayi ettiğiniz çek ve senetler için elinizde söz konusu çek ve senetlerin keşideciler ve/veya cirantaları ve borçluları ile miktarlarını ve vadelerini belirleyen bir dokümanla asliye ticaret mahkemesine başvurmanız gereklidir. Ancak çantada mevcut bulunan paranın sel nedeniyle kaybolması halinde yapılacak işlemle ilgili olarak Vergi Usul Yasası'nda yönlendirici bir hüküm bulunmamaktadır.

Konuya ilişkin olarak Vergi Usul Yasası'nın 413'üncü maddesi hükmünden yararlanarak durumu bağlı bulunduğunuz vergi dairesi müdürlüğüne yazılı olarak sormanız ve görüş istemeniz daha uygun olacaktır.

Buna yönelik başvurunuz sırasında varsa karakol tutanağı veyahut itfaiyeden alacağınız tespit raporu ve bunun yanında kasa hesabınızda bu miktarı kanıtlayacak borç bakiyesinin yani kasa mevcudunun bulunduğunu gösterir kayıt gibi ispat edici belgelerinde başvurunuza eklemenizde yarar olacaktır.

Konuya ilişkin size verilecek yanıt eğer beklediğiniz şekilde olmazsa elinizdeki bilgi ve belgelerle üst makama başvurarak yeni bir görüş talep edebilirsiniz. (V. Seviğ)

 

 

EKİM AYI MALİ TAKVİMİ

 

7 Ekim

2009 Eylül 2009 dönemi Çeklere Ait Değerli Kâğıtlar Vergisi bildirimi ve ödemesi

 

9 Ekim

2009 16-30 Eylül 2009 dönemine ait noterlerce yapılan makbuz karşılığı ödemelere ait bildirimlerin verilmesi ve ödenmesi

 

12 Ekim

2009 16-30 Eylül 2009 dönemi Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin Özel Tüketim Vergisi'nin beyanı ve ödemesi

 

15 Ekim

2009 Eylül 2009 dönemi Kolalı Gazozlar, Alkollü İçecekler ve Tütün Mamullerine İlişkin Özel Tüketim Vergisi beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemi Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin (Tescile Tabi Olmayanlar) Özel Tüketim Vergisi beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemi Dayanıklı Tüketim Malları ve Diğer Mallara İlişkin Özel Tüketim Vergisi'nin beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemi BSMV beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemi Özel İletişim Vergisi beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemi KKDF kesintilerinin bildirim ve ödemesi

 

20 Ekim

2009 Eylül 2009 dönemine ait Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin Ek:4 No'lu ÖTV bildirim formu

2009 Eylül 2009 dönemine ait Kolalı Gazozlara İlişkin Ek:7 No'lu ÖTV bildirim formu

2009 Eylül 2009 dönemine ait Alkollü İçeceklere İlişkin Ek:8 No'lu ÖTV bildirim formu

2009 Eylül 2009 dönemine ait Tütün Mamullerine İlişkin Ek:9 No'lu ÖTV bildirim formu

2009 Eylül 2009 dönemine ait Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallarına İlişkin Ek:10 No'lu ÖTV bildirim formu

2009 Eylül 2009 dönemine ait Yarışma ve Çekiliş ile Futbol Müsabakalarına ve At Yarışlarına ait İntikal Vergisi beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemi İlan ve Reklam Vergisi beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemine ait Şans Oyunları Vergisi'nin beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemi Müşterek Bahislere Ait Eğlence Vergi beyan ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemine ait Yangın Sigortası Vergisi beyanı ve ödemesi

2009 Eylül 2009 dönemine ait Elektrik ve Havagazı Tüketimi Vergisi beyanı ve ödemesi

 

23 Ekim

2009 Temmuz-Ağustos-Eylül 2009 GVK'nın Geçici 67. Maddesine İstinaden Yapılan Tevkifatların Muhtasar Beyanname İle Beyanı

2009 Temmuz-Ağustos-Eylül 2009 dönemi Gelir Vergisi stopajının muhtasar beyanname ile beyanı

2009 Eylül 2009 dönemine ait Kurumlar Vergisi stopajının muhtasar beyanname ile beyanı

2009 Eylül 2009 dönemine Ait Gelir Vergisi stopajının muhtasar beyanname ile beyanı

2009 Eylül dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen Damga Vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken Damga Vergisi'nin beyanı

 

26 Ekim

Eylül 2009 dönemi Katma Değer Vergisi'nin beyanı ve ödemesi

Temmuz-Ağustos-Eylül 2009 dönemi Katma Değer Vergisi'nin beyanı ve ödemesi

1-15 Ekim 2009 dönemine ait noterlerce yapılan makbuz karşılığı ödemelere ait bildirimlerin verilmesi ve ödenmesi

1-15 Ekim 2009 dönemi petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin Özel Tüketim Vergisi'nin beyanı ve ödemesi

Eylül 2009 dönemine ait Kurumlar Vergisi stopajının ödenmesi

Eylül 2009 dönemine ait Gelir Vergisi stopajının ödenmesi

Temmuz-Ağustos-Eylül 2009 GVK'nın Geçici 67. maddesine istinaden yapılan tevkifatların ödenmesi

Temmuz-Ağustos-Eylül 2009 dönemi Gelir Vergisi stopajının ödenmesi

Eylül 2009 dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen Damga Vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken Damga Vergisi'nin ödenmesi

 

27 Ekim

Eylül 2009 dönemi 4/1-a kapsamında sigortalı (SSK'lı) olanlara ilişkin aylık prim ve hizmet bildirgelerinin verilmesi

 

30 Ekim

Eylül 2009 dönemine ait Haberleşme Vergisi'nin beyanı ve ödemesi

Eylül 2009 dönemi SSK sigorta primlerinin ödemesi

2009 Bağ-Kur sigortalılarının Ekim 2009 sigorta primi ve sağlık sigorta primlerinin ödemesi

 

 

 

ÖZELGELERDE

 

 

ZAYİ HALİ VE DEĞER KAYBI

 

1. İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 19.12.2006 tarih ve 137 sayılı özelgesi

"İşyerinde meydana gelen yangın sonrasında vergi dairesine bilgi verilmeksizin yangın sonrası oluşan enkazın kaldırılması ve tadilat işlerine başlanılması halinde, yangında hasar gören emtianın değer tespitine ilişkin takdir komisyonu kararı veya mahkeme kararı ile bu konuda re'sen biçilmiş bir değer bulunmadığından, zayi olan malların bedellerinin safi kazancın tespitinde gider ya da zarar olarak indirilmesi mümkün değildir."

 

2. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 4.5.2009 tarih ve 14663 sayılı özelgesi

"1 seri no'lu KDVK Genel Tebliği'nde, zayi olan mallar için satış ve dolayısıyla yaratılan bir değer olamayacağından, bu mallara ilişkin alış vesikalarında gösterilen verginin indirilmesi, zayi olan mallar üzerindeki vergi yükünü tamamen ortadan kaldıracaktır. Dolayısıyla KDVK'nın 30/c maddesi uyarınca, zayi olan malların alış vesikalarında gösterilen Katma Değer Vergisi mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi'nden indirilemeyecektir, açıklamasına yer verilmiştir. Buna göre, miadı dolmuş, hasar görmüş, üretimden kalkmış, insan sağlığını tehdit eden ve benzeri sebeplerle takdir komisyonu kararına istinaden zorunlu olarak bir komisyon nezaretinde imha edilen ilaçların, zayi olan mallar kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla imha edilen ilaçların alış faturasında yer alan Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılabilir."

 

3. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 17.9.2007 tarih ve 17820 sayılı özelgesi

"Kaybolan faturanın yerine kayıtlara uygun noterden tasdikli bir örneğinin, üzerine zayi olan aynı tarih ve sayıyı taşıyan fatura aslı yerine kullanılmak amacıyla tasdik edilmiştir, şeklinde noterce şerh düşülmek suretiyle kullanılması mümkündür. Ayrıca, muhtelif sebeplerle kaybolan faturanın yerine geçen noter tasdikli örneğinin kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla, söz konusu faturada yer alan Katma Değer Vergisi'nin indirim konusu yapılması mümkündür."

 

4. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 18.6.2007 tarih ve 54853 sayılı özelgesi

"Hasarlı olmaları sebebiyle takdir komisyonu tarafından emsal bedeli tespit edilen ve bu değer üzerinden satışa konu edilen kıymeti düşen mallar ‘zayi olan mal' olarak nitelendirilemeyeceklerinden, söz konusu mallar için yüklenilen Katma Değer Vergisi, KDVK'nın indirime ilişkin 29. ve 34. maddeleri kapsamında ve söz konusu maddeler şartlarına riayetle indirim konusu yapılabilir."

 

5. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü 8.3.2005 tarih ve 102 sayılı özelgesi

"VUK'nın 15. maddesi uyarınca, Maliye Bakanlığı, belli bir bölgeyi, ili, ilçeyi ve mükellef grubunu ilgilendiren genel nitelikteki yangın afetlerine maruz kalanlar için mücbir sebep hali ilan etmeye yetkili olup, bu yetkinin münferit olarak ortaya çıkan yangınlar için her bir mükellef itibariyle kullanılması söz konusu değildir. Bu sebeple, şirketin marketinin yanması sonucu zayi olan mallara ait Katma Değer Vergisi'nin indirim konusu yapılması söz konusu değildir. Bununla beraber, kullanım süresinin dolması ya da çeşitli sebeplerle kullanılması veya satılması mümkün olmadığından takdir komisyonu nezaretinde imha edilen malların zayi olan mallar kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, imha edilen söz konusu malların alış faturalarında gösterilen Katma Değer Vergisi'nin indirim konusu yapılması mümkündür."

 

6. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 9.4.2009 tarih ve 11744 sayılı özelgesi

"Bir mükellefe ait takdir işleminin mükellefin bağlı olduğu vergi dairesinin bulunduğu il veya ilçe takdir komisyonunca yapılması gerekmektedir. Ancak, özellik arz edebilecek bazı durumlarda takdir işleminin başka mahalde bulunan il takdir komisyonlarınca da yapılmasında sakınca bulunmamaktadır. Bu itibarla farklı bölgelerde bulunan ve kıymetleri düşen sarf niteliğindeki malzemelerin emsal bedelleri, malzemelerin bulunduğu il veya ilçelerdeki takdir komisyonlarınca tespit edilebileceği gibi, malzemelerin bulunduğu il veya ilçelerdeki takdir komisyonlarınca emsal bedellerini belirleyici gerekli tespitler yapılarak, ilgili vergi dairesinin takdir işlemlerini yapmakta olan takdir komisyonuna done olarak da gönderilebilecektir."

 

 

 

SÖZÜN ÖZÜ

İnsan, ne ise o olmayı reddeden tek yaratıktır.

Albert Camus

(Kaynak: Referans Gazetesi | 07.10.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.