Zirai gayrimenkulü beş yıl içinde satan çiftçi vergi öder / Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz

Çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları taşınmazlar dahil gayrimenkullerin beş yıl içerisinde elden çıkartılmasından sağlanan kazanç belli bir miktarı aşarsa beyana ve Gelir Vergisi'ne tabidir.


SORU: 1984 yılında satın almış bulunduğum tarla plan tadilatı nedeniyle 2001 yılında belediye tarafından kamulaştırıldı. Kamulaştırma bedeli gecikmeli olarak 2009 yılında faizi ile birlikte ödendi. Faiz miktarı, 107.682 TL'dir. Kamulaştırma bedeli ise tarlamın satış tarihindeki vergi değeridir. Benim tarlamın alış tarihindeki değeri ise yine Emlak Vergisi değeridir. Bu faiz ile ilgili olarak üzerime düşen bir vergisel ödev var mıdır?

YANIT: Gelir Vergisi Yasası'nın "Değer artış kazançları" başlıklı mükerrer 80'inci maddesinin altıncı bendi hükmü gereği olarak "iktisap şekli ne olursa olsun" ivazsız olarak iktisap edilenler hariç gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları taşınmazlar dahil gayrimenkullerin 01.01.2007 tarihine kadar dört yıl içerisinde elden çıkartılmasından sağlanan kazançların belli bir miktarı aşması halinde beyana ve Gelir Vergisi'ne tabi tutulması öngörülmüştür. 01.01.2007 tarihinden itibaren dört yıllık süre beş yıla çıkartılmış bulunmaktadır.
Dolayısıyla sizin söz konusu kamulaştırma nedeniyle vergiye tabi bir değer artış kazancınız bulunmamaktadır. Çünkü kamulaştırma konusu tarlayı ediniminiz ile istimlak tarihleri arasında dört yılı aşkın bir süre geçmiştir.
Ancak buna karşılık ilgili belediye kamulaştırma bedelini size ödemedeki gecikmeden dolayı faizi ile birlikte ödemiş bulunmaktadır. Bu konu Gelir Vergisi Yasası'nın 75'inci maddesinin 6'ncı bendinde yer alan hükümle ilgili bulunmaktadır.
Bilindiği üzere Gelir Vergisi Yasası'nın 75'inci maddesinde "menkul sermaye iradı" sayılan haller sayılmak suretiyle belirlenmiştir.

Faiz ve kira menkul sermaye iradıdır
Genel tanımlama olarak da aynı yasa maddesinde "Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil (oluşan) sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır" hükmü yer almaktadır.
Aynı yasa maddesinin 6'ncı bendi uyarınca da "Her nevi alacak faizleri (Adi, imtiyazlı, rehinli, senetli) alacaklarda cari hesap alacaklarından doğan faizler ve kamu tüzelkişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödenen faizler dahil" menkul sermaye iradı olarak kabul edilmektedir.
Mevcut yasal düzenleme çerçevesinde söz konusu taşınmazın kamulaştırma bedeli olarak tarafınıza ödenmiş olan bedele ilişkin faiz alacak faizi niteliğindedir. Bu nedenle menkul sermaye iratlarında, iradın elde edildiği yılla ilgili yıllık beyanname ile beyan edilmesi zorunluluğu nedeniyle sizin söz konusu faiz gelirinizi 2010 yılının mart ayının 25'inci günü akşamına kadar beyan etmeniz gerekmektedir. (V. Seviğ)



İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATININ VERGİSİNDE İADE

SORU: Çalışmakta olduğum işyerimle olan ihtilafım ve işe son verilmeden sonra tekrar işe dönmemle ilgili olarak çıkan sorunlar dolayısıyla bana mahkeme kararı ile ödenen işe başlatmama tazminatından Gelir Vergisi ile diğer vergiler kesilmişti. 5904 sayılı kanun hükmü gereği bu vergiler iade ediliyormuş. İade için kime nasıl başvuracağız?
YANIT: 5904 sayılı yasa ile Gelir Vergisi Yasası'na eklenen geçici 77'nci madde hükmü gereği olarak 03.7.2009 tarihinden önceki dönemlerle ilgili olarak İş Yasası'nın 21'inci maddesi uyarınca işverenlerce işçiye ödenen işe başlatmama tazminatları, damga hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmayacaktır.
Yasal düzenleme gereği "Anılan dönemlere ilişkin işe başlatmama tazminatı Gelir Vergisi tevkifatına tabi tutulan mükelleflerin; tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri" koşuluyla Vergi Usul Yasası'nın düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca tahsil edilen Gelir Vergisi'nin ret ve iade işlemleri yapılır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi Maliye Bakanlığı'na aittir.
Maliye Bakanlığı tarafından konuya ilişkin olarak 272 sayılı "Gelir Vergisi Genel Tebliğ" yayımlanmış bulunmaktadır.
Sözü edilen tebliğ ile yapılan açıklamalar uyarınca 03.7.2009 tarihinden önceki dönemlerle ilgili olarak kendilerine yapılan işe başlatmama tazminatlarından vergi kesintisi yapılanlardan;
* Kesilen vergiyi dava konusu yapmayanlar,
* Kesilen Gelir Vergisi ile ilgili olarak 03.7.2009 tarihi itibariyle mahkemelerde ihtilafı devam edenlerin, davalarından feragat etmeleri ve buna ilişkin ilgili mahkemeden feragat ettiklerini gösterir şerhli dilekçe örneğini veya bu belge temin edilemediği takdirde mahkemenin feragat nedeniyle davanın reddine dair vereceği karar örneğini tarha yetkili vergi dairesine ibraz etmek kaydıyla,
* Kesilen Gelir Vergisi nedeniyle dava açan ve aleyhine kesinleşmiş bulunan mükelleflerin,
Tarha yetkili vergi dairesine dilekçeyle başvurmaları halinde, tahsil edilen Gelir Vergisi kendisinden kesinti yapılanlara ret ve iade edilecektir.
Yapılacak iade işlemi sırasında, Gelir Vergisi Yasası'nın mükerrer 121. maddesine göre işe başlatmama tazminatı tutarıyla ilgili vergi indirimi uygulamasından faydalananların indirim tutarlarının mahsup edilmesi ve mükellefin dilekçe ile birlikte çalıştıkları işverenlerinden alacakları söz konusu dönemlere ait vergi tevkifatı tutarlarına ilişkin bilgileri içeren bir belgeyi de vermeleri gerekmektedir. (V. Seviğ)


EYLÜL AYI MALİ TAKVİMİ


7 EYLÜL
* Ağustos 2008 dönemi çeklere ait Değerli Kâğıtlar Vergisi bildirimi ve ödemesi.

* Temmuz 2009 dönemine ait mal/hizmet alım ve satımlarına ilişkin bildirim formlarının (Form Ba, Form Bs) ibrazı.

9 EYLÜL

* 16-31 Ağustos 2009 dönemine ait noterlerce yapılan makbuz karşılığı ödemelere ait bildirimlerin verilmesi ve ödenmesi.

10 EYLÜL

* 16-31 Ağustos 2009 dönemi petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin Özel Tüketim Vergisi'nin beyanı ve ödemesi için son gün.

15 EYLÜL

* Ağustos 2009 dönemi kolalı gazozlar, alkollü içecekler ve tütün mamullerine ilişkin Özel Tüketim Vergisi beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi motorlu taşıt araçlarına ilişkin (Tescile Tabi Olmayanlar) Özel Tüketim Vergisi beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi dayanıklı tüketim malları ve diğer mallara ilişkin Özel Tüketim Vergisi'nin beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi BSMV beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi Özel İletişim Vergisi beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi KKDF kesintilerinin bildirim ve ödemesi.

23 EYLÜL

* Ağustos 2009 dönemine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin Ek:4 No'lu ÖTV bildirim formu.

* Ağustos 2009 dönemine ait kolalı gazozlara ilişkin Ek:7 No'lu ÖTV bildirim formu.

* Ağustos 2009 dönemine ait alkollü içeceklere ilişkin Ek:8 No'lu ÖTV bildirim formu.

* Ağustos 2009 dönemine ait tütün mamullerine ilişkin Ek:9 No'lu ÖTV bildirim formu.

* Ağustos 2009 dönemine ait dayanıklı tüketim ve diğer mallara ilişkin Ek:10 No'lu ÖTV bildirim formu.

* Ağustos 2009 dönemine ait yarışma ve çekiliş ile futbol müsabakalarına ve at yarışlarına ait İntikal Vergisi beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi İlan ve Reklam Vergisi beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemine ait Şans Oyunları Vergisi'nin beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi müşterek bahislere ait Eğlence Vergisi beyan ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemine ait Yangın Sigortası Vergisi beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemine ait Elektrik ve Havagazı Tüketimi Vergisi beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemine ait Kurumlar Vergisi stopajının muhtasar beyanname ile beyanı.

* Ağustos 2009 dönemine ait Gelir Vergisi stopajının muhtasar beyanname ile beyanı.

* Ağustos 2009 dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen Damga Vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken Damga Vergisi'nin beyanı.

24 EYLÜL

* Ağustos 2009 dönemi Katma Değer Vergisi'nin beyanı.

* 1-15 Eylül 2009 dönemi petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin Özel Tüketim Vergisi'nin beyanı ve ödemesi.

28 EYLÜL

* 1-15 Eylül 2009 dönemine ait noterlerce yapılan makbuz karşılığı ödemelere ait bildirimlerin verilmesi ve ödenmesi.

* Ağustos 2009 dönemine ait Kurumlar Vergisi stopajının ödenmesi.

* Ağustos 2009 dönemine ait Gelir Vergisi stopajının ödenmesi.

* Ağustos 2009 dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen Damga Vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken Damga Vergisi'nin ödenmesi.

* Ağustos 2009 dönemi Katma Değer Vergisi'nin ödenmesi.

* Ağustos 2009 dönemi 4/1-a kapsamında sigortalı (SSK) olanlara ilişkin aylık prim ve hizmet bildirgelerinin verilmesi.

30 EYLÜL

* Ağustos 2009 dönemine ait Haberleşme Vergisi'nin beyanı ve ödemesi.

* Ağustos 2009 dönemi SSK sigorta primlerinin ödenmesi.

* Bağ-Kur sigortalılarının Eylül 2009 sigorta primi ve sağlık sigorta primlerinin ödemesi.

5 EKİM

* Ağustos 2009 dönemine ait mal/hizmet alım ve satımlarına ilişkin bildirim formlarının (Form Ba, Form Bs) ibrazı.



ÖZELGELERDE



SERBEST MESLEK KAZANCI

1. İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 12.2.2008 tarih ve 1248 sayılı özelgesi:
"GVK'nın 110 seri no'lu genel tebliğinde 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu kapsamına giren serbest meslek erbabının ödedikleri Bağ-Kur primlerini anılan tebliğde belirtilen esaslar dahilinde mesleki kazançları dolayısıyla verecekleri yıllık beyannamede gösterdikleri gelirden indirebilecekleri açıklaması yer almıştır. 256 seri no'lu genel tebliğde ise söz konusu primlerin Gelir Vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için, ödeme tutarı ve tarihinin belgelendirilmesi gerektiği ve gelirin elde edildiği dönem ile ilişkili olması ve bu dönem sonuna kadar ödenmiş olması gerektiği belirtilmiştir. 3201 sayılı "Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"un "Amaç ve Kapsam" başlıklı 11. maddesinde; "18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen ve belgelendirilen çalışma süreleri, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri, 2. maddede belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim, kesenek ve karşılık ödenmemiş olması ve istekleri halinde bu kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirileceği hükmüne yer verilmiştir. Bu hükümlere göre ilgili mükellefin, yurtdışında bulunduğu süre için borçlanarak ödemiş olduğu ve belge ile tevsik ettiği Bağ-Kur primi ödemelerinin, ödendiği yıla ait yıllık Gelir Vergisi beyannamesi ile beyan edilen serbest meslek kazancından indirilmesi mümkün bulunmaktadır."

2. İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 13.10.2008 tarih ve 8451 sayılı özelgesi:
"GVK'nın 68. maddesinde, serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirilebilecek giderler sayma yoluyla belirtilmiş olup, serbest meslek erbabının kendisine ait işyerini elde etmek için yapmış olduğu borçlanmalar nedeniyle ödeyeceği faizlerin gider olarak indirileceğine dair özel bir hükme yer verilmemiş ise de aynı maddenin 1. bendinde genel giderler düzenlemesinde işyeri kendi mülkü olanların kira yerine amortismanı gider olarak kabul edilmiştir. Öte yandan 163 seri no'lu VUK genel tebliğinde, iktisadi kıymetlerin iktisap tarihinden ilgili hesap dönemi sonuna kadar tahakkuk eden kredi faizlerinin maliyet bedeline intikal ettirilmesinin zorunlu olduğu düzenlemesine yer verilmiştir. Bu nedenle, işyeri olarak kullanılmak üzere tüketici kredisi ile satın alınan gayri menkule ilişkin kredi faiz ödemelerinden, iktisadi kıymetin aktife alındığı tarihten hesap dönemi sonuna kadar tahakkuk edenlerinin maliyet bedeline intikal ettirilmesi, bu tarihten sonra yapılan faiz ödemelerinin ise doğrudan gider yazılması veya maliyet bedeline dahil edilmesi gerekir."

3. Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı'nın Kasım 2008 tarih ve 62 sayılı özelgesi:
"Serbest meslek erbabının envanterine kayıtlı işyerini kiraya vermek suretiyle elde edeceği kazancın serbest meslek kazancı sayılacağına dair GVK'da bir düzenleme yoktur. Ayrıca gayrimenkul sermaye iradına ilişkin 70. maddenin 2. fıkrasında zirai ve ticari kazançlara yer verilmiş olup, serbest meslek kazancına yer verilmemiştir. Bu hükümler uyarınca, envanterine kayıtlı işyerini kiraya veren serbest meslek erbabının söz konusu işyeri için elde etmiş olduğu kira bedeli için serbest meslek makbuzu düzenlemesi söz konusu değildir.


SÖZÜN ÖZÜ

İnsanlar çıkar sağlayamadıkları için cimriden nefret ederler.

Moliere

(Kaynak: Referans Gazetesi | 02.09.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.