Emekliler maaşınızı bankada bırakmayın / Sadettin Orhan

Yeni reformla birlikte emekli maaşlarıyla ilgili suistimalleri daha iyi denetlemek isteyen SGK, emekli, dul veya yetim aylığı ödenen kişilerin bilgilerini her ay Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü'nden sorgulatacak.

 

Emekli aylığını 6 ay üst üste çekmeyenlerin aylığı durdurulacak...

Şu an itibarıyla ülkemizde yaklaşık 9 milyon kişi aylık alıyor. Bu kişilerin çoğunluğunu memur, SSK veya Bağ- Kur emeklisi oluştururken, kimisi de dulyetim aylığı, özürlü aylığı veya 65 aylığı alıyor. Alınan aylık ister emekli aylığı olsun, ister dul-yetim aylığı, bazı noktalara dikkat edilmesi gerekiyor. Zira geçtiğimiz yıl yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformuyla birlikte, aylık ödemelerine dair önemli düzenlemeler yapıldı.

Suistimale geçit yok

Geçmiş yıllarda özellikle emekli aylıkları ile ilgili bazı suiistimaller yaşanıyordu. Örneğin aylık alan kişi vefat ettiği halde nüfusa bildirilmiyor ve emekli aylığı banka hesabına yatmaya devam ediyordu. Ya da anne-babasından yetim aylığı veya önceki kocasından dul aylığı alan kadınlar evlendikleri halde resmi nikah kıydırmayarak aylık almaya devam ediyordu. İşte bu türlü suiistimalleri önlemeye dönük pek çok tedbir yasaya girdi.

Bundan sonra; Emekli aylığını 6 ay üst üste çekmeyenlerin aylığı durdurulacak. Aylığın yeniden başlaması için SGK'ya tekrar müracaat gerekiyor. Bu uygulamadan maksat, ölen emeklilerin hesabına boş yere para yatırmayı önlemek.

Ölüm ve evlenme yakından izlenecek

Emekli aylığı, dul veya yetim aylığı ödenen kişilerin bilgileri her ay Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü'nden sorgulanacak. Cinsiyet değişikliği, ölüm veya evlenme durumları kontrol edilecek. Böylece haksız yere aylık almanın önüne geçilmiş olacak. Reform öncesinde çok sık karşılaşılan suiistimallerden birisi, emekli şahıs öldüğü halde SGK'ya bildirmeksizin, yakınları tarafından maaşının çekilmeye devam edilmesi idi.

Yurtdışında yaşayan belge gönderecek

Emekli aylığı alanlar içerisinde azımsanmayacak sayıda kişi yurtdışında yaşıyor. Yurtdışında yaşayıp da SGK'dan emekli aylığı alanlar her yıl, yaşadıklarına dair belgeyi SGK'ya gönderecekler. Aksi halde emekli aylıkları kesilecek. Kesilen emekli aylığı, belgenin SGK'ya ulaştırıldığı tarihi takip eden aydan itibaren tekrar ödenmeye başlanacak. SGK'nın kontrol memurları da, şüpheli gördükleri durumlarla ilgili yerinde inceleme yapacaklar. Böylece öldüğü halde emekli aylıkları çekilmeye devam edenler veya kağıt üstünde boşandıkları halde birlikte yaşamaya devam edenler tespit edilecek.

Özürlü için de kontrol var

SGK'nın denetim ve kontrolleri sadece emekli aylıkları ve diğer ödemelerle sınırlı değil. Özürlü sıfatıyla Kurumdan maaş veya ödeme alanlar da denetlenecek. Sakatlığı ya da malûllüğü olmadığı yahut da iyileştiği halde iş göremezlik geliri veya malullük aylığı almaya devam edenler kontrol edilecek. Yapılan kontrol sonucu aylık veya gelire hak kazanmadığı tespit edilenlerin ödemeleri kesilecek. Haksız yere almış oldukları paralar faiziyle geri alınacak.

Haksız ödemeler faiziyle geri alınacak

SGK tarafından yapılacak kontroller neticesinde, emekli, dul, yetim veya özürlümalul aylıklarından haksız yere ödenmiş olanlar varsa, bu ödemeler belirli şartlarla ilgilerden geri alınacak. Bu şartlar;

Haksız ödemeler, ilgili kişinin kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden hesaplanacak kanuni faiziyle birlikte,

Haksız ödemeler bu ödemi alan kişiden değil de kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz olarak geri alınacak. Yani haksız yere aylık ödenmesi, aylığı alan kişinin kusurundan kaynaklanıyorsa son 10 yıllık kısmı faiziyle; SGK'nın hatasından kaynaklanıyorsa son 5 yıllık kısmı faizsiz bir şekilde geri alınacak.

EMEKLİ HİKAYELERİ

Fatma Dereli (56)

“Ulaşım emekliye ücretsiz olsun”

56 yaşındaki Fatma Dereli, 2000 yılında ev hanımlarına tanınan "emeklilik" hakkından yararlandı. İlk primlerini kendisi ödeyen Dereli, sonra kendi işyerinde çalışmayı sürdürerek SSK'ya geçti. 9 yıl önce emekli olan Dereli, devletin ev hanımlarına sağladığı haklar sayesinde emekli olduğunu söylüyor.

Maaş kiraya bile yetmiyor

600 lira maaş aldığını anlatan Dereli, maalesef maaşının yeterli olmadığını kaydetti. 4 çocuk annesi olduğunu belirten Dereli, "600 lira maaş alıyorum. Küçük kızım İstanbul dışında bir üniversitede okuyor. Her ay maaşımdan bir miktar para gönderiyorum. Maaşım elime alır almaz bitiyor" diyor.

Her hastaneye gidebiliyorum

Yaşlandıkça hastalıkların da arttığına anlatan Dereli, maaşının büyük bir kısmının sağlık hizmetlerine gittiğini belirttiyor. Dereli, "Emekliklere sağlanan haklar sayesinde istediğim hastaneye rahatlıkla gidip muayene olabiliyorum" diyerek sağlık sistemindeki değişikliklerden memnun olduğunu belirtiyor.

Yaşlılara para sorulmasın

İstanbul gibi büyük şehirlerde ulaşımın her aşamasının ücretli olmasından yakınan Dereli, otobüslere binen emeklilerden ücret alınmamasını istiyor ve şunları ekliyor: "Eskiden otobüslere bedava biniliyordu. Devlete ait bu tür şeylerde yaralanılması güzel bir şeydi ama maalesef ki bitti. Otobüse binerken yaşlılara para sorulmasını istemiyorum"

Hayrettin Kızılkan

ÇOCUKLARIMIZI NASIL OKUTACAĞIZ?

10yıl önce SSK’dan emekli olan Hayrettin Kızılkan, emekliler arasındaki maaş farkının düzeltilmesini istiyor. İntibak yasasının çıkmasını dört gözle beklediklerini anlatan Kızılkan, “Hepimiz bu devlet için çalıştık neden maaşlarımız arasında fark var?” diye soruyor.

3 çocuk okutuyor

Maaşının 750 lira olduğunu anlatan Kızılkan, biri lisede ikisi üniversitede olmak 3 çocuk okuttuğunu belirtiyor. İstanbul dışında çocuk okutmanın zor olduğunu kaydeden Kızılkan, “Allah’tan sadece bir çocuğum dışarıda okuyor. Ya hepsi İstanbul dışında okusaydı ne yapardık?” diyor.

Okul taksitlerini bile karşılamıyor

Maaşının lisede okuyan çocuğunun okul taksitlerini ödemeye bile yetmediğini anlatan Kızılkan, “Ek gelirim olmasa yaşamamız çok zor. Çocukların yol parası, yemek, okul taksidi derken aylık giderimiz 2 bin lirayı buluyor” diyerek maaşının yeterli olmadığını belirtiyor.

Tekrar çalışmaya başlayacak

Emekli olduktan sonra çalışmaya devam ettiğini dile getiren Kızılkan, “Otomotivden inşaata kadar birçok alanla ilgili şirketim vardı. Emekli olduktan sonra biraz çalıştım. Sonra bıraktım” diyor. Bu aralar tekrar işe başlamayı düşündüğünü anlatan Kızılkan, “Çocuklar büyüdükçe masrafları artıyor ama bizim maaşımız hep yerinde sayıyor” diyerek çalışmak istemesinin nedeni açıklıyor.

Taksit taksit yaşıyoruz

“Yarını düşünmeden yaşıyoruz” diyen Kızılkan, emeklilerin hayallerini hep ertemek zorunda olduklarını dile getirerek şunları söylüyor: “Gezmeye gitmek istesek gidemiyoruz. Çalışmak istesek çalışamıyoruz. Bir günü güzel geçiriyorsak 29 gün sorunlarımızı düşünerek geçiriyoruz” diyor.

Gidin parklara bir bakınEmeklilinin yaşadıklarını anlamanın zor olmadığını aktaran Kızılkan, “Gidin bakın parklarda oturuyorlar. Hepsi gariban ama cebine baksan, para arasan belki beş TL’si yoktur. Cebinde bir çay parası bile yoktur” diyor.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 01.07.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.