E-beyanname cezaları mali müşavirlerin canını yakıyor, mutlaka gözden geçirilsin / Ahmet Yavuz

Geçen hafta bir kısmını aktardığım kanunla ilgili görüşmeler Meclis'te tamamlandı. Bu kanunla başta Gelir, Kurumlar, KDV, VUK, ÖTV, Emlak ve Veraset ve İntikal vergileri olmak üzere birçok kanunda değişiklik yapılmış olacak.
Bilindiği gibi elektronik ortamda gönderilme mecburiyeti getirilen beyannamelerin, elden veya posta ile gönderilmesi halinde Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355. maddesine istinaden özel usulsüzlük cezası uygulanıyor. Ayrıca Maliye, bazı bildirimlerin elektronik ortamdan verilmesini şart koşabiliyor. Mesela her mükellefin 8 bin TL'yi aşan mal ve hizmet alış-satışlarını bildirmek zorunda olduğu Form Ba-Bs'nin vergi dairesine elektronik ortamda verilmesi gerekiyor. Uygulamada bu formların ya hiç verilmediği veya verilse bile elektronik ortamda değil kâğıt olarak verildiği görülüyor. Süre geçtikten sonra verildiği ve eksik veya yanıltıcı şekilde verildiği de görülebiliyor. Maliye Bakanlığı'nca yayınlanan genel tebliğe göre, bu durumların hepsinde mükerrer 355. maddeye göre özel usulsüzlük cezası kesiliyor.

Bazı mükellefler oldukça ciddi cezalara muhatap oluyor. Birçok mükellef ve muhasebeci kesilen bu cezalar sebebiyle maliye ile mahkemelik oldu. Daha önce dile getirdiğim bu davalarda mahkemeler bilgi vermemekten dolayı ceza kesilebilmesi için öncelikle talep edilen bilginin yetkili makamlarca yazılı olarak istenilmesi ve cevap için uygun bir süre tanınması gerektiğinin altını çiziyordu. Ayrıca zamanında cevap verilmemesi, eksik veya yanlış bilgi verilmesi halinde ceza kesileceğinin bildirilmesi özel usulsüzlük cezasının uygulanması için gerekli olan şartlardan birisi olarak gösteriliyordu. İdarece bu şartlara uyulmadığı durumlarda kesilen özel usulsüzlük cezaları mükellef lehine iptal ediliyordu.

Yapılan değişiklikle söz konusu cezanın uygulanması için mükellefe bunun yazılı olarak bildirilmesi şartına istisna getiriliyor. Bu ödevlerin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı'nca yapılan düzenleyici idari işlemlerle duyurulması halinde, ilgililere ayrıca yazılı olarak bildirilme şartı aranmayacağı hükmü kanun metnine konulmuş durumda. Yani bakanlığın tebliğ, sirküler gibi düzenleyici idari metinlerinde duyuru yapılması yeterli olacak. Her bir mükellef için uyarıcı bir özel yazı çıkarılması gerekmeyecek. Ayrıca form Ba-Bs bildirimleri tebliğle getirilen mesuliyetler olmaktan çıkarılarak kanun metnine eklendi. Bu formların eksik verilmesi halinde belirli bir sürede tamamlamak şartıyla ceza ödenmemesi için de bir imkan tanınıyor. Kanuna eklenen fıkraya göre elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmiyor. Takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/2 oranında uygulanır deniyor.

Beyannamelerin elektronik ortamdan verilmesinin mükellef ve idarenin işlerini ciddi manada kolaylaştırdığı bir gerçek. Öte yandan Ba ve Bs formları, kayıt dışılıkla özellikle de sahte fatura ile mücadelede önemli işlev görüyor. Ancak beyanname ve bildirimlerin zamanında yapılmaması veya eksik yapılması sebebiyle böylesine ağır cezaların kesilmesi ne kanunilik ne de orantılılık ilkeleriyle bağdaşıyor. Öncelikle bu bildirimlerle ilgili ayrı bir düzenleme yapılması ve özellikle ilk ihlalde daha makul bir ceza kesilerek mükelleflerin uyarılması uygulaması getirilmeli. Düşük tutarlı cezadan sonra bildirimlerde bulunulmamaya devam edilmesi halinde kesilecek ceza cironun belli bir oranı şeklinde belirlenebilir. Ayrıca bildirimlerin neler olduğunun kanuna konulması gerekiyor. Çünkü bu bildirimlerin neredeyse tamamı tebliğlerle belirlenmiş durumda.

CEZAYI MALİ MÜŞAVİRLER ÖDÜYOR

Öte yandan bu cezaların çoğunu mali müşavirler ödemek zorunda kalıyor. Çünkü mali müşavirler her ay hemen hemen tüm mükelleflerinin beyanlarını ve bildirimlerini elektronik ortamdan yapmak zorunda. Hastalık, teknik arıza gibi elde olmayan sebeplerle bu görevin ihmali mükellef başına en az bin 600 TL ceza ödemeye sebep olabiliyor. Tabii olarak mükellefler kendilerinden kaynaklanmayan bu hataların ceremesini çekmek istemiyor ve yükü meslek mensuplarının sırtına atıyor. Bu durumda da gerçekten üstesinden gelinmesi oldukça zor bir ceza ile karşı karşıya kalan mali müşavirler ne yapacaklarını şaşırıyor. Ceza miktarı belirlenirken bu durumların da nazarı dikkate alınmasında fayda var. Son olarak, daha önce yaşanan uyuşmazlıklar sebebiyle konu ile ilgili kanun maddesinin Anayasa'ya aykırılık iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne taşındığını ve usul yönünden kabul edildiğini hatırlatayım.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 22.06.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.