Bir mağduriyet ve bir çözüm / Sadettin Orhan

Soru: Sadettin Bey, yaklaşık iki sene önce kayınvalidemin karaciğerinde ve göğsünde kanser tespit edildi, göğsü alındı, karaciğeri içinse hala ilaç tedavisi görüyor. Tabii bu süreç içinde çalışıyordu ancak ameliyattan hemen önce işi bırakmak zorunda kaldı. O zaman emekliliğine bir sene kadar vardı, ancak sağlık durumu elvermediği için işi bırakmak zorunda kaldı ve biz de malulen emeklilik için başvuru yaptık. İki  ay sonra da malulen emekli oldu, maaş almaya başladı. Fakat kayınvalidemin emeklilik evraklarında yazan bir ibare anlaşılamamış ve bu yüzden maaşı kesildi. Bu ibareye göre her sene kayınvalidemin malullüğünün devam etmesi için sağlık kontrolünden geçmesi gerekiyormuş. Ancak kayınvalidemin okuma yazması yok, yanında ona yardımcı olacak bir kimse de yok. Bunu fark eder etmez başvuruyu hemen yaptık, yani kağıtlarda yazan son tarihten birkaç gün sonra başvuruyu yaptık ama maaş kesildi. Altı ay oldu maaş alamıyor.

Öte yandan 2008/Mart ayında normal emekliliğinin günü doldu. Hem yaş hem de prim olarak normal emeklilik hakkını kazandı fakat Bursa SSK'daki görevliler malulen emekli olduğu için normal emekli olamayacağını söylüyorlar. Kayınvalidem aylardan beri ne normal emekli olabiliyor ne de malulen kesilen haklarını alabiliyor. Lütfen bize bu konuda acilen yardımcı olursanız sevinirim. Sadettin ÇETİN

Cevap: Değerli okurum, kayınvalidenize bağlanmış olan malullük aylığı, SGK tarafından belirlenen tarihte kontrol muayenesi yaptırmadığı için kesilmiş. SGK, kontrol muayenesine tabi malullerin aylığını, muayene için belirlenen tarih itibariyle keser. Fakat bu kişilere, muayene tarihini geçirdikten sonra 3 aylık bir süre daha verir. Bu süre içinde muayenesini yaptıran kişiye, aylık alamadığı dönemin aylıkları da verilir. Ancak bu 3 ayı da geçirenler, kontrol muayenesini ne zaman yaptırırlarsa, aylıkları da muayene yaptırdıkları tarihi takip eden ay itibariyle bağlanır. Kesilen ayların maaşlarını tekrar alamazlar. Kayınvalideniz zannederim 3 aylık süreyi de kaçırmış. Bundan sonra yapmanız gereken, bir an önce kontrol muayenesini yaptırmak ve Bursa SGK müdürlüğüne yazılı başvuruda bulunmaktır.

Diğer taraftan, malulen emekli olan bir kimse, aynı zamanda normal emekliliği de hak etmişse, bu aylıklardan hangisi yüksek ise onu alır. Aylıklar eşitse normal emeklilik aylığı bağlanır. Dolayısıyla kayınvalideniz, normal emekliliği de hak etmişse, kendisine yüksek olan aylığın bağlanmasını veya eşitse normal emekli aylığının bağlanmasını isteyebilir. 

Memurlar.net'in emeklilik hesabı

Yukarıda adı geçen web sitesinde, 27 Nisan 2009 tarihinde bir itfaiye erinin sorusuna binaen, emeklilik tarihi hesaplanmış. Ancak hesaplama yapılırken bir mantık hatası yapıldığı için sonuç da doğal olarak yanlış verilmiş. Bu konuda kafa karışıklığı yaşanmaması açısından, konuya açıklık getirmekte fayda görüyoruz.

Bilindiği üzere itfaiye erlerine (itfaiye ve yangın söndürme işlerinde çalışanlar), 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanunun 40. maddesiyle yıpranma payı (fiili hizmet zammı) verildi. Buna göre itfaiye erleri,  1 Ekim 2008 (15.10.2008) itibariyle, çalıştıkları her yıl için 60 gün ilave hizmet süresi kazanacaklar. Ayrıca kazandıkları ilave günlerin yarısı, üç yılı aşmamak şartıyla emeklilik yaşlarından da indirilecek.

Memurlar.net editörü, yukarıda bahsettiğimiz fiili hizmet zammından hareketle emeklilik tarihini hesaplarken, kişinin 15 Ekim 2008 sonrasında kazanacağı fiili hizmet zamlarını, 23.05.2002 öncesindeki hizmetlerine ekleyerek, emeklilikte tabi olduğu yaşı geriye çekmiştir. Oysa 08.09.1999 tarihinden önce göreve başlamış bir memurun emeklilikte tabi olacağı yaş belirlenirken, 23.05.2002 tarihine kadarki fiili hizmet süresi baz alınır. Bu süreye, varsa o tarihe kadar hak etmiş olduğu fiili hizmet zammı ve diğer sandıklara tabi hizmetleri de eklenir ve memuriyet başlangıcı eklenen bu süreler kadar geriye gider. Bu memurun 23.05.2002 tarihinden sonra kazandığı/kazanacağı fiili hizmet zamları ise hizmet süresine eklenip yaştan indirilir fakat kademeli geçişte tabi olduğu aralığı değiştirmez.

Bu açıklamadan sonra adı geçen sitede sorusuna cevap verilen itfaiye erinin emeklilik tarihini tekrar hesaplarsak; bu kişi 21.03.1972 doğumlu ve göreve 02.10.1996 tarihinde başlamış. Memuriyet başlangıcına göre emeklilikte 25 yıl ve 56 yaş şartına tabi. Muhtemelen 25 yılı daha önce dolduracak olan itfaiye eri, 56 yaşını tamamladığı 21.03.2028 tarihinde emekli olacak. Ancak bu itfaiye eri, 15 Ekim 2008 tarihinden sonra çalışacağı her yıl yaştan 2 ay indirim kazanacağı için, yaklaşık 2025 yılı ortalarında emekli olacaktır.

Söz konusu haberi, e-posta yoluyla ileten okuruma da teşekkür ediyorum.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 30.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.