Askerliğinizin tamamını borçlanmanız şart değil / Lütfi Köksal, Şerif Akçan

M. Uzun
6 Nisan 1962 doğumluyum, 10 Aralık 1983 SSK girişliyim, halen bir şirkette çalışmaktayım ve toplam 5060 gün hizmetim var. Askerliğimi 1 Şubat 1982 ile 1 Ekim 1983 arasında 18 ay olarak yaptım. Askerlik borçlanması yaptığım takdirde emekli olabilir miyim? 18 ayın tamamını ödemek zorunda mıyım?


CEVAP: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre askerlik borçlanması yapılabilmek için borçlanma talebinden önce sigortalı olmak gerekir.
Daha önce 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununa göre, Bağ-Kur kaydı son bulan Bağ-Kur sigortalısının borçlanma hakkı yok iken 506 sayılı SSK sigortalıları, sigortalılıkları sona erse bile askerlik borçlanması yapabilmekteydi. Bu durum Bağ-Kur sigortalıları açısından haksız bir uygulama olduğu için sıklıkla eleştirilir neticede Bağ-Kur sigortalıları mağduriyetlerini önlemek için ya kısa bir süre işyeri açarak Bağ-Kur’a askerlik borçlanması yapar, ya da sigortalı bir işe girerek SSK’ya askerlik borçlanması yapardı.
5510 sayılı Kanundaki yeni düzenleme 4-a ya da 4-b sigortalı ayrımı yapmaksızın tüm sigortalılara daha önce sigortalı çalışması varsa askerlik borçlanması hakkı tanıyarak sigortalılar arasındaki haksız uygulamaya son vermiş, bu benzeri konulardaki düzenlemelerle “Reform Kanunu” ismini hak etmiştir.
Reformla birlikte 4-b sigortalılarına verilmeyen kısmi borçlanma hakkının verilmesi, yine sigortalının ölümünden sonra hak sahiplerine de sigortalı adına borçlanma hakkı tanınması düzenlemeyi çok daha anlamlı hale getirmiştir.

BORÇLANMANIN AVANTAJLARI
Sigortalıların askerlik sürelerini borçlanarak borçlanılan gün kadar sigortalı hizmeti kazanması aynı zamanda malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasında sağlanan yardımları kazanma şartlarını da değiştirir. Borçlanma yoluyla kazanılan hizmet süresi, sigortalılık süresinin hesabında, primi ödenen süre de prim gün sayısının hesabında dikkate alınır.
Askerlik borçlanmasının sigortalılar açısından en önemli sonucu, sigortalı askerlik yaptığı tarihten sonra ilk defa ilk sigortalı olarak çalışmaya başlamışsa, sigortalılık süresinin başlangıcı borçlandığı süre kadar geriye götürülebilmesidir. Bu ise 4-a sigortalıların emeklilik şartlarından olan 25 yıl sigortalı olma şartını borçlanılan süre kadar aşağıya çektiği için sigortalılara daha önce emekli olabilme hakkı tanımaktadır.
Ayrıca 4447 sayılı Kanunla getirilen kademeli artan yaş şartı da askerlik borçlanması yapan sigortalılara 1 sene erken emekli olma hakkı tanımaktadır. Hatta borçlanma sonucu sigortalılık başlangıcı 8 Eylül 1976 tarihine götürebilen erkek sigortalılar 3600 günle emekli olma şartını 5 sene daha erken sağladıkları için 5 yıl önce emekli olma hakkına sahip olmaktadırlar.

BORÇ NE ZAMAN ÖDENECEK?
Sigortalı askerlik borçlanmasını dilediği tarihte Kuruma yazılı olarak yapabilir. Başvuruda süre sınırı bulunmamakla birlikte başvurudan sonra ödeme süresi için bir sınır bulunmaktadır.
Askerlik Borçlanması tutarı, sigortalının talebini müteakip Kurumca sigortalıya yazılı olarak tebliğ edilir. Borçlanma Tebligatını alan sigortalı borç tutarını 1 ay içinde ödemek zorundadır. Ödeme 1 ay içinde yapılmazsa borçlanma talebi geçerliliğini yitirir. Şayet sigortalı kısmi ödemede bulunursa ödediği miktar kadar hizmet kazanır.
Borçlanma tutarı, her gün için, başvuru tarihindeki günlük asgari ücret ile bunun 6.5 katı arasında sigortalının seçebileceği günlük kazanç miktarının yüzde 32’sidir. Şu an için günlük kazanç olarak en az 22, en çok 143 TL seçilebilir.
Örneğin; sigortalı günlük 25 TL kazanç seçmiş ise borçlanma miktarı her gün için 25x0.32=8 TL olarak belirlenir. Şayet sigortalı borçlanma tutarının tamamını bir ay içinde ödememiş, ödemeyi eksik yapmışsa askerlik borçlanması talebini yenilemesi gerekir.
Okurumuz askerliğini ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce yaptığı için sigortalılık başlangıcı borçlandığı askerlik süresi kadar geriye gidecektir. Okurumuz 90 gün askerlik borçlanması yaptığı takdirde 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim gün sayısı ile 47 yaşını tamamlamış olacağı için hemen emekliliğe hak kazanabilecektir.
Eğer 18 ay askerlik borçlanırsa 72 gün daha çalışıp primi ödendikten sonra emekliliğe hak kazanabilir. Şayet borçlanma yapmaz ise 90 gün daha çalışıp primi ödenmek şartı ile 6 Nisan 2010 tarihinde emekli olabilir. Okurumuzun durumundan da görüleceği üzere askerlik borçlanması emeklilik hakkını 1 yıl geriye çekmektedir.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 19.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.