Dünya işsizlik karşısında çaresiz

Küresel ekonomik krizin etkisiyle işsizliğin yüzde 15,5'e yükselmesi, sivil toplumdan ekonomistlere kadar toplumun hemen her kesiminde tedirginliğe yol açtı.

İşsizlik, krizin derinleşmesinin yanı sıra mevsimsel olarak yüksek çıkan ocak dönemiyle birleşince tarihî rekora koştu. Türkiye'nin yanı sıra dünya ülkeleri de işsizlikle boğuşuyor. Kriz nedeniyle hemen bütün ülkelerde işsizlikte önemli artışlar yaşanıyor. Örneğin ABD'de işsizlik oranı geçen ay yüzde 8,5 ile son 25 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Aralık 2007'den bu yana Amerika'da 5,1 milyon insan işini kaybetti. Uzmanlara göre Türkiye'de işsizliğin bu derece yüksek çıkmasında birden çok faktör rol oynuyor. Bunlardan ilki, bütün dünyada etkisini hissettiren küresel kriz. İstihdam piyasasına yeni girenlerle işten çıkarmalar birleşince rekor işsizlik kaçınılmaz oldu. İşsizliğin zirveye ulaşmasında, mevsimsel olarak inşaat, tarım ve turizm gibi alanlardaki daralmalar da rol oynadı. Diğer yıllara bakıldığında da işsizliğin kış aylarında zirveye çıktığı görülüyor. 2008'in Ocak ayında işsizlik 11,3 iken haziranda bu oran yüzde 9'a geriledi. Nisan ayından itibaren inşaat başta olmak üzere turizm ve tarım sektörlerinde ciddi istihdam imkanlarının doğması bekleniyor. Haziran döneminde yüzde 12,5'e kadar gerileme tahmin ediliyor.

Krizle birlikte işsizliğin artmasında iş gücüne katılımın yükselmesi de rol oynuyor. Geçen yıl ocak dönemine göre işgücü, 1 milyon 135 bin arttı. İşgücüne katılım kadınlarda 1,9, erkeklerde ise yüzde 1 yükseldi. Bu durum, yüzde 15,5'lik işsizlik rakamının yaklaşık 1,5 puanının işgücüne katılım nedeniyle oluştuğunu gösteriyor. Buna göre normalde çalışmazken kriz döneminde iş aramaya başlayanlar, işsizliği yükseltiyor. Ayrıca Türkiye'deki genç nüfustan dolayı her yıl yaklaşık 600 bin kişi, iş talebiyle istihdam piyasasına giriyor. Tarımdan da ciddi kopmalar yaşanıyor. Köyünde iş sahibi olan yüz binlerce kişi, kente göçerek iş aramaya başlıyor. İşsizliğin ürkütücü boyutlara ulaşması üzerine reel sektör prim indirimi dahil yeni tedbirler istiyor. Ancak yeni bir prim indirimi bütçe açıklarını artıracak. Bunun yerine birkaç aylığına belli sektörlerde prim ertelemesi yapılabileceği belirtiliyor. Sosyal taraflar ise hükümetin 40 milyar lira biriken İşsizlik Fonu'ndan yararlanmayı kolaylaştırmasını istiyor. Şartların zor olması nedeniyle işsizlerin ancak 10'da biri işsizlik maaşı alabiliyor.

OECD ülkelerinde işsizlik artacak

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, ekonomik tedbirlerin nisan ayından itibaren işsizlik rakamlarına olumlu yansıyacağını söyledi. Çelik, "Şubat ayı rakamları da yüksek çıkabilir. Önlemlerin nisan verilerine olumlu yansıyacağını ümit ediyorum." diyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD), 'Ekonominin Görünümü Raporu'na göre işsizlik, 2010 ya da 2011'in başlarında zirve yaparak, çift haneli rakamlara çıkacak. Rapora göre, işsizlik oranı bu yıl ve gelecek yıl olmak üzere ABD'de yüzde 9,1 ve yüzde 10,3, Japonya'da yüzde 4,9 ve yüzde 5,6, Almanya'da yüzde 8,9 ve yüzde 11,6, Fransa'da yüzde 9,9 ve yüzde 10,9 olarak tahmin ediliyor.

Önümüzdeki aylarda neler olur?

Gelecek ay açıklanacak şubat ayı verilerinde de işsizliğin artması bekleniyor.

Mart ayı sonuçları ile az da olsa düşüş yaşanacak.

Vergi indirimi paketlerinin etkisiyle işsizlik, nisandan sonra inişe geçecek.

Haziran döneminde turizm, inşaat ve tarımda istihdam artışı yaşanacak.

Yaz aylarında işsizliğin yüzde 12'le kadar gerileyeceği tahmin ediliyor.

İş dünyası, primi düzenli ödeyen işverene indirim istiyor.

Krizdeki işverenin SSK primlerinin belli bir süre ertelenmesi öneriliyor.

Sendikalar ise dar gelirliye harcama çeki verilmesini, kamuya personel alımının artırılmasını öneriyor.

İŞSİZLİK YÜKSELİYOR

Ülke - İşsizlik oranı (%)

G. Afrika 21,9

İspanya 15,5

Türkiye 15,5

İran 12,5

Letonya 12,3

Belçika 11,2

İrlanda 11,0

Polonya 10,9

Fransa 8,5

ABD 8,5

Almanya 8,1

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 17.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.