İş ortaklarının ticaret siciline tescili / Veysi Seviğ

Kurumlar Vergisi Yasası'nın 2'nci maddesinin 7'nci fıkrasında yer alan tanımlamadan anlaşılacağı üzere sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklar iş ortaklığı olarak kabul edilmiştir.
Yasal düzenleme uyarınca bu tür ortaklıklar isteğe bağlı olarak Kurumlar Vergisi mükellefiyeti tesis ettirebilmektedirler.
Kurumlar Vergisi uygulaması ile ilgili olarak yayımlanan (1) sayılı Genel Tebliğ'de yer alan açıklamalar çerçevesinde iş ortaklıklarının Kurumlar Vergisi mükellefi olabilmesi için;
* Ortaklarından en az birisinin Kurumlar Vergisi mükellefi olması,
* Ortaklığın belli bir işi sonuçlandırmak üzere yazılı bir sözleşmeyle kurulması,
* İş ortaklığı konusunun belli bir iş olması,
* Birlikte yapılacak olan işin belli bir süre içinde gerçekleştirilmesinin öngörülmesi,
* İş ortaklığı ile işveren arasında bir yüklenim sözleşmesinin olması,
* Tarafların müştereken yüklenilen işin belli bir veya birden fazla bölümlerinden değil, tamamından işverene karşı sorumlu olması,
* İşin bitiminde kazancın paylaşılması,
* Birlikte yapılması öngörülen ve müştereken yüklenilen işin bitimi ve Vergi Usul Yasası'nda belirtilen mükellefiyetle ilgili ödevlerin tamamının yerine getirilmesiyle mükellefiyetin sona ermesi,
gerekmektedir.
Konuya ilişkin olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan "Ticaret şirketlerinin tüzelkişiliği bulunmayan bir ortaklık yapımı ile işlettikleri ticari işletmelerin ticaret sicillerine tescili hakkındaki" iç ticaret 2009/2 sayılı tebliğ uyarınca;
* Bu işletmelerin istemeleri halinde ticaret siciline tescili yapılabilecektir.
* Bu şekilde ticaret siciline tescili istenilen tüzelkişiliği olmayan ortaklıklar aracılığıyla işletilen ticari işletmelerin, ticaret siciline tescillerinin istenebilmesi için söz konusu ortaklığa ilişkin sözleşmenin yazılı olarak hazırlanması ve notere onaylattırılması zorunludur.
* Bu amaçla düzenlenen sözleşmelerde;
- Ortaklığa ilişkin tarafların ticaret unvanları, merkez adresi, temsil ve imzalama yetkileri,
- Ortaklığın açık olarak bir ticari işletme işletmek üzere oluşturulduğu ve bu hususa konu ticari işletmenin unvanı, adresi, amaç ve konusu herhangi bir süre ile kurulmakta ise bu süre,
- Ortaklığa konu ticari işletmenin kimler tarafından temsil edileceği, pilot veya lider ortağın kimler olduğu,
hususları belirtilmek kaydıyla gerekli görülecek diğer hususlara da yer verilecektir.
Diğer yandan, sosyal güvenlik, vergi ve kamu ihale mevzuatı gereği aranılan diğer koşullara da sözleşme içinde yer verilecektir.
Tebliğ ile yapılan düzenleme gereği olarak tüzelkişiliği bulunmayan ortaklıklar aracılığıyla işletilen ticari işletmelerin tescili sözleşmede belirtilen adresin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edilecektir. Bu durum, ticaret sicili memurluğunca ortaklığı oluşturan tüzelkişilerin kayıtlı oldukları ticaret sicili memurluklarına aynı gün bildirilecektir. (01 Nisan 2009 gün ve 27187 sayılı Resmi Gazete)
Buna göre iş ortaklıklarının ticaret siciline tescili ile birlikte bu ortaklığı oluşturan kuruluşların da sicil kayıtlarına bu ortaklığın varlığı işlenmiş olacaktır.
İş ortaklıklarının tüzelkişiliği olmamasına karşın hukuki açıdan Borçlar Kanunu'nun "Adi Şirket"lerle ilgili hükümlerine tabidir. (Borçlar Kanunu Madde: 520-541)
Belli bir iş için kurulan iş ortaklıkları işin bitim tarihi yüklendikleri işle ilgili olarak yaptıkları sözleşme hükümlerine göre belirlenmektedir. Ancak işin bitimi iş ortaklığının sona erdiğini göstermez. Bu işle ilgili yükümlülüklerin tamamının yerine getirilmesi ile birlikte işin bittiğini kabul etmek gerekmektedir. Bu bağlamda da ticaret siciline tescil edilmiş olan iş ortaklıklarının ticaret sicilindeki kayıtları tüm ortakların imzaları noterce tasdik edilmiş bir dilekçe ile yapacakları talep üzerine silinecektir.
İş ortaklıklarının ticaret siciline tescilinden sonra herhangi bir nedenle mevcut sözleşmenin feshedilmesi halinde, bu durumun belgelendirilmesi kaydıyla ilgilinin talebi üzerine ticari işletmeye ait sicil kaydı silinebilecektir.
İş ortaklıklarının tasfiyesi Borçlar Kanunu'nun 540'ıncı maddesine konu teşkil eden "tasfiyenin nasıl yapılacağı" hükmü çerçevesinde yapılabilmektedir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 14.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.