Doğuştan engelli olanların emekliliği / Lütfi Köksal, Şerif Akçan

S. Aydın

Doğuştan engelli olan kardeşim KPSS’yi kazanarak memur oldu. Herhangi bir raporu yok ve engellilik oranını bilmiyoruz. Doktorlar %50 rapor alabileceğini söyledi. Memuriyete engelli kadrosundan girmediği için ancak normal kişiler gibi emekli olabilirmiş. Kardeşim engelli kadrosuna geçip erken emekli olmak istiyor. Bu hakkı var mı?


CEVAP: Doğuştan engelli olan ve muhtemelen yüzde 50 civarında raporu alabilecek olan kardeşinizin emeklilik durumu ile ilgili en son ne zaman bilgi aldığınızı yazmammışsınız. Tahmin ediyorum ki, bu bilgi size 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girmeden önce verilmiş. Kanun 1 Ekim 2008’de yürürlüğe girdi. Bu tarihten sonra engelli olan vatandaşlarımız için önemli yenilikler içeren düzenlemeler yapıldı.
Bu düzenlemelerden en önemlisi doğuştan engelli olup rapor aldığı halde engelli kadrosundan göreve başlamayanlar ile rapor almadan başlayanlara da emeklilik hakkının tanınmış olmasıdır.

15 YIL HİZMET YETİYOR
Söz konusu Kanundan önce 5434 sayılı Kanun gereğince sakat kadrosu ile çalışmaya başlayan memurlar ile sakat kadrosunda olmamasına rağmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranda raporu olanlar, 15 yıllık hizmet süresi ile emekli olabilmekteydiler. Daha açık bir ifade ile bu durumda olan kişiler en az 5400 günlük hizmet süresiyle emekli olabiliyorlardı. Bundan sonrada aynı şartlarda emekli olmaya da devam edecekler.
Diğer yandan yeni düzenlemeyle, 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında engelli olduklarını gösterir raporu bulunanlar 5400 gün hizmet ile emekli olabilecekler.
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre çalışmaya başlayıp ancak yüzde 40 ve daha fazla doğuştan engelli olduklarını belgeleyenler de en az 5400 gün hizmet süresiyle emekli olabilecekler.

SONRADAN ENGELLİ OLANLAR
Öte yandan doğuştan engelli olmayıp çalışmaya başladıktan sonra engelli olanlar içinde Kanun ayrı düzenlemeler içermiştir. Buna göre, Kurum Sağlık Kurulu’nca çalışma gücündeki kayıp oranının;
- Yüzde 50 ilâ yüzde 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 5760,
- Yüzde 40 ilâ yüzde 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 6480 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla istekleri halinde 1 Ekim 2008 gününden sonra diledikleri zaman emekli olacaklardır.

İstifa eden memurlar ikramiye alabilecek

> G. Atasoy

Devlet Hastanesinde doktor olarak çalışıyorum. Emekliliğime 6 aydan az bir süre kaldı. Bu arada özel bir hastanenin kurucuları arasındayım. Mevzuat gereği kendi branşımda hastanede çalışmak zorundayım. Yani memuriyetten istifa etmem gerekiyor. Ancak ikramiyem yanacak. İstifa eden memurların emekli olurken ikramiyelerini alabileceğini duydum, bu doğru mu?


CEVAP: Bilindiği üzere devlet memuriyetinden kendi rızası ile istifa eden kişilere emeklilik aşamasında ikramiye ödenmemektedir. Velev ki, bu kişiler Emekli Sandığından emekli olsunlar (son 3.5 yıl uygulamasından dolayı). Hal böyle olmakla birlikte Anayasa Mahkemesi dava yolu ile önüne gelen bir olayda içtihat değişikliği yaptı. Yani bir anlamda istifa ederek ayrılan memurların emeklilik ikramiyesi almalarına imkan tanıdı.
Danıştay 11. Dairesinin 2005/40 Esas sayılı başvurusuyla Anayasa Mahkemesine intikal eden 2829 sayılı Kanun’un ilgili maddesindeki “Son defa Emekli Sandığı’na tabi görevlerden emekliye ayrılan ve...” ibaresini Anayasa Mahkemesi 05.02.2009 tarihli oturumunda iptal etti.

KARARIN, RESMİ GAZETE’DE YAYINLANMASI GEREKİYOR
İptal edilen bu hüküm istifa eden memurlara ikramiye yolunu açmakla birlikte henüz yürürlüğe girmedi. Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazete’de yayımlandıktan 1 yıl sonra yürürlüğe girer.
Dolayısı ile konu ile ilgili bizden bilgi almak isteyen okuyucumuz Anayasa Mahkemesinin söz konusu kararından yararlanması şimdilik mümkün değildir.
Bu okuyucumuzun beklemeye tahammülü olmadığı anlaşılıyor. Kendisine tavsiyemiz öncelikle kalan süreyi çalışarak emekli olması. Bu mümkün değilse istifa etmeli ve Anayasa Mahkemesi kararının yürürlük tarihinden sonra emekliliğe başvurmasıdır.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 12.04.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.