Küresel ekonomik kriz, reel sektörü vurmaya devam ediyor. Sanayi üretimindeki kan kaybı şubatta da sürdü. Daralmanın 2. çeyrekten itibaren hız keseceğini düşünen uzmanlar, Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine devam edeceğini tahmin ediyor.
Amerika'dan başlayıp dünyaya yayılan küresel mâli krizin yol açtığı tahribat büyüyor. Sanayi üretimi kriz sebebiyle şubat ayında yüzde 23,7 düştü. Bu alanda en büyük gerileme yüzde 58,7 ile otomotiv ve römork üretiminde görüldü. Televizyon ve haberleşme cihazları üretimi ise yüzde 41,6 oranında azaldı. Geçen yılın şubat ayında sanayi üretim endeksi yüzde 8,4 artmıştı. Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) verilerinin öncü göstergesi olan sanayi üretim endeksi, büyümeye yaklaşık yüzde 30 civarında etki ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2009 yılı Şubat ayı 'sanayi üretim endeksi' sonuçlarını açıkladı. Buna göre şubatta madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi yüzde 16,8, imalat sanayii sektörü endeksi yüzde 25,9, elektrik, gaz ve su sektörü üretimi ise yüzde 9,7 geriledi. Ana sanayi grupları sınıflamasında ise en büyük düşüş yüzde 44,8 ile sermaye malı imalatında kaydedildi. Dayanıklı tüketim malı imalatı yüzde 25,7, aramalı imalatı yüzde 24,2, dayanıksız tüketim malı üretimi yüzde 14,8, enerji üretimi de yüzde 11 oranında düştü.
Alt grupta yer alan kalemlerden tekstil ürünleri imalatında yüzde 28,9, gıda ürünleri ve içecek imalatında yüzde 1,9, ana metal sanayiinde yüzde 23,1, kimyasal madde ve ürünleri imalatında ise yüzde 21 düşüş gözlendi. Makine ve teçhizat imalatında yüzde 25,8, makine ve teçhizat hariç metal ürünleri imalatında yüzde 35,2, plastik ve kauçuk ürünleri imalatında yüzde 27,5, kok kömürü rafine edilmiş petrol ürünlerinde yüzde 28,1 düşüş oldu. İmalat sanayiinde hemen her kalemde üretim düşerken tütün ürünleri imalatı ise yüzde 14,2 arttı.
Sanayideki kan kaybını yorumlayan uzmanlar, 2008 Ağustos ayından beri daralan sanayi üretiminin martta da yılın ilk iki ayı ile benzer seviyelerde daralacağını düşünüyor. Uzmanlara göre yılın ikinci çeyreğinden itibaren daralma hız kesecek. İş Yatırım Ekonomisti Burcu Ünüvar, "İhracatı dünya ekonomisi vurmaya devam ediyor. Şubat ayında iç talepte sorun var. Ancak vergi indirimlerinden yararlanan sektörler önümüzdeki dönemde stoklarını erittiğinde hafif hafif üretime başlayacaktır." değerlendirmesini yaptı. Ünüvar, mart ayı için sanayi üretiminde yüzde 15-16 aralığında daralma beklediklerini aktardı. TSKB Ekonomisti Başar Yıldırım ise Merkez Bankası'nın faiz indirimine devam edeceği kanaatinde olduklarını vurgularken, "Beklentimiz bu ay gerçekleşecek toplantıda faizlerin yüzde 10 seviyesine düşmesi." dedi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu bu ay 16 Nisan'da toplanarak kısa dönemli faizlere ilişkin değişiklik kararını açıklayacak. İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük de sanayi üretimi ile ortaya çıkan olumsuz tabloyu düzeltmek için ekonomik tedbirlere hız verilmesini istedi.
En fazla hasar 'oto'da
Sanayi üretimindeki düşüşten en büyük darbeyi yiyen otomotiv üreticileri 'acil durum' ilan edilmesini talep etti. Şubat ayında otomotiv üretiminde meydana gelen büyük düşüşü yorumlayan Uludağ Taşıt Araçları ve Yan Sanayi İhracatçıları Birliği (UTAYSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Sünneli, "Acil durum ilan edilmeli." dedi. Sünneli, "Bu göstergeler, alınan tedbirlerin yetersizliğinin sonucudur. Üretimi canlandıracak, çarkların yeniden dönmesini sağlayacak türden kararlar uygulamaya konulmalıdır." diye konuştu. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, martta otomobil üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 43 gerileyerek 64 bin 973 adetten 37 bin 125 adede düştü. Aynı dönemde ticari araç üretimi ise yüzde 63'lük daralmayla 59 bin 587 adetten 21 bin 767'ye geriledi. Toplam taşıt aracı üretimi ise yüzde 53'lük azalışla 124 bin 560 adetten 58 bin 892'ye düştü. Yılın ilk çeyreğinde ise otomobil üretimi geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 51'lik gerilemeyle 187 bin 348 adetten 91 bin 155'e indi. Ticari araçlardaki daralma ise yılın ilk üç ayında yüzde 69 oldu. İlk çeyrekte toplam 51 bin 412 adet ticari araç üretildi. Bu yılın ilk çeyreğinde toplam taşıt aracı üretimi ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 56 gerilemeyle 350 bin 902 adetten 142 bin 567 adede indi.
(Kaynak: Zaman Gazetesi | 09.04.2009)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.