Teminat ve ihtiyati haciz / Kazım Yılmaz

Son zamanlarda Doğan Grubu'ndan salınan vergi ve kesilen cezalar ve bunlar için teminat istenmesi gündemde önemli bir yer alıyor. Dün de ihtiyati haciz uygulanması gündemdeydi.
Konunun ayrıntıları hakkında bilgimiz olmadığı için, konu hakkında görüş açıklamak doğru olmaz. Ama okuyucularımıza yasa hükümleri hakkında biraz bilgi vermenin iyi olacağını düşünüyorum.

Kanunda nasıl yer alıyor?
Teminat 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 9'uncu maddesine göre istenir. Teminat istenmesi daha çok denetim elemanının talebine bağlıdır. Nelerin teminat olarak kabul edileceği de aynı kanunun 10'uncu maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin 4 numaralı bendine göre, ancak hükümet tarafından belirlenen hisse teminat olarak kabul edilebiliyor.
Kanunda bu hüküm olmasına karşın, bugüne dek hangi hisse senetlerinin teminat olarak kabul edileceğine dair alınmış bir karar yok. Öyle olunca da hisse senetleri menkul mal olarak, menkul mallara ilişkin hükümlere tabi oluyor.

Değişik durumlarda uygulanır
Aynı maddenin 5 numaralı bendine göre menkul mallar teminat olarak kabul edilirler. Ancak bunun için de haczedilmeleri gerekir.
Taşınır ve taşınmaz mallar teminat olarak gösterilebilir ama marka, patent gibi gayrimaddi mallar kanunda sayılmadığı için, teminat olarak kabul edilmez.
İhtiyati haciz değişik durumlarda uygulanabilir. Teminat istenmesini gerektiren bir durum varsa ihtiyati haciz uygulanabilir. Gösterilen teminatın kabul edilmemesi durumunda da ihtiyati haciz uygulanabilir. Teminat olarak şahsi kefalet de verilebilir. Vergi dairesi şahsi kefaleti kabul etmeyebilir. Buna yetkisi vardır. Ama kanunda sayılan mallar usulüne uygun şekilde teminat olarak verilirse, kabul etmeme yetkisi yoktur.