İşçiye bedava, memura 70 euro! / Sadettin Orhan

Soru: Sadettin Bey, kızım Almanya'da üniversite okuyor. Orada her ay sağlık sigortası karşılığı olarak 70 euro ödüyor. Kızımın arkadaşı SGK'dan bir belge almış ve bu 70 euro'yu ödemiyormuş.

Ben Emekli Sandığı'na bağlı çalışan bir memurum ve kızıma da bakmakla yükümlüyüm. Ben de SGK'ya aynı belgeyi almak için müracaat ettiğimde bu kızın babası 'sigortalı' olduğundan dolayı bu belgeyi verdiklerini, Emekli Sandığı'yla ilgili işlemleri SGK'nın yapamadığını söylediler. Adana'daki emekli sandığı bölge müdürlüğüne müracaat ettiğimizde onlar da bu belgeye veremeyeceklerini söylediler. Sigortalı bir insan bir haktan istifade ederken, Emekli Sandığı'na bağlı bir insanın aynı haktan istifade edememesine bir anlam veremedim. Burada çalışanlar doğru mu söylüyorlar, yoksa beni mi yanıltıyorlar?

Zeki Kılıç

Cevap: Zeki Bey, bildiğiniz üzere sosyal güvenlik reformu, 2008 yılı içerisinde yürürlüğe girdi. Yeni yasa ile birlikte, yurtdışında bulunan vatandaşlarımızın tedavi ve sağlık yardımlarıyla ilgili olarak üç türlü düzenlemeye gidildi;

1.         Geçici görevle yurtdışına gönderilen veya giden sigortalılara sağlanacak sağlık yardımları,

2.         Türkiye'de tetkik veya tedavisi mümkün olmayıp da yurtdışına bu amaçla gönderilenlerin sağlık yardımları ve

3.         İlk iki şıkkın dışında yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarına sağlanan sağlık yardımları.

Sizin kızınız 3. şık kapsamında yurtdışında bulunuyor. Bu kapsamda yurtdışında sigortalı (memur, SSK'lı, Bağ-Kur'lu vd.) veya bunların hak sahibi olarak bulunanlara ilişkin düzenleme Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği'nin 45. maddesinde yer alıyor. Burada "Genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yurtdışında bulundukları sırada sağlanan sağlık hizmetlerine ilişkin bedellerin ödenmesinde, bulundukları ülke ile Türkiye arasında sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesi olması hâlinde sözleşme hükümleri uygulanır. Sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesinin olmaması hâlinde, sağlık hizmetleri giderleri ile yol gideri, gündelik ve refakatçi giderleri Kurumca ödenmez." Hükmü yer alıyor. Yönetmelikte belirtilen, sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesi Türkiye ile Federal Almanya Cumhuriyeti arasında mevcut. Zaten kızınızın arkadaşı da bu kapsamda Almanya'da ücret ödemeksizin sağlık sigortasından yaralanıyor. Fakat devlet memurunun hak sahibi çocuğu olarak sizin kızınıza aynı imkan tanınmıyor.

Memur çocuğu neden yararlanamıyor?

Aslında Almanya ile imzalanmış olan sosyal güvenlik sözleşmesi, devlet memurlarını ve Emekli Sandığı mevzuatını da kapsıyor (sözleşmenin 2.2.2./b maddesi). Fakat sözleşmenin alt mevzuatında memurlarla ilgili bir düzenlemeye gidilmediği için, memurlar ve hak sahipleri şuan sözleşme kapsamından istifade edemiyor.

Diğer taraftan memurların Genel Sağlık Sigortası'na tabi olarak tüm iş ve işlemlerinin SGK tarafından yürütülmesi için 3 yıllık bir geçiş süreci öngörüldü. Bu süreç 1 Ekim 2008 tarihinde başladı ve 1 Ekim 2011'e kadar memurlar, sağlık yardımları bakımından GSS hükümlerine değil Maliye Bakanlığı Tebliği'ne tabi olacaklar. En son çıkarılan tebliğde ise sizin durumunuza ilişkin bir açık düzenleme mevcut değil. Size bilgi veren SGK görevlileri de haklı olarak hem sosyal güvenlik sözleşmesindeki hükümleri hem de tebliğdeki düzenlemeyi göz önünde bulundurmuş olmalılar.

Kısaca özetlemek gerekirse, mevcut düzenlemeler çerçevesinde kızınızın da diğer sigortalının kızı gibi SGK'dan belge (AT formu) alarak 70 euro ödemekten kurtulması en azından kısa vadede mümkün görünmüyor. Fakat yapılması gereken, bu 3 yıllık geçiş süreci içerisinde memurları da ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine dahil etmektir. Aksi halde sizin de bahsettiğiniz gibi bir sigortalının yararlandığı haktan, bir başka sigortalının (memur/4/c) yararlanamaması, sosyal güvenlikte "norm ve standart birliği" ilkesine de aykırı düşüyor.

Babam ne zaman emekli olur?

Soru: Babam 01.01.1954 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 1979. 74-76 yılları arasında askerlik yaptı ve askerliği borçlanarak ödedik. (20 Ay). Prim ödeme gün sayısı 2831 gün. Ek olarak Libya'da 530 gün sigortası bulunuyor. Bu bilgilere göre kısmı yaşlılıktan 3600 den ne zaman emekli olabilir? Eğer 5000 güne tabi ise kalan günleri peşin olarak ödeyebilir miyiz?

Türker Demir

Cevap: Değerli okurum, verdiğiniz bilgilere göre babanızın toplam prim günü 3361 ediyor. Bu primi 23.05.2011 tarihinden önce 3600 güne tamamlarsa 58 yaşını doldurduğu 01.01.2012 tarihinde yaştan emekli olur. Diğer taraftan prim ödemeye (yaklaşık 4,5 yıl) devam eder de 5000 günü tamamlarsa, tamamladığı tarihte emekli olur.  

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 16.03.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.