Ücret gelirini beyan edenlerde AGİ uygulaması / Prof. Dr. Metin Taş, Segin Özcan

Asgari geçim indirimi (AGİ) uygulaması, esas olarak işverenler aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Ücretlinin medeni hali ve aile durumu esas alınarak hesaplanan asgari geçim indirimi tutarı, her ay ücreti üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmek suretiyle ücretliye yansıtılıyor.
Peki, ücretini yıllık beyanname ile beyan edenlerde asgari geçim indirimi uygulaması nasıl olacak?

Örneğin, yabancı ülkelerin Türkiye'de bulunan elçilik ve konsolosluklarında çalışan ve karşılıklılık anlaşması bulunmadığı için ücret istisnasından yararlanamayan, bu nedenle ücret gelirini yıllık beyanname ile beyan eden Türk uyruklu hizmet erbabı (ücretli), asgari geçim indiriminden nasıl yararlanacak?

Ücretlerinden vergi kesintisi yapılmayan, bu nedenle ücretlerini yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda olan ücretlilerde asgari geçim indirimi, yıllık beyannamede hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmek suretiyle gerçekleştirilecek. Başka bir anlatımla önce beyanname üzerinden vergi hesaplanacak, sonra asgari geçim indirimi tutarı hesaplanan vergiden mahsup edilecek.
Böylece yıllık beyanname ile bildirilen ücret geliri üzerinden hesaplanan vergiden, asgari geçim indirimi tutarı mahsup edilerek indirim tutarı ücretliye yansıtılmış olacak.

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ NASIL HESAPLANACAK
Asgari geçim indiriminden yararlanmak isteyen ücretli 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği (4.12.2007 tarih ve 26720 sayılı R. Gazete'de yayımlanmıştır) ekinde yer alan 'Aile Durum Bildirimi'ni (Ek: 1) doldurarak yıllık beyannameye ekleyecekler.
Asgari geçim indirimi hesaplanırken 2008 yılı başında 16 yaşından büyükler için 608.40 TL olarak belirlenen asgari ücret tutarı esas alınacak.
Ücretlinin kendisi için yıllık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş için yüzde 10'u, birinci ve ikinci çocuk için ayrı ayrı yüzde 7,5'i, üçüncü çocuktan itibaren de her bir çocuk için yüzde 5'i esas alınarak 'asgari geçim indirimine esas tutar' belirlenecek.
Asgari geçim indirimine esas tutarın yüzde 15'i, yıllık asgari geçim indirimi tutarı olacak.

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ UYGULAMASINDA İNCE NOKTALAR
l Emekli maaşı alan eş, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş kabul edilecek.

l Eşlerden her ikisinin de ücretli olarak çalışması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilecek.

l Boşanmış olan eşlerin asgari geçim indirimi hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınacak.

ÜCRETİNDEN VERGİ KESİNTİSİ YAPILANLAR
Birden fazla işverenden ücret alan ve birinciden sonraki işverenden aldıkları ücret toplamı 19 bin 800 TL'yi aştığı için vergi kesintisine tabi tutulmuş ücretlerini yıllık beyanname ile beyan eden ücretliler, yıllık beyannamelerinde asgari geçim indirimi uygulamasına ilişkin olarak herhangi bir işlem yapmayacaklar.

Bunlar, beyan edilen ücret geliri üzerinden hesaplanan vergiden, yıl içinde kendilerine ödenen ücret üzerinden kesilen gelir vergisinin asgari geçim indirimi mahsup edilmeden önceki tutarını mahsup edecekler.

Stajyer öğrencilik sigortası başlangıç sayılmaz
1998-1999 yıllarında Ticaret Lisesi'nde okurken Malatya Devlet Hastanesi'nde stajyer olarak çalıştım ama şu an sigorta sorgulamasında o dönemdeki sigortam gözükmüyor. O döneme ilişkin sigortamın ortaya çıkması için nasıl bir yol izlemem gerekir? İclal Bingöl Staj yaptığınız dönemde, meslek liselerinde iken staj yapan öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortası hükümleri uygulanıyordu. Staj süresince emeklilik için gerekli olan malullük, yaşlık ve ölüm sigortalarına ilişkin prim ödenmediğinden, emeklilik açısından stajda geçen süreler sigortalılık süresi, staja başlama tarihi ise sigorta başlangıcı sayılmaz. 
Staj başlangıcında verilen sigorta sicil numarası, bütün sigortalılık döneminde geçerli olur. Ancak sigorta başlangıcı, tüm sigorta kollarına tabi olarak ilk defa çalışılmaya başlandığı tarih olur. Bu nedenle, devlet hastanesinde stajyer olarak çalıştığınız dönem sigortalılık süresi olarak gözükmez.

Doğum borçlanması için 4/a sigortalısı olmak gerekiyor
EŞİM 1988'de SSK'lı olarak çalışmaya başladı ve ayrıldı. 1996 yılında Emekli Sandığı'na tabi olarak işe girdi, 1999 sonunda Emekli Sandığı'ndan ayrıldı ve 2000 başında doğum yaptı. Şu anda isteğe bağlı prim ödüyor. Doğum borçlanması yapabilir mi? Oktay Önel

Doğum borçlanması, 4/a (SSK) kapsamında çalışan kadınlara, çalışırken veya işten ayrıldıkları tarihten itibaren 300 gün içinde doğum yapmaları halinde, doğumdan sonraki çalışmadıkları iki yıllık süreyi borçlanmalarını sağlayan bir hak.

Eşiniz en son Emekli Sandığı iştirakçisi iken Devlet memurluğundan ayrıldığı tarihten sonra doğum yaptığından, doğum borçlanması yapamaz.

Borcunuzu ödemeden emekli olamazsınız
25.01.1986 Bağ-Kur başlangıcım. 19.01.1960 doğumluyum. 20 ay askerlik yaptım (askerlik borçlanmasını yapamadım). 2006 yılında yapılandırdığım (60 ay) prim borçlarımı eksiksiz yatırıyorum. Şimdiye kadar sağlık hizmetinden faydalanmadım.

Ne zaman ve nasıl emekli olabilirim? Yapılandırılan borcum devam ederken emekli olabilir miyim? Sağlık hizmetinden nasıl yararlanırım? Hamit Anıl Akarca

20 aylık askerlik sürenizi borçlanmazsanız 25 yıllık (9000 gün) prim ödeme sürenizin dolacağı 25.01.2011 tarihinde, askerlik borçlanması yaparsanız 25.05.2009 tarihinde Bağ-Kur'dan (devredilen) emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. Emekli olabilmeniz için prim borcunuzun olmaması, dolayısıyla yapılandırdığınız borcunuzu ödemeniz gerekiyor.
Yapılandırdığınız borç taksitlerini düzenli ödemeniz ve yapılandırma sonrası döneme ilişkin prim borcunuz yoksa sağlık hizmetinden yararlanabilirsiniz.

Beyanname vermeniz gerekmez
Özel sektörde yönetici olarak çalışıyorum, adıma kayıtlı Ankara'da bir daire var. Dairenin rayiç bedeli 29.789 TL. Bu evde halam oturuyor. Kendisinden kira almıyorum. Ben İstanbul'da kendi evimde oturuyorum. Bu durumda beyanname işlemlerim ve bildirimim nasıl olacak? G. Pak
Ankara'da bulunan dairenizi halanıza tahsis etmeniz halinde emsal kira bedeli üzerinden kira hesaplanması gerekiyor. Buna göre, dairenizin vergi değeri olan 29.789 TL'nin yüzde beşi olan 1.489,45 TL yıllık kira elde etmiş kabul ediliyorsunuz. Kendi adınıza ticari ve mesleki faaliyetiniz olmadığı için konut istisnasından yararlanabiliyorsunuz. Emsal kira bedeli uygulanması sonucunda bulunan 1.489,45 TL'lik değer, 2008 yılı için belirlenen 2.400 TL'lik konut istisnasının altında olduğu için beyanname vermeniz ve vergi ödemeniz gerekmiyor.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 10.03.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.