Alternatif öneri: 'Good Bank'! / Deniz Gökçe

Dünyanın toparlanabilmesi, ABD'nin ve özellikle ABD finans kesiminin, yani krizin başladığı yerin, toparlanabilmesine endeksli.
Finans kesimi için, dün yazdığımız gibi, 'Dr. Doom' N.Roubini, Greenspan ve Senatör L. Graham tarafından başlatılan, 'Bankalar devletleştirilsin' kampanyası Başkan Obama ve Merkez Bankası Başkanı Bernanke tarafından reddedildi.
Bu arada alternatif öneriler de gündeme geldi. Bunlardan bir tanesi de şu anda London School of Economics'de öğretim üyesi olan ünlü, Hollanda vatandaşı, maliye politikası uzmanı iktisatçı Willem Buiter tarafından tavsiye edildi.
Buiter, Yale Üniversitesi öğretim üyeliğinden sonra, Avrupa Kalkınma Bankası baş iktisatçılığı yapmış, İngiltereye hocalığa gittikten sonra da, vatandaş olmamasına rağmen İngiliz Merkez Bankası Para Politikası kurulunda da görev almış bulunuyor. Buiter önerisine 'Good Bank' önerisi diyor.
Buiter kötü durumdaki bankalara sermaye enjeksiyonu yapacak kadar paranın mevcut olmadığı kanısında. Hazine Bakanı Geithner tarafından önerilen kamu özel karışımı bir fonun sorunlu bankalara sermaye enjeksiyonu yapması  önerisinin de finansman kaynağı pek olamayacağını ve ABD'de bütçenin de GSYİH oranı olarak  zaten yüzde 12-14 arasında bir açık vereceğini gündeme getiriyor. Şu anda yüzde 40 civarında olan kamu borcu/ GSYİH oranının da 2.  Dünya Savaşı düzeyi olan yüzde 100 oranına yükseleceğini düşünüyor. Bu nedenle ABD ekonomisinin dev faiz dışı fazlalar üretmesi gerektiğinin altını çiziyor. Bu da ya vergiler artacak  ya da harcamalar kısılacak demek. Ama ABD'deki siyasi bölünmenin de bu tür girişimlere de pek izin vermeyeceği kanısında.
Bu açıdan bakıldığında ABD'de birinci önceliğin şirketlere kredi akışını sağlayacak çabuk adımlar atmak olduğunu vurgulayan Buiter, Roubini tarafından 1.4 trilyon dolar olarak tahmin edilen sorunlu bankalara sermaye enjeksiyonu toplamının, tersine, sorunlu olmayan, sermaye enjeksiyonu gereği olmayan  bankalara harcanmasını öneriyor. 'Good Bank' modeli adını verdiği bu yaklaşımda Hazine Bakanı Geithner tarafından şu anda yapılan stres testi incelemesi sonrasında sorunsuz olduğu görülen bankaların, incelemede 'bad bank' olarak tespit edilen bankalardan mevduatları ve düzgün aktifleri devir alacağı ve kamu, gerekirse özel sektörün 'Good Bank' olarak görülen bankalara kısmen sermaye  aktararak, batık bankalar yerine, sağlam bankaları, şirketlere yeni kredi verme şartı ile finanse etmek ve sermayelerini daha da kuvvetlendirmek için para harcanmasını öneriyor. 'Good Bank' kategorisindeki bankaların yeni borçlanmaları da, krediye dönüştürülmek şartı ile kamu tarafından garanti edilecek. Böylece şirket ve tüketici kesimine fon akışı sağlanmış olacak.
'Bad Bank' kategorisine giren bankalar ise yeni kredi vermeyecek veya yatırım yapmayacak, ancak geri kalan varlıkları eski sermaye sahipleri için yönetecek.
Öneri, dünün hatalarından doğan kötü varlıkları desteklemek yerine, yeni ve sağlam kuruluşlarla kredi akışını sağlamak ilkesine dayanıyor. Veya eski hatalardan doğan kötü varlıkların sahipleri ile sağlam varlıkların sahipleri arasına bir duvar çekme esasının uygulanması demek.
Bu öneri 'toxic varlıkların' piyasa değerlendirmesine dayanmadığı, sağlam varlıkların piyasa tarafından değerlendirilmesine dayandığı için daha iyi bir öneri olarak görülüyor. Ayrıca kredi akışını hedefleyen bir öneri olduğu için de reel ekonominin resesyondan çıkışına daha iyi hizmet edecek bir öneri olarak sunuluyor. Bu arada geçmişten hata veya günah sahibi olanlara destek vererek 'ahlaki mahzur' da yaratmıyor! Geçmişte yapılan 'berbat yatırımların zararı' da bu yatırımları yapanlar tarafından ödendiği için adil de sayılıyor.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 03.03.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.