Ödenmeyen destek primleri ne olacak? / Sadettin Orhan

Soru: Sadettin Bey, ben memur emeklisiyim. Emekli olduktan sonra, sahip olduğum diploma ve ruhsat sayesinde 2004 yılında serbest avukat olarak çalışmaya başladım. Ancak sonradan öğrendiğim kadarıyla bizim Bağ-Kur'a sosyal güvenlik destek primi ödememiz gerekiyormuş. Bu konuda beni ne muhasebecim ne de başka birisi uyardı. Yeni 5510 sayılı SGK'da bizim durumumuzla ilgili bir açıklık var mı? Şimdiye kadar ödemediğim primler için af söz konusu olur mu? Ne yapmamı önerirsiniz? İsmi Mahfuz

Cevap: Değerli okurum, sizin durumunuzda binlerce ve hatta on binlerce emeklimiz var. Bu yüzden sizin sorunuzu esas alarak aynı durumda bulunan on binlerce okurumuza da cevap vermiş olalım.

 

1 Ekim 2008 öncesi durum

 

2003 yılına kadar, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli olup da Bağ-Kur kapsamında çalışanlar için prim yükümlülüğü yoktu. Ancak 4956 sayılı Kanunun 44. maddesi ile 2003 yılında Bağ-Kur Kanunu'nda bir düzenleme yapıldı. Bu düzenleme ile birlikte Bağ-Kur kapsamında çalışan emekliler için destek primi şartı getirildi. Örneğin soruyu soran okurumuzun, 2004 yılında çalışmaya başlayınca "memur emeklisi serbest avukat" olarak her ay, Bağ-Kur'un 12. gelir basamağının %10'u oranında destek primi ödemesi gerekiyordu. Fakat sadece bu okurumuz değil, SSK veya memur emeklisi olup da emekliliğinde bir dükkan açan veya bir şirkete ortak olan çok sayıda kişi herhangi bir ödeme yapmadı.

 

Yeni SGK sonrası durum

 

Sosyal güvenlik reform kanunu olarak ifade ettiğimiz 5510 sayılı Kanunun geneli, 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girdi. Kanunun Geçici 14. maddesinde, 1 Ekim'den önce Bağ-Kur kapsamında çalışmaya başlamış emeklilerin durumu (yukarıdaki sorunun sahibi okurumuzun dahil olduğu grup) düzenlendi. Buna göre bu emekliler, eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b kapsamında çalışırlarsa, her ay için emekli maaşlarının %15'i SGK tarafından kesilecek. Ancak bu %15'lik oran bu yıl %13, gelecek yıl %14 ve nihayet 2011'de %15 olacak.

 

Bundan sonra ne olacak?

 

Peki soruyu soran okurumuz gibi, ne 1 Ekim 2008 öncesinde ne de bu tarihten sonra destek primi ödememiş olanların durumu ne olacak? Bu kişilerin üç alternatifi var;

 

1- Şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da herhangi bir ödeme veya başvuru yapmazsınız. Yani tabiri caizse kulağınızın üzerine yatarsınız. Ta ki SGK sizi bulana kadar. Fakat şunu hemen  belirtelim ki yeni SGK, eski Bağ-Kur'a hiç benzemez. Gerek yeni kanundaki düzenlemeler, gerekse SGK'nın veri bankası, sizin tespitinizi ve biriken borcun sizden tahsilini oldukça kolaylaştırmakta. O yüzden bu yolu pek tavsiye etmiyoruz.

 

2- 1 Ekim 2008 tarihine kadarki çalışmalarınız için herhangi bir başvuruda bulunmazsınız. Kaldı ki bu dönem (eski) Bağ-Kur sorumluluğundaydı ve sizlerden primlerin alınmaması biraz da bu kurumun zafiyetinden kaynaklanıyordu. Ancak 1 Ekim 2008 tarihini başlangıç göstererek SGK'ya başvuruda bulunur ve bu tarihten bugüne kadar hesaplanacak prim borcunu ödersiniz.

 

3- Türkiye'de pek yapılmayanı yapar, gerçekten hangi tarihten itibaren emekli sıfatıyla Bağ-Kur kapsamında çalışıyorsanız bunu SGK'ya bildirirsiniz. Bu taktirde ilk çalışmaya başladığınız ay itibariyle prim borcunuz hesaplanır ve sizden tahsil edilir.

 

İdeal olanı ve sizlerin başını hiç ağrıtmayacak yol tabii ki üçüncü yoldur. Fakat buna imkanı olmayan veya tercih etmeyenler için ikinci yolu tavsiye ediyoruz. Birinci yolu ise bahsettiğimiz sebeple kesinlikle önermeyiz. Zira şu an uygulanmakta olan sistem gereği SGK, hemen hemen bütün kamu kurumlarından, bankalardan ve hatta GSM operatörlerinden elde ettiği bilgilerle istediği kişinin faaliyetini ve durumunu tespit edebiliyor. Dolayısıyla şu ortamda destek primi ödemeden çok uzun süre kaçmanız mümkün görünmüyor.

 

Babamdan habersiz çalışsam, anlaşılır mı?

 

Soru: Ben 21 yasında bekar bir öğrenciyim. Şunu çok merak ediyorum. Çalışmak istiyorum fakat bunu babamın öğrenmesini istemiyorum.  Acaba ben şimdi sigortalı olarak çalışmaya başlarsam Bağ-Kur emeklisi olan babam, primlerimin ödendiğini kayıtlardan görür mü? Yani aile üyelerinin prim bilgileri ailenin tüm üyelerine gösteriliyor mu? Yoksa bu bilgilerde gizlilik ilkesi esas mıdır? İsmi Mahfuz.

Cevap: Değerli okurum, SGK'da sigortalıların bilgileri ile ilgili olarak tabii ki gizlilik esastır. Siz, primlerinizle ilgili bilgileri SGK'nın portalından TC kimlik numaranızla öğrenebiliyorsunuz. Dolayısıyla sizin kimlik numaranızı bilmeyen birisinin bu bilgileri öğrenmesi mümkün değil. Fakat babanızda bu bilgi bulunduğuna göre, öğrenmesi de muhtemeldir. Ancak sorgulamayı akıl eder mi, onu da siz bilebilirsiniz.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 16.02.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.