Kredi kartıyla yapılan tahsilatlarda önemli bir sorun / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan

Okurlarımızdan gelen iletilerin bir kısmı vergi uygulamaları ile ilgili. Bunları olanaklar ölçüsünde yanıtlamaya çalışıyoruz. Bu iletilerde sözü edilen konu ve olaylardan bazıları inanılır gibi değil. Sözünü ettiğimiz garipliklerden birisi fatura ile ilgili.

HER TAHSİLATA AYRI FATURA
Olay Bursa'da geçiyor. Adı bizde saklı olan bir mükellef, müşterilerinden gelen mal siparişlerini göndermeden önce 'irsaliyeli faturayı' düzenliyor ve müşterilerine malları teslim ediyor. Malum, kriz ortamında peşin satış neredeyse yok gibi. Satışların büyük çoğunluğu vadeli.
Mükellefimiz tahsilat için müşterilerine gidiyor. Bazen de müşteri mükellefin işyerine geliyor. Müşteri ödemeyi kredi kartıyla yapmak istiyor. POS makinesinden ödenmek istenen miktar çekiliyor. Ödemeyi yapana bir 'tahsilat makbuzu' veriliyor. Makbuzda ödemenin ilgili olduğu irsaliyeli faturanın numarası ve ödemenin kredi kartıyla yapıldığına ilişkin ayrıntılı bilgiler yer alıyor.

Buraya kadar bir sorun yok; sorun bundan sonra başlıyor. Defter ve belgeleri kontrol eden maliyeciler, her kredi kartı slibi için fatura düzenlenmesi gerektiğini söylüyorlar. Mükellefimiz konuyu bütün açıklığıyla anlatmaya çalışıyor ama nafile. 'Kanun böyle, yoksa ceza keseriz' şeklinde 'aydınlatıcı bilgi' verip daha sonra tekrar gelmek üzere gidiyorlar.

MÜKELLEF ŞAŞKIN
Mükellef şaşkınlıktan küçük dilini yutuyor ve başlıyor hesap yapmaya. Mükelleften istenen, bir satış için iki kez fatura düzenlenmesi. Bunun doğal sonucu olarak da yaptığı vadeli satış için ikinci kez fatura düzenleyecek, elde etmediği kazanç için vergi ödenecek. Halbuki nasıldı reklamlar? 'Bir alışveriş, bir fiş'. Yaptığı hesap sonucu geldiği noktayı şu sözlerle ifade ediyor: 'Ben batarım, böyle bir kanun varsa herkes batar.'

KANUN BÖYLE Mİ?
Hemen belirtelim, böyle bir kanun yok. Mal alışverişi en başından itibaren belgeye bağlanmış durumda. Kredi kartından yapılan ödemenin belgeye bağlanmış işlem için olduğu 'kabak gibi' ortada. Olayın açıklığı karşısında ister istemez 'geçim sıkıntısı bazı maliyecilerin kafasını mı karıştırdı' sorusu akla geliyor.
Anlaşılan o ki, maliyeciler kredi kartı ile yapılan tahsilatların ayrı bir satış olduğunu düşünüyorlar. Kredi kartı slipleri ile düzenlenen belgeleri eşleştiriyorlar. Eksik çıktığında da bunun tamamlanmasını istiyorlar. Oysa sözünü ettiğimiz olaydaki durum tamamen farklı. Burada daha önce yapılan ve faturası düzenlenen satışa ilişkin tahsilat yapılıyor. Hemen belirtelim, esnaflar arasında bu tür işlemler oldukça yaygın.

SUÇA AZMETTİRME
Sözünü ettiğimiz konunun ceza ile ilgili yönü daha da önemli. Olmayan bir işlem için fatura düzenlenmesi, düzenlenen faturayı 'sahte fatura' kapsamına sokar. Bu da, Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde 'suç' olarak tanımlanmış. Bu suçun cezası üç yıldan beş yıla kadar hapis. Üstelik bu olayda mükellef suç işlemeye zorlanıyor. Görevlilerin bu davranışları da 'suça azmettirme' kapsamına giriyor.

OLMASI GEREKEN
Nakit sıkışıklığı nedeniyle kredi kartıyla borç ödemeleri giderek yaygınlaşıyor. Bu durumun bir sonucu olarak sözünü ettiğimiz uyuşmazlıklar da artacak. Bu tür uyuşmazlıkların yargıya taşınması halinde zaman, emek ve para kaybı ortaya çıkacak. Sonuçta maliye kaybedecek.
Konunun sorunsuz çözümü için kredi kartı ile fatura (veya perakende satış fişi) eşleştirmesi yapılırken geçmiş dönem satışlarının da dikkate alınması gerekiyor. Bu tür olayların 'münferit' olduğunu düşünmek istiyoruz. Yetkililerin dürüst mükelleflerin psikolojisini bozan bu tür olayların hukuka uygun çözümü noktasında gerekli ilgiyi göstermesini bekliyoruz.

BİLGİ KUTUSU
Paramızı nerelere harcıyoruz?
TÜİK verilerine göre harcamalarımızın en büyük bölümünü (%28,4) kira oluşturuyor. Bunu gıda (%24,4), ulaştırma (%11) ve giyim (%6) izliyor.

Emeklilik için aranan yaşı doldurmak gerekiyor
SSK sigorta başlangıç tarihim 02.10.1989. 3161 prim günü çalışma karşılığı, 480 günü Mart 2003 tarihinde tamamlanmış isteğe bağlı olmak üzere toplam 3641 prim günüm mevcut. Bu şartlarda tabandan emeklilik için ne zaman müracaat edebilirim? Bir de yaş şartının yerine getirilmesinde doğru olanı 'yaştan gün almak' mı yoksa 'yaşı tamamlamak' mı?
l Remziye Öztürk
Emeklilik yaş şartını yerine getirmiş olmak için, aranan yaştan gün almış olmak değil, aranan yaşı doldurmuş olmak gerekiyor. 54 yaşınızı doldurduğunuzda emeklilik için başvurabilirsiniz.

Hizmet birleştirmesi halinde son yedi yılın önemi
29.01.1968  doğumluyum. SSK sigorta başlangıcım 01.11.1980, prim günüm 1145 gün. Sonra 5098 gün Bağ-Kur hizmetim var. SSK'ya 300 gün askerlik borçlanması yaptım. 01.12.2007-31.08.2008 tarihleri arasında 270 gün isteğe bağlı prim ödedim. 20.09.2008 tarihinde tekrar sigortalı çalışmaya başladım. SSK'dan ne zaman emekli olabilirim? l Ahmet Haşim
İki ayrı Sosyal Güvenlik Kanunu'na tabi hizmeti olanların birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden emekli aylığı, son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan Sosyal Güvenlik Kanunu'na göre, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olunduğu Sosyal Güvenlik Kanunu hükümlerine göre bağlanıyor.
SSK'dan (devredilen) emekli olabilmeniz için Bağ-Kur'dan sonra 4/a (SSK) kapsamında en az 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor. 01.12.2007-31.08.2008 tarihleri arasındaki isteğe bağlı SSK prim ödemeleriniz de dahil olmak üzere en az 1260 gün prim ödeyip, 45 yaşınızı doldurduğunuzda SSK'dan emekli olursunuz.

Nasıl emekli olabilirim?
22.03.1948 Bulgaristan doğumluyum. Sigorta başlangıcım 16.09.1991. 2100 prim günüm var. Ev hanımıyım, çalışmıyorum. Nasıl ve ne zaman, hangi şartlarda ve borçla emekli olabilirim? l Ramiye Mutlu
Bundan sonra da çalışmanız söz konusu olmayacaksa sigortalılığınızı isteğe bağlı olarak devam ettirebilirisiniz. Prim gününüzü 5400 güne tamamladığınızda Bağ-Kur'dan (devredilen) emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortaya, asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak kaydıyla kendinizce belirlenecek prime esas kazancın yüzde 32'si kadar prim ödersiniz. Ödeyeceğiniz aylık prim tutarı, şu anda geçerli olan asgari ücrete ve belirleyeceğiniz prime esas kazanç tutarına göre aylık 213 TL ile 1.385 TL arasında olur. 
Bulgaristan'da çalışmanız varsa, bu süreleri borçlanabilirsiniz. Borçlanacağınız her 30 gün için de isteğe bağlı sigorta primi tutarında prim ödersiniz.

15 yıl prim ödeyip 60 yaşında emekli olabilirsiniz
28.03.2001 tarihinden bu yana isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısıyım. Toplam 7 yıl 8 ay 2 gün prim ödemem var. Doğum tarihim 01.01.1965. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim? Konuyla ilgili Bağ-Kur'dan sağlıklı bilgi alamadım.
l Gülgün Parmaksızoğlu
Bağ-Kur'dan (devredilen) emeklilik için iki seçeneğiniz var. Biri 25 tam yıl prim ödeyip emekli olmak. Diğeri ise 15 yıl prim ödeyip, 60 yaşınızın dolmasını beklemek. Ara vermeksizin prim ödemeye devam etmeniz halinde 25 tam yıl 2026 Mart ayında, 60 yaşınız ise 01.01.2025 tarihinde doluyor. Karar vermek için henüz erken. Primlerinizi ödemeye devam edin. 15 tam yıl prim ödeme süresini tamamladığınızda, prim ödemeye devam edip etmeme kararını verebilirsiniz.

Avukatlara af geliyor
AvukatlarIn 1136 sayılı Avukatlık Kanunu gereğince baroya ödemek zorunda olduğu yıllık kesenek için aylık yüzde 5 oranında gecikme zammı uygulanıyor. Günümüz koşullarına göre oldukça 'fahiş' olan bu oran aşağıya çekiliyor. Kamuoyunda 'torba yasa' olarak bilinen 'İşsizlik Sigortası ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı'nda, yıllık keseneklere uygulanacak gecikme zammının Merkez Bankası tarafından 'reeskont işlemlerine uygulanacak faize' endekslenmesi öngörülüyor. Reeskont faiz oranı şu anda yüzde 25. Buna göre gecikme zammı oranı, yüzde 60'dan yüzde 25'e inmiş olacak.
Ayrıca, düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarih öncesine ait yıllık kesenek borçları için hesaplanan gecikme zammının önemli bir bölümü silinecek. Bu olanaktan yararlanmak için yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 gün içinde anapara borçları ile gecikme zammının yüzde 20'sinin ödenmesi gerekecek.
Bu şartlara uyulduğu takdirde gecikme zammının yüzde 80'i silinecek. Yıllık kesenek borçları nedeniyle barodan kaydı silinmiş olanlar, belirtilen süre ve biçimde ödeme yapmaları halinde, talepte bulunarak baro kayıtlarını yenileyebilecekler.

GÜNÜN SÖZÜ
'Borç alan buyruk alır'IV: Murat

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 12.02.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.