Dövize endeksli kredilerde fon uygulaması / Veysi Seviğ

Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintileri Hakkında yayımlanan 2008/14420 sayılı bakanlar kurulu kararı uyarınca;
* Dövize endeksli ve diğer endeksli kredilerde fon kesintileri, taksit tutarı içindeki anaparanın kur farkı veya endeks farkı ile dönem faizinin cari kurdan Türk Lirası karşılığı veya fark faizin (spread) toplam tutarı üzerinden hesaplanmaktadır. (30 Aralık 2008 gün ve 27096 sayılı Resmi Gazete.) Fon kesintisinin oranı yüzde 15'tir.
Bu bağlamda dövize endeksli taksitli kredilerde taksit tutarı içindeki anapara kur farkının hesaplanmasında, taksit ödeme tarihindeki cari kur ile kredinin kullandırıldığı tarihteki kur arasındaki fark esas alınmaktadır. Burada sözü edilen taksit ödeme tarihinden anlaşılması gereken ilgili taksidin kredi kullanıcısı olan tüketici tarafından ödenmesi gereken tarihtir.
Sözü edilen bakanlar kurulu kararı uyarınca ödeme aşamasında herhangi bir kur farkının oluşmaması halinde taksit içindeki anaparaya ilişkin fon yükümlülüğü doğmayacak ve buna bağlı olarak da fon kesintisi sadece faiz tutarı üzerinden hesaplanacaktır. Örneğin kredinin kullanıldığı tarihte kurun dolar bazında 1.62 TL, ilk taksit ödeme tarihindeki kurun ise 1.60 TL olması halinde, taksit bedeli içindeki anapara üzerinden fon hesaplanamayacak ve bu taksit döneminde sadece dönem faizinin cari kurdan Türk Lirası karşılığı üzerinden fon kesintisi hesaplanacaktır. Hemen bir sonraki taksit döneminde kurun 1.68 TL olması halinde, hem taksit hem taksit bedeli içindeki anaparaya ilişkin kur farkı üzerinden hem de dönem faizinin cari kurdan TL karşılığı üzerinden fon kesintisi hesaplanacaktır.
Dolayısıyla anapara ve faiz ödemelerinin kredi sözleşmesine uygun şekilde taksit ödeme tarihlerinde (vade tarihlerinde) yapılması durumunda; taksit tutarı içindeki anapara kur farkı ile dönem faizinin cari kurdan TL karşılığının toplam tutarı üzerinden, taksit ödeme tarihleri itibariyle fon kesintisi hesaplanmaktadır.
Dövize endeksli taksitli tüketici kredilerinde uygulanan Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu bu bağlamda kredi kullanıcıları için ek bir maliyet oluşturmaktadır. Kurların düşük olduğu dönemlerde dövize endeksli tüketici kredisi kullananlar, kurların artması nedeniyle bir yandan kur artışlarından diğer yandan kurlarla beraber Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ile Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu açısından da olumsuz etkilenmektedirler.
Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa'nın 10'uncu maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, tüketici kredilerinde, ödeme tarihleri ödeme planında ayrı ayrı belirtilebilmekte olup, bunların kredi sözleşmesinde yer alması gerekmektedir. Bu bağlamda da tüketici, kredi verene borçlandığı toplam miktarı defaten ödeyebileceği gibi vadesi gelmemiş taksitlerinin tümünü veya birkaçını vadeden önce ödeyebilmektedir.
Vadesi gelmemiş, bir veya birden çok taksidin önceden yani vadesi gelmeden önce ödenmesi halinde, ödeme tutarı içindeki anaparaya ilişkin olarak kredi kullandırım tarihi ve ödeme yapılan tarih arasında oluşan kur farkı ile ödeme tutarı içindeki kredi faizine ilişkin kısmın cari kurdan TL karşılığı üzerinden, ödeme tarihi itibariyle fon kesintisi hesaplanmaktadır.
Taksitlerin vadesinde ödenmemesi veya ödenememesi halinde ise faiz ve taksit tutarı içindeki anaparaya ilişkin olarak vade tarihi ile fiili ödeme tarihinde aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
* Ödenmesi gereken dönem faizinin vade tarihindeki cari kurdan TL karşılığı üzerinden, ilgili taksit için ödeme yapılması beklenmeden, vade tarihi itibariyle fon kesintisi hesaplanacaktır. Vade tarihinde, ödenmesi gereken dönem faizi üzerinden söz konusu fon kesintisinin yapılması ve vade tarihindeki kurun kredi kullandırım tarihindeki kurdan büyük olması şartına bağlı olmayacaktır. Ödenmeyen taksitle ilgili olarak sonradan ödeme yapıldığında ise fiili ödeme tarihindeki cari kur ile vade tarihindeki kur arasında olumlu fark oluşması durumunda, oluşan kur farkı ile ödenen dönem faizinin çarpımı üzerinden, fiili ödeme tarihindeki cari kur, vade tarihindeki kurdan düşükse, ödenen faizi üzerinden fon kesintisi hesaplanmayacaktır. Ancak gecikme nedeni ile dönem faizi dışında tahsil edilen faiz üzerinden fon kesintisi hesaplanacaktır.
* Vade tarihindeki cari kur, kredi kullandırım tarihindeki kurun üzerinde ise ilgili taksit için ödeme yapılması beklenmeden, ödenmesi gereken taksit tutarı içindeki anaparanın kur farkı üzerinden, vade tarihi itibariyle fon kesintisi hesaplanmaktadır.
SÖz konusu taksit için sonradan ödeme yapılması halinde; ödemenin fiilen yapıldığı tarihteki cari kur ile vade tarihindeki kur arasında olumlu fark oluşması halinde, bu kur farkı ödenen taksit tutarı içindeki anaparanın çarpımı üzerinden, fiili ödeme tarihi itibariyle fon kesintisine tabi olacaktır. Fiili ödeme tarihindeki cari kur, vade tarihindeki kurdan düşükse, ödenen taksit tutarı içindeki anapara üzerinden fon kesintisi hesaplanmayacaktır.

Dövize endeksli kredi sözleşmeleri uygulamada farklı şekillerde yapılmıştır. Bu sözleşmelerin bazılarında anapara ve faizle ilgili ödemelerin farklı tarihlerde yapılması öngörülmüştür. Bu sözleşmelerde sözleşme içeriğindeki koşullara göre fon hesaplaması yapılmaktadır.

 

(Kaynak: Referans Gazetesi | 10.02.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.