Sosyal güvenlikte 5 hak için gecikmeyin! / Sadettin Orhan

2008 yılında yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformu, pek çok konuda kazanılmış hakları korurken, bazı hakların korunmasını da kişilerin müracaatına bağladı.

 

Bu haklarınız için belirlenen sürelerde başvuruda bulunmazsanız, daha sonra hak iddia etmeniz mümkün olmayacak. İşte dikkatle takip edilmesi ve zamanında müracaat edilmesi gereken bu hakları Bugün okurları için bir araya getirdik.

A.Ş. Kurucu ortakları

Anonim şirketlerin kurucu ortakları, reform öncesi Bağ-Kur Kanunu'nda sigortalı sayılmışlardı. Reform kanunu dediğimiz 5510 sayılı Kanun ise bunları zorunlu sigortalı (4/b'li) olarak kabul etmedi. Ancak kurucu ortaklardan 1 Ekim 2008 öncesinden beri sigortalı olanlar, dilerlerse en geç 31 Mart 2009 tarihine kadar SGK'ya başvurarak, 4/b'li olarak devam etmek istediklerini bildirebilecek. Bu tarihe kadar herhangi bir başvuru yapmayanlar, kurucu ortaklık dolayısıyla 4/b'li olamayacaklar.

Köy muhtarları

1 Ekim 2008 öncesinde köy muhtarı seçilmiş olup da 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu'na tabi olan muhtarlar, aynı şekilde sigortalılıklarını devam ettirmek istiyorlarsa, yine en geç 31 Mart 2009 tarihine kadar SGK'ya başvurmaları gerekiyor. Aksi halde, bu tarihten sonra durumlarına bakılarak 5510 sayılı Kanuna göre işlem yapılacak.

Memurluktan atılanlar

23.4.1999 ila 14.2.2005 tarihleri arasında disiplin cezası ile memurluktan atılıp da af kapsamında görevine iade edilen memurlar için de 31 Mart 2009 kritik bir tarih. Bu memurlar da 31 Mart'a kadar SGK'ya başvururlarsa, memuriyet dışında geçen sürelerini borçlanarak 2 yıl içerisinde ödeyebilecekler. Borçlanma sayesinde, bu kapsamdaki memurlar emeklilik işlemleri bakımından görevlerinden hiç ayrılmamış gibi olacaklar.

Bağ-Kur'a tescil edilmeyenler

4 Ekim 2000 ila 1 Ekim 2008 tarihleri arasında, vergi mükellefi olarak kendi adına bağımsız çalışanlardan, Bağ- Kur'a tescilini yaptırmayanlara da önemli bir fırsat verildi. Bu kişiler 31 Mart 2009'a kadar SGK'ya başvururlarsa, anılan tarihler arasında vergi mükellefi olarak sigortasız geçen dönemleri borçlanabilecekler. Böylelikle borçlandıkları süreler, emeklilikte de dikkate alınmış olacak.

5 yıllık Bağ-Kur borçluları

Bağ-Kur borçlularının en büyük sıkıntısı, ödeyemedikleri prim borçlarının her yerde karşılarına çıkması. Ancak 5510 sayılı Kanunun Geçici 17. maddesiyle, 5 yıldan fazla borcu olanlara bu borçtan kurtulma imkanı verildi. 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yıldan fazla borcu olan Bağ- Kur'luların bu borçtan kurtulmak için iki seçenekleri var.

Birincisi, isterlerse 31 Temmuz 20009'a kadar bu borcu ödeyerek kurtulmak. Buna imkanı olmayanlar ise 1 Ağustos 2009 itibariyle bu borçtan otomatikman kurtulacaklar. Zira anılan Kanun hükmüne göre, konuya ilişkin SGK tebliğinin yayımını takip eden ay başından itibaren 6 ay içinde ödenmeyen borçlar için Kurumca herhangi bir takip yapılmayacak. Sözü geçen SGK tebliği Ocak ayından yayınlandığına göre, borcu 5 yılı aşan Bağ-Kur'lular 1 Ağustos itibariyle rahat nefes alabilirler.

Okur sorularına cevaplar...

Eşim ne zaman emekli olur?

Soru: Saadettin Bey, eşim 20.02.1966 doğumlu. Bağ-Kur olarak işe girişi 15.12.1995 tarihidir. Daha sonra da 01.08.2008 tarihinden itibaren SSK'ya prim ödemekte. Yani Bağ-Kur 4339 + SSK 120 = toplam olarak 4459 günü vardı. Bu durumda;

1-Eşim ilk işe giriş tarihinden önceki doğumlarından 2 tanesini iş mahkemesine taşıyarak borçlanma hakkı elde ettiğini düşündüğümüzde, emeklilik tarihi bu borçlanma süresi kadar öne gelir mi? (ilk doğum 12.07.1987).

2-Şayet öne gelirse hangi gün ve yaşa tabi olur?

3-Doğum borçlanması olmazsa ne zaman emekli olur? İrfan ELBİR

Cevap: İrfan Bey, eşinizin doğum borçlanmaları kabul edilirse iki doğum için sigorta başlangıcı 4 yıl geriye gider ve 15.12.1991 olur. Buna göre emeklilik yaşı 48 ve ödemesi gereken prim günü 5525 olur. Borçlanması kabul edilmezse 5825 günü tamamlayarak 52 yaşında emekli olur. Yani borçlanma eşinizin emekliliğini 4 yıl geriye çeker. Şayet borçlanma kabul edilmezse yine SSK'lı (4/a) olarak prim ödemeye devam etsin.

Annem ne zaman emekli olur?

Soru: Annemin doğum tarihi 15/10/1957 ve (Esnaf) Bağ-Kur giriş tarihi 01/01/1993. Bağ-Kur primi aralıksız ödenmiştir. Buna göre kısmi ya da normal emeklilik ne zaman olabilir? Orhan ALPAY

Cevap: Değerli okurum, anneniz bundan sonra hiç prim ödemese de 54 yaşını doldurduğu gün (iki buçuk yıl sonra) yaştan emekli olur. 20 tam yıl prim öderse 1.1.2013 tarihinde normal emekli olur. Ancak sağlık güvencesi gibi zorunlu bir sebep yoksa prim ödemeksizin yaştan emekli olmasını tavsiye ederim.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 09.02.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.