İşte kayıt dışıyla mücadele planı / Ahmet Yavuz

Kayıt dışı ile mücadele için kolları sıvayan hükümet, iki yıllık süreçte yapılacak faaliyetler ve alınacak tedbirlerle ilgili bir genelge yayımladı. Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı adı verilen program hem toplumun bilinçlendirilmesini hem de kurumlar arası eşgüdümün artırılmasını hedefliyor.
Bu tedbirler dizisinde sorumlu kuruluş olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tespit edilmiş. Ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu gibi birçok kuruluşla işbirliği yapılacak.

Gelişmekte olan ülkelerin iktisadi sorunları içerisinde kayıt dışı ekonomiyle mücadele büyük önem arz ediyor. Ekonominin rekabet gücünün artırılması ve kamu finansmanının sağlıklı bir yapıya kavuşturulması ancak kayıt dışılığın azaltılması ile mümkün. Kayıt dışı ekonomi; geleneksel ölçüm teknikleri ile ölçülemeyen, resmî rakamlara yansımamış ve belli bir çıkar karşılığında mal ya da hizmet olarak sunulan faaliyetlerin tümünü kapsayan ekonomik değer toplamı olarak tanımlanabilir. Çok boyutlu ve değişik faaliyetleri kapsayan bu olgu, kanunlara aykırı olabileceği gibi kanuni faaliyetleri de içerebilmekte. Kayıt dışılığın bütçe gelirleri üzerindeki olumsuz etkisinin yanı sıra, işletmeler arasında haksız rekabete sebep olması, kaynakların optimal kullanımını sağlayamaması, ekonomik göstergeleri saptırması, çalışanların sosyal güvenceden mahrum bırakılması ve sosyal adalet anlayışını sarsması gibi birçok sakıncaları var. Bu sakıncaların bertaraf edilmesi için kayıt dışı ekonominin mümkün olabildiği kadar asgari seviyeye indirilmesi gerekiyor. Kayıt dışının sıfıra indirilmesi mümkün değil. Ancak her ekonominin tahammül edebileceği bir kayıt dışılık var. Kayıt dışı faaliyetler bu oranı aşarsa olumsuz etkiler kendini göstermeye başlıyor. Olumsuz etkilere muhatap olacak kitle tüm toplum olacağı için başta devlet kurumları olmak üzere herkesin bu konuda duyarlı olması gerekiyor. Bunun için güçlü bir toplumsal ve siyasî iradeyle tüm kesimlerin katıldığı kapsamlı bir mücadele stratejisi geliştirilmeli. Toplumun kayıt dışı ekonominin zararlarına yönelik olarak bilinçlendirilmesi ve kayıt altına girmenin teşvik edilmesi de bu konudaki mücadelede başarı şansını artırır. Ayrıca devletin, mevzuat ve bürokratik işlemleri basitleştirmek, etkin bir denetim ve ceza sistemi geliştirmek, kuruluşlar arasında veri paylaşımını güçlendirmek ve ilgili kuruluşlar arasında etkin bir koordinasyon sağlamak gibi tedbirler alması gerekiyor.

Bu çerçevede hazırlanan eylem planında kayıt içi faaliyetleri özendirmek için SGK primlerindeki indirimler, genç nüfus ile kadınların istihdamında devletçe karşılanan prim uygulaması ve diğer teşvik edici avantajlara devam edilecek. Kayıt dışı istihdamın engellenmesi ve değerlendirilmesi maksadıyla ALO 170 İhbar Hattı 24 saat hizmet verecek şekilde geliştirilecek. Vergide gönüllü uyumu artırmak için birtakım mevzuat çalışmaları yapılacak. Birçok kanun sadeleştirilerek mükelleflerin kolayca anlamaları sağlanacak. Tebliğler de tek tebliğe indirgenerek uygulamanın anlaşılması kolaylaştırılacak. Ayrıca muhtasar beyanname ekinde ücretlilere ilişkin bilgilerin verilmesi istenecek. Böylece istihdamın kayıtlı olması sağlanacak. İleri vadede muhtasar beyanname ile SGK bildirgelerinin birleştirilmesi ve buradaki bilgilerin birbirine paralel olması sağlanacak. Mükelleflerin bu yöndeki talepleri dikkate alınarak inşaat sektöründe KDV rejimi yeniden düzenlenecek.

Topyekûn mücadele başlatılıyor

İstanbul özelinde uygulanan kod sisteminin diğer illere yaygınlaştırılarak KDV iadelerinde kullanılması sağlanacak.

Yeni kanunî düzenlemeler ve özellik arz eden durumlarla ilgili broşürler hazırlanacak. Bu yöndeki talepler karşılanacak ve mükelleflere bilgilendirme toplantıları tertip edilecek. Okullarda eğitim verilirken, basın yayın aracılığıyla kamuoyunun bilgilendirilmesi planlanıyor.

Denetim kapasitesini geliştirmek ve yaptırımların caydırıcılığını artırmak için denetim ve veri toplama faaliyetleri artırılacak.

Denetim amaçlı kullanılan veri ambarı kapasitesinin genişletilmesi amacıyla yeni veriler almak üzere İçişleri Bakanlığı ve Noterler Birliği ile irtibata geçilmesi düşünülüyor.

SGK, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu, EPDK ve Maliye denetimleri artıracak. POS cihazlarının yazarkasa olarak uygulanması kapsamında çalışmalar yapılacak.

Fuel oil, gazyağı ve nafta ürünlerinde marker uygulamasına geçilecek.

Kurumsal ve toplumsal mutabakatı sağlamak ve güçlendirmek için kurumlar arası entegrasyonu sağlamak üzere toplantılar yapılacak.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 09.02.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.