Transfer fiyatlandırması, örtülü kazanç, gerçek kişi ilişkisi / Veysi Seviğ

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı konusunda uygulamada ortaya çıkan duraksamalar gün geçtikçe artmaktadır. Konuya ilişkin olarak yayımlanan (1) seri numaralı Genel Tebliğ'in 9.3 bölümünde "Örtülü kazanç dağıtılan kişinin dar mükellef kurum, gerçek kişi, vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf olan herhangi bir kişi olması" durumunda örtülü kazanç elde eden kişinin vergilendirme açısından değerlendirilmesi bu bağlamda önem taşımaktadır.

Tebliğ ile yapılan düzenlemeden anlaşılacağı üzere; "örtülü kazanç dağıtılan kişinin dar mükellef kurum, gerçek kişi, vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf herhangi bir kişi olması durumunda, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü dağıtılan kazancın" işlemin gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı; net kâr payı tutarı olarak kabul edilerek, brüte tamamlanmakta, bunun brüt tutar üzerinden yüzde 15 oranında kesintiye tabi tutulmaktadır.

Örneğin A kurumunun B'ye emsallere uygun fiyatı 120.000 TL olan bir malı 70.000 TL'ye satması halinde yapılacak işlem aşağıdaki gibi olmaktadır. (Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkında seri (1) nolu tebliğ, 18.11.2007 gün ve 26704 sayılı R.G.)

* (A) kurumu tam mükellef ise 50.000 TL transfer fiyatlandırması yoluyla (B) kurumuna aktardığından, söz konusu tutar kanunen kabul edilmeyen gider olarak kabul edilmek suretiyle (A) kurumunun dönem kazancına eklenerek Kurumlar Vergisi'ne tabi tutulacaktır.

Örtülü kazanç dağıtımı yapılan (B) kurumu nezdinde düzeltmenin yapılabilmesi için örtülü kazanç dağıtılan kurum (A) adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması gerekmektedir.

* Bu bağlamda örtülü kazanç dağıtımı yapılan (B) tam mükellef kurum ise dağıtılan örtülü kazanç Kurumlar Vergisi Yasası'nın 5'inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bedine göre iştirak kazancı istisnası kapsamında değerlendirilerek konuya ilişkin düzeltme beyanname üzerinde yapılacaktır.

* Örtülü kazanç dağıtımı (B) Türkiye'de işyeri veya daimi temsilcisi aracılığıyla kâr payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurum veya Kurumlar Vergisi'nden bağışık (muaf) olan dar mükellef ise dağıtılan nezdinde, dağıtılmış net kâr payı olarak kabul edilecek ve bu miktar brüte tamamlanarak Kurumlar Vergisi Yasası'nın 30'uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre vergi kesintisine tabi tutulacaktır.

Buna göre dağıtılan örtülü kazanç net 50.000 TL olduğundan, bu miktarın brütü yüzde 15 üzerinden (50.000x100/85=) 58.824 TL olarak hesaplanacak ve bu miktar üzerinden (58.824x0,15=) 8.824 TL tevkifat yapılacaktır.

Dolayısıyla örtülü kazanç dağıtımı yapılan (B) kurumu eğer Kurumlar Vergisi'nden muaf bir kurum ise dağıtılan örtülü kazanç tutarı, örtülü kazanç dağıtılan nezdinde dağıtılmış net kâr payı olarak kabul edilecek ve bu miktar brüte tamamlanarak Kurumlar Vergisi Yasası'nın 15'inci maddesinin ikinci fıkrasına göre vergi kesintisine tabi tutulacaktır.

* Örtülü kazanç dağıtımı yapılan (B) tam veya dar mükellef gerçek kişi ise dağıtılan örtülü kazanç tutarı, örtülü kazanç dağıtılan nezdinde dağıtılmış net kâr payı olarak kabul edilecek ve bu miktar brüte tamamlanarak Gelir Vergisi Yasası'nın 94'üncü maddesinin 6/b bendine göre vergi kesintisine tabi tutulacaktır.

Tebliğ ile yapılan düzenlemeden de anlaşılacağı üzere bu durum transfer fiyatlandırılması yoluyla kâr payını elde ettiği varsayılan tam mükellef gerçek kişi konumunda olan açısından da ayrı bir vergilendirme konusu olmaktadır. Böyle bir durumda acaba söz konusu kâr payını elde eden tam mükellef gerçek kişi, elde ettiği bu kâr payı için beyanname vermek zorunda kalabilecek midir?

Mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde söz konusu kişinin varsayımlara dayalı olsa da böyle bir durumda menkul sermaye iradı elde etmesi dolayısıyla Gelir Vergisi Yasası'nın 86/1-C maddesi uyarınca söz konusu kâr payını beyan etmesi zorunlu olabilecektir.

Eğer tam mükellef gerçek kişi elde etmiş sayıldığı bu gelirini beyan etmek zorunda kalırsa söz konusu yasanın 21'inci maddesi uyarınca kendisinin transfer fiyatlandırması yoluyla elde etmiş sayılacağı menkul sermaye iradının 1/2'sini beyannamesine dahil edecek ve bu bağlamda da örtülü kazanç dağıtımının gerçekleştirdiği varsayımına dayalı olarak nezdinde stopaj (Gelir Vergisi tevfikatı) uygulayan şirket için hesaplanan Gelir Vergisi'nin tamamını beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi'nden mahsup ettikten sonra geriye kalan kısmın kendisine iade edilmesini de talep edebilecektir.

Ancak "Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında" yayımlanan Seri (1) nolu tebliğde herhangi bir açıklama yer almamaktadır. Söz konusu tebliğde sadece tam mükellef gerçek kişiye örtülü kazanç olarak dağıtıldığı ifade edilen kısmın dağıtımı gerçekleştirdiği varsayılan kurum nezdinde brüte tamamlanarak vergi kesintisine tabi tutulacağı ifade edilmiştir. Buna kârşılık transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü gelir sağlayan tam mükellef kurumun yapacağı işlem konusunda tebliğde herhangi bir açıklamaya yer verilmemiştir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 06.02.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.