Vergi affı var mı? / Kazım Yılmaz

Son günlerde en sık sorulan sorulardan biri vergi affının olup olmayacağı. Hele bazı okurlarımız kesin yanıt istiyorlar. Sanki ben Maliye Bakanı'yım.
Bir de eski maliyeci olunca, sanki Maliye'nin içinden geçeni bile bilmeniz gerekiyor. Eski maliyeci olmak bürokratların hangi konuda ne düşüneceğini az çok tahmin edebilmenizi sağlar.
Bunun yanında bir de sorabilirsiniz ama özellikle af konusunda bürokratların düşüncesinden çok, siyasi iktidarın tercihi ortayı belirleyicidir.
Vergi afları ülkemizde adam gibi vergi alınamamasının en büyük nedenidir. Pırt zırt af çıkarırsanız insanlar nasıl olsa af çıkacak beklentisine girerler ve ödemezler.
Ödeyenler de her afta 'keriz' yerine konulduklarını düşünürler. Böyle düşünmekte haklıdırlar da.
Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki, Maliye bürokratları da aynen böyle düşünüyorlar.

Siyasilere sorun
Ama siyasilere bunu anlatmak kolay değil.
Siyasiler 2 şeye bakar:
Kaç oy kazandırır?
Kaç para toplanır?
Genel seçimlerde ya vergi affı yapılır ya da af sözü verilir.
Denetim elemanları her yıl belli bir süre oturdukları kentin dışındaki kentlerde çalışırlar. Bu kent dışı göreve 'turne' denir. En çok inceleme turnelerde yapılır.
1980 sonrasında her seçim öncesinde denetim elemanlarının turneleri iptal edildi. Her birinde değişik gerekçeler gösterilse de, gerçek neden hep mükellefin rahatını kaçırıp iktidar partisine kızdırmamak idi.
Bunların dışında da yaklaşık 5 yılda bir vergi affı çıkar.
2003'te Vergi Barışı çıktı.
2008'de Özel Uzlaşma.
Yine 2008'de Varlık Barışı.
Arkasından yıllık yüzde 3 faizle 18 aylık tecil.
Her biri ayrı bir eşitsizlik, her biri ayrı bir adaletsizlik.
Hepsinin hemen arkasından da aynı soru geldi:
'Vergi affı ne zaman?'
Önümüzdeki aylarda vergi affı olup olmaması biraz da seçim tahminlerine bağlı.
Af olup olmadığını en iyi siyasiler bilir.
Bence onlara sorun!