Asgari ücretin tespiti ve önemi / Veysi Seviğ

Yürürlükte bulunan İş Kanunu'nun birinci maddesinde hükme bağlandığı üzere, söz konusu yasanın amacı işverenlerle bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma koşulları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.

Söz konusu yasanın 39'uncu maddesi gereği olarak iş sözleşmesi ile çalışan ve bu yasa kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenmektedir.

Yasal düzenleme gereği olarak "Asgari Ücret Tespit Komisyonu" Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın tespit edeceği üyelerden birinin başkanlığında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü veya yardımcısı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya yardımcısı, Türkiye İstatistik Kurumu Ekonomik Dairesi Başkanı veya yardımcısı, Hazine Müsteşarlığı temsilcisi, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı'ndan konu ile ilgili daire başkanı veya yetki vereceği bir görevli bünyesinde en çok işçiyi bulunduran en üst işçi kuruluşundan değişik işkolları için seçecekleri beş, bünyesinde en çok işveren bulunduran işveren kuruluşlarından değişik işkolları için seçeceği beş temsilciden kurulur. Asgari Ücret Tespit Komisyonu en az on üyesinin katılmasıyla toplanır. Kurul, üye oylarının çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği halinde, başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır.

Komisyon kararları kesindir. Kararlar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girer.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 25.12.2008 gün ve 2008/1 sayılı kararından anlaşılacağı üzere komisyon son olarak 26.11.2008 tarihinde başlamış bulunduğu çalışmalarını 25.12.2008 tarihine kadar sürdürmüş ve yapmış bulunduğu dört toplantı sonucunda;

* Milli seviyede tek asgari ücret tespitine oybirliğiyle karar verilmiştir.

* Son toplantıya Türk-İş katılmamıştır.

* 16 yaşını doldurmuş işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin; 01.01.2009-30.06.2009 tarihleri arasında 22.20 Türk Lirası olarak, 01.7.2009-31.12.2009 tarihleri arasında ise 23.10 Türk Lirası olarak tespitine toplantıya katılanların oybirliğiyle,

* 16 yaşını doldurmamış işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin 01.01.2009-30.6.2009 tarihleri arasında 18.90 Türk Lirası olarak, 01.7.2009-31.12.2009 tarihleri oarasında ise 19.65 Türk Lirası olarak tespitine toplantıya katılanların oybirliğiyle,

* Bu kararın Asgari Ücret Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde Resmi Gazete'de yayımlanmasına toplantıya katılanların oybirliğiyle,

karar verilmiştir. (30.12.2008 gün ve 27096 sayılı Resmi Gazete)

Asgari Ücret Yönetmeliği'nin 6'ncı maddesi uyarınca asgari ücret bütün işkollarını kapsayacak şekilde belirlenmektedir. Bu bağlamda ücretin, bir günlük olarak belirlenmesi esastır. Aylık, haftalık, saat başına, parça başına yapılan iş tutarına göre ücret ödenen durumlarda, gerekli ayarlama (hesaplama) buna göre yapılacaktır.

Söz konusu yönetmelik gereği işçilere, komisyonca belirlenen ücretlerden düşük ücret ödenemez. İş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konulamaz.

İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz.

İşverenler yayımlanan asgari ücretleri işyerlerinde işçilerin kolayca görebilecekleri bir yerde ilan etmek zorundadırlar.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen asgari ücretin aylık tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

 

            01.01.2009-30.6.2009 tarihleri arasında            01.7.2009-31.12.2009 tarihleri arasında           

16 yaşını doldurmuş ve daha yukarı yaşta olarlar için            666 TL            693 TL

16 yaşını doldurmamış olanlar için            567 TL            589.50 TL

 

Yukarıda da ifade edildiği gibi asgari ücret ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir. Bu bağlamda da asgari ücret, pazarlık ücreti değildir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararına göre asgari ücretin belirlenmesi sırasında "işçilerin geçim şartları ve 2009 yılı enflasyon hedefi gibi faktörler de değerlendirilmiştir."

Sigorta prim kesintisine esas alınacak en üst aylık tutar bu ücretin 6.5 katı olup, bu rakam 01.01.2009 tarihinden itibaren (666x6.5=) 4.329 TL'dir. Ancak uygulamada ücret dışında sigortalılara yapılmakta olan prim, ikramiye gibi her türlü ödemeler, ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilerek prim kesintisine tabi tutulmaktadır. Bazı hallerde ücret dışı ödenen tutarlarla ücretin brüt tutarı toplamı tavan ücreti aşabilmektedir. Bu durumda bir önceki ay ücretle beraber ödenen diğer hakların toplamı tavan miktarı aşarsa aşan kısım ertesi ayın ücretine eklenerek prim kesintisine tabi tutulacaktır.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 06.01.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.