Askerliği bitenin işsizlik ödeneği / Tahsin Sınav

Askerlik, toplumumuzda tüm erkek bireyler yönünden, yerine getirilmesi hakkında tanınan tecil imkânları hariç, zamanlama itirazının mümkün olduğu bir görev değildir. Böyle bir itirazı da savunmuyorum. Ancak çağdaş şartlarda işini bulabilmiş veya bulma imkânını zorlamanın olumlu gerekçelerini kariyeri itibariyle kendisinde barındıran kimseleri öncelikle askerliğe yollamak, askerlik eğitimini işten kopartarak gerçekleştirmek, gençler üzerinde bazı olumsuz etkileşimler oluşturmaktadır. Bu nedenle askerliğin eğitim safhasında işten kopmayı gerektirmeyecek düzenlemeleri yapmamız, önemli ve olumlu bir dönüşüm getirecektir, toplumumuza. Eğitim sürecini yeni tamamlamış gençlerimiz, işe değil de askerlik eğitimine ayrılırlarsa, öğrendikleri bilgileri ya unutmakta veya tatbik imkânı bulamadan ayrıldıklarından elde edilen bilgilerin vasfında kayıplar oluşmaktadır. Bunu önlemek için örneğin ev ve işine yakın askerlik eğitim merkezleri oluşturularak, daha uzun zamanda ve maliyeti düşük askerlik eğitimini kaliteli bir şekilde vermek mümkün olabilecektir. Bu uygulamanın yasal ve pratik esaslarını belirlemek zor olmasa gerek. Böyle bir yeniden yapılanmada projelendirmeler dâhil yasal alt yapıyı teşkil için ilgili kurumların çalışmalara başlaması yararlı olacaktır.

Şimdi konumuza dönelim.

Askerlik dönüşü işsizlik sigortasından işsizlik ödeneği alabilir miyim?

Cenk KIRICI: Öğrenmek istediğim konu, şudur: Ben, 15 gün önce askerlik vazifemi bitirdim ve dönüp iş aramaya başladım. Başvurduğum yerlerden krizden dolayı eleman alamadıklarını ve çıkartma politikasını izlediklerini söylediler. Yaklaşık 13 senedir sigortam ödeniyor ve işsizlik sigorta primi kesiliyordu. Şimdi ben, bu işsizlik maaşından yararlanmam için İŞKUR'a başvurmam gerek. Askerden yeni geldiğim için İŞKUR'dan sorun çıkarırlar mı?

C: 4857 sayılı İş Kanunu'nun "Askerlik ve kanundan doğan çalışma" başlıklı 31'inci maddesinin son fıkrasında, "Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder" hükmüne yer verilmektedir. Okuyucum bu hükümden yararlanmak için askere gittiği sıradaki işyeri işverenine başvuruda bulunup bulunmadığını bildirmemiştir. Eğer bu şekilde başvuru yapmamışsa öncelikle zaman kaybetmeden bu yolu denemelidir. Başarılı olamazsa ilgili İŞKUR birimine de işsizlik ödeneği için İAB formuyla birlikte başvurmalıdır. Bütün şartlarını yazmadığı için kesin çözümü sınırlandıramıyorum.

Annelik haklarımla ne zaman emekli olabilirim?

Nuray DEMİR: 23.04.1961 doğumluyum. 01.07.1982'de işe girdim. 7 yıl sonra çıktım. 27.01.1999 yılında tekrar işe girdim. 05.11.1999 yılında bir çocuğum oldu. 24.11.2000 tarihinde 2. çocuğum oldu. Zorunlu olarak işten çıktım. Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? Nereye başvurmam gerek? Şu anda çalışıyorum. 3226 prim ödeme günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?

C: Okuyucum, iş sözleşmesi devam ederken doğumlarını yapmış ve sonra işine ara vermişse boş sürelerini doğum borçlanması yaparak borçlanabilmesi için ilgili SGK Müdürlüğü'ne yazılı olarak talep dilekçesi vermeli; reddedildiği takdirde, isterse, İş Mahkemesi'ne dava açmalıdır. Okuyucum, işe giriş tarihi itibariyle, 20 yıllık sigortalılık süresini (2002'de doldurmuş), 40 yaşını (2001'de tamamlamış) ve en az 5000 prim ödeme gününü (1774 gün eksiğini) doldurarak emekli olabilecektir.

Yasal düzenlemede bürokratik zorluklara son verilmeli.

Abdullah BAYIN: Tahsin Bey, size bu konu hakkında çok soru geldiğini biliyorum. Sizler de bu doğum borçlanması konusu hakkında doğal olarak net cevaplar veremiyorsunuz. Bizim ülkemizde insanlarımız neden hep kanunlarla uğraşır. Açık, net, insanları sıkıntıya sokmayan kanunlar neden çıkartılmaz. Bürokrasi bizlerin ruhuna işlemiş. İllaki insanlarımız haklarını mahkemelerde mi aramalı? Zaten adliye odaları tıka basa dosyalarla dolmuş durumda. Bu konu hakkında yakın milletvekili tanıdıklarınız mutlaka vardır. En azından bu doğum borçlanmasını doğru dürüst bir düzenleme ile yeniden oluşturulması için devreye girseniz. Bu durum açık olarak izah edilse. Basında okuyorum da inanın insanlarımız çok zor durumda. Bir hak veriliyor, ama uygularken insanımız bezdiriliyor: "Sigortalı olan her bir kadın doğum borçlanma hakkından yararlanır." Bitti. Bu kadar açık bir kanun çıkarmak çok mu zor?! Teşekkürler.

Not: Aylık prim ve hizmet belgesini vermede son gün olduğunu unutmayalım.

 

 

(Kaynak: Yeni Şafak Gazetesi | 01.12.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.