Emekliler kendinizi SGK’ya ihbar edin / Ali Tezel

 

 

Ali Bey bu soruyu babam adına size iletmekteyim. Babam emekli ve kendine ait küçük bir işyeri var. 1 Ekim 2008 tarihine kadar Bağ-Kur Destek Primleri’ni düzenli olarak yatırdı. Yeni çıkan Sosyal Güvenlik Yasası gereğince bu primlerin yüzde 12 oranında emekli maaşından kesilmesi gerekirken, maaş almakta olduğu Emekli Sandığı’ndan herhangi bir kesinti yapılmadı. Bu durumda ne yapılması gerektiği konusunda bilgi verebilir misiniz? Yine kendisi primi bankaya yatırmalı mı yoksa maaşından kesilmesi için beklemeli mi? Gülem Kaya

Sosyal Güvenlik Destek Primi ile çalışma olgusu yeni dönemde de yani 01.10.2008 günü ve sonrasında eskiye göre epey farklılaştı. Ülkemizde 1986 yılından beri SSK’dan emekli olanların hem emekli aylıklarını alıp hem de sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeyerek çalışmaya devam etme imkanı vardır. Öte yandan Bağ-Kur’dan emekli olanlara SGDP uygulaması 2003 yılından beri uygulanmaktadır.

1- Emekli olduktan sonra işçi olarak çalışanların durumu

01.10.2008 öncesi

Nereden emekli olursa olsun emekli olduktan sonra bir fabrikada veya işyerinde işçi olarak çalışmaya başlayan bir kişinin emekli aylığına hiç dokunulmaz. Sadece işe başladığı işyerinde aldığı ücretin yüzde 30’u oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) SSK’ya ödenir. Bu yüzde 30 oranının dörtte biri yani yüzde 7,5’u işçi ücretinden, yüzde 22,5’u da işverenden alınır.

01.10.2008 sonrası

Kanun yürürlüğe girdi ve bu uygulamada çok önemli bir değişiklik olmayacaktır ama ödenecek prim oranı biraz artacaktır.Yüzde 30 olan SGDP oranına bir de işyerinde yapılan işin tehlike derecesine göre yüzde

1 ila yüzde 6,5 arasında olmak kaydıyla kısa vadeli sigorta primi de alınacaktır ve bu primi işveren ödeyecektir. Yani prim oranı yüzde 31 ila 36,5 arasında olacaktır.

2- Emekli olduktan sonra Bağ-Kur’lu çalışanların durumu

01.10.2008 öncesi

Halen geçerli olan 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu gereğince;

 

 

• Bağ-Kur’dan emekli birisi yine Bağ-Kur’a tabi olan işine devam ederse aldığı emekli aylığından yüzde 10 oranında kesinti yapılır.
• Bağ-Kur dışındaki kurumlardan (SSK veya Emekli Sandıkları’ndan) emekli olan birisi Bağ-Kur’a tabi olmayı gerektirecek şekilde vergi mükellefi veya şirket ortağı olursa emekli aylığını almaya devam eder ama Bağ-Kur’un 12’nci basamağının gelir tutarının yüzde 10’u kadar yani 70 YTL Sosyal Güvenlik Destek Primi’ni her ay götürüp Bağ-Kur’a ödemek zorundadır.
  
  01.10.2008 sonrası
  
  Nereden (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandıkları) emekli olursa olsun Bağ-Kur’a tabi olmayı gerektirecek şekilde vergi mükellefi veya şirket ortağı olanların SGK’dan aldıkları emekli aylıklarından yüzde 15 oranında kesinti yapılacaktır. Ancak, yüzde 15 oranı reformun yürürlüğe girdiği yıl yüzde 12 olarak uygulanacak olup takip eden yıllarda da birer puan artırılarak yüzde 15’e yükseltilecektir.
  
  3- Emekli olduktan sonra kamuda işe başlarsa
  
  Nereden emekli olursa olsun ne kadar ücret alıyor olursa olsun kamuda memur veya işçi olarak işe başlayanların emeklilere, 5335 Sayılı Kanun gereğince EMEKLİ AYLIĞI ödenmez. Eski ve yeni durumda da bir değişiklik yapılmamıştır.
  
  4- 01.10. 2008 günü ve sonrası sigortalı olanlar
  
  5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile halen emekli olanlar ile çalışanlar için SGDP uygulaması bazı değişikliklerle devam edecektir. Ancak, 01.10.2008 günü ve sonrasında ilk defa işe girenlerin, 65 yaşına gelip de emekli olduktan sonra işçi-memur olmaları halinde SGDP ile çalışma hakları olmayacaktır. Yani, 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık (emeklilik) aylığı bağlandıktan sonra şimdiki adıyla SSK, T.C. Emekli Sandığı veya özel banka-borsa sandıklarına veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık (emeklilik) aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilecektir. Fakat bu kişiler şimdiki adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/b’li olarak çalışırlarsa, yani vergi mükellefi-şirket ortağı olanlar, emekli aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunurlarsa, emekli aylıklarının ödenmesine devam edilecek ama bunlardan, almakta oldukları aylıklarının yüzde 15’i oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilecektir.
  
  5- Yurtdışında iş bulanın emekli aylığı kesilecek
• İster şimdi emekli olsun isterse şu an çalışan veya reformdan sonra ilk kez sigortalı olsun ne zaman emekli olursa olsun bir kişi yurtdışında bir işe girerse SGK’dan (Sosyal Güvenlik Kurumundan) aldığı emekli aylığı verilmeyecektir.
• Yurtdışı borçlanması ile emekli olanlar, tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışırlarsa, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alırlarsa veya Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlarlarsa aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilmektedir. Reformdan sonra da kesilecektir.
  
  6- Emekli aylığından kesinti yoksa ihbar edin
  
  Nereden emekli olursa olsun, eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/B’li olarak çalışmaya devam edenler yani vergi mükellefleri ile şirket ortakları artık Bağ-Kur’a gidip her ay 75 YTL prim ödemeyecekler. Bunun yerine aylıklarından yüzde 12 oranında kesinti olacaktır. Şayet, Ekim 2008 ayı içinde ödenen emekli aylıklarından kesinti yapılmamışsa mutlaka gidip kendinizi SGK’ya ihbar edin. Yoksa, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin Geçici 21’inci maddesinin 4 ve 5’inci fıkraları gereğince, SGDP süresi içinde ve tam olarak ödenmezse ilk üç ay yüzde 3, sonrasında da iç borçlanma senetlerine uygulanan faiz kadar gecikme zamı istenecektir.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 27.11.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.