Yeni dönemde malullük aylığı / Sadettin Orhan

1 Ekim’le birlikte, malullük aylığı için gerekli iş gücü kaybı oranı %66’dan %60’a düşürüldü

Aylık alabilmek için gerekli olan sigortalılık süresi 5 yıl, 1800 gün ve ortalama 180 gündü. Yeni durumda 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 prim günü gerekiyor.

Başka birinin bakımına muhtaç bir şekilde malul kalanlar için ise 10 yıl aranmaksızın 1800 gün prim ödemesi yeterli olacak.

Özürlü Bağ-Kur’luya da erken emeklilik

Reform öncesinde Bağ-Kur mevzuatında malullük aylığı alabilmek için, kişinin maluliyetinin işe başladıktan sonra ortaya çıkması gerekiyordu. Eğer kişi doğuştan malul ise ya da işe başlamadan önce malul kalmışsa bu durumda malullük aylığı alamadığı gibi, özür durumuna göre erken emeklilik de yoktu.

Reform yasası ile bu durum düzeltildi. Buna göre işe girmeden önce en az %60 oranında maluliyeti bulunanlar da en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.700 prim günü ile emekli olabilecekler. Bu 3.700 gün 1 Ekim - 31 Aralık arasında geçerli olacak.

Bu süre 2009’da 3.800, 2010’da 3.900 ve nihayet 2011’den sonra 3.960 gün olarak uygulanacak. Örnek: Kendi dükkanında terzilik yapan Ekrem Bey’in Bağ-Kur’a tabi olmadan önce %60 maluliyet (özürlü) raporu bulunmaktadır.

01.01.1993’ten beri aynı şekilde çalışan Ekrem Bey hem prim gününü hem de 15 yıllık sigorta süresini doldurduğundan 1 Ekim 2008 tarihinde emekliliği hak etmiş oldu.

Malul emeklinin aylığı kesilecek!

 Reform öncesinde SSK’dan malullük aylığı alanlar destek primi ödeyerek Bağ-Kur’a tabi çalışabiliyorlardı. Bağ-Kur’dan malullük aylığı alanlar da SSK’ya tabi çalışabiliyorlardı. 1 Ekim’den sonra ilk defa malullük aylığı bağlananların aylıkları, bu tür çalışma durumunda kesilecek.

OKUR SORULARINA CEVAPLAR

Eşim ne zaman emekli olur, ne kadar maaş alır?

Soru: Sadettin Bey, eşim 15.08.1952 doğumlu olup 56 yaşındadır. 1998 ile 2005 yılları arası, muhtelif işyerlerinde 1772 toplam gün sayısı mevcuttur. 2005 yılında işten ayrıldı. 22.08.2006’da isteğe bağlıya dilekçe vererek, 01.09.2006’dan geçerli olmak üzere İsteğe Bağlı Sigortalı oldu. Bugüne kadar hiç aksatmadan en alt basamaktan primlerini ödedim. Bu bilgilere göre ne zaman emekli olabilir? En alt basamaktan prim ödediğim için yaklaşık eline ne kadar maaş geçebilir? Yeni çıkan S.G.K. göre yılımızda veya maaşımızda herhangi bir artış veya azalma söz konusu mu? Ahmet DEMİR

Cevap: Cevap: Ahmet Bey, SSK’da basamak sistemi yok ancak en alt basamakla sanıyorum asgari prim matrahı olan asgari ücreti kastediyorsunuz. Verdiğiniz bilgilere göre eşiniz 3600 günü doldurduktan sonra hiç prim ödemese dahi 2013 yılında 15 yıllık sigortalılık süresini doldurarak yaştan emekli olacak. Eşiniz şuan emekli olsa eline yaklaşık 600 YTL maaş geçer. Yeni çıkan kanun eşinizin ne emeklilik tarihini ne de maaş tutarını etkilemeyecek. Sadece aylığının hesaplanmasında ve artırılmasında kullanılan formülde bir takım değişiklikler var. Bu değişikliklerden eşiniz de kısmen olumsuz etkilenecek ancak bu etkilenme ciddi boyutlarda olmayacak.

Maaşımda kesilme olur mu?

Soru: Sadettin Bey, SSK emeklisiyim. 12 yıldan beri tasfiye edemediğimiz fakat hiçbir ticari faaliyeti olmayan bir anonim şirketin kurucu ortağı ve yönetim kurulu üyesiyim. Şirketin İstanbul Ticaret Odası’ndaki kaydı da 5 yıldan beri dondurulmuş durumdadır. Bu bağlantım dolayısıyla emekli maaşım borç nedeniyle kesilebilir mi? Orhan Kumlu

Cevap: Değerli okurum, SSK emeklisi olarak A.Ş. kurucu ortağı olduğunuz tarih itibariyle Bağ- Kur’a her ay 2008 rakamlarıyla 76 YTL ödemeniz gerekiyordu.

Bu güne kadar bunu ödememişsiniz ancak geçmişe dönük borç çıkarılması biraz zor gibi. Fakat şirketle ilişkiniz bu şekilde devam ettiği sürece 2008/Ekim itibariyle işleyen borçlar ilerde karşınıza çıkacaktır. Zira yeni SGK’da eskiye nazaran farklı tedbirler öngörüldü. Size tavsiyem ya şirketle ilişkinizi bitirin, ya da SGK’ya başvurarak destek primi (aylığınızın %12’si) ödemeye başlayın.

Sağlıkta bekleme süresi kaç ay?

Soru: Sadettin Bey, ben ev hanımıyım ve önümüzdeki günlerde isteğe bağlı sigortaya giriş yapmak istiyorum. Şuan eşimden dolayı sağlık karnem var. İsteğe bağlıya başlarsam kaç ay sonra kendi karnem çıkar ve bu arada ben nasıl sağlık yardımı alabilirim? Müzeyyen Sarı

Cevap: Değerli okurum, isteğe bağlı prim ödemeye başlarsanız bir ay prim ödedikten sonra kendi priminizle sağlık yardımı almaya başlarsınız. Eskiden bu süre SSK’da 90-120 gün, Bağ-Kur’da ise 240-120 gün olarak uygulanıyordu. Bu arada, kendi priminizle sağlık yardımı almaya başlayacağınız tarihe kadar eşiniz üzerinden sağlık yardımı almaya devam edebilirsiniz

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 19.11.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.