Sosyal güvenlikte çiftçiye prim jesti / Sadettin Orhan

Sosyal güvenlik reformu öncesinde tarım kesiminin sosyal güvencesi iki şekilde sağlanıyordu.

Kişi tarımda mevsimlik işçi ise Tarım SSK'lı, kendi adına çiftçilik yapıyorsa Tarım Bağ-Kur'lu oluyordu. 1 Ekim'le birlikte her iki uygulamaya da son verildi ve mevsimlik işçiler diğer işçilerle, çiftçiler de diğer bağımsız çalışanlarla aynı hükümlere tabi oldu. Bu durumun pek çok pratik sonucu var. Yeri geldikçe bunlardan bahsedeceğiz ancak bugün çiftçilerimizin yeni prim sisteminden bahsedeceğiz.

Eski adıyla Tarım Bağ-Kur'lu, yeni adıyla 4/a'lı olan çiftçilerimiz için en önemli yenilik, prim ödemelerinin yerine göre 270 YTL düşmüş olması. Evet, yeni sosyal güvenlik kanunundaki geçiş hükmü gereği, çiftçilerimiz ayda 15 gün üzerinden prim ödeyecekler ancak 30 gün ödemiş gibi hizmet alacaklar. Tabi ki emeklilik primleri de 30'ar gün yatmış gibi kabul edilecek.

Bu uygulamadaki amaç, çiftçilerimizi bir anda yüksek primle karşı karşıya bırakmamak. Bu 15 gün, bundan sonraki her yıl bir gün artırılacak ve nihayet 30 güne çıkmış olacak.

210 YTL yerine 105 YTL

 1 Ekim'den önce bir Tarım Bağ-Kur'lu 1. ve 24. basamaklar arasında 91 ila 383 YTL arasında bir prim ödüyordu. 1 Ekim'le birlikte artık asgari ücreti esas alan prim sistemine geçildiğinden, çiftçiler bu tarih itibariyle en az asgari ücretin %31-36,5'i kadar prim ödeyecekler. Ancak çiftçilerimizin ödeme gücü dikkate alınmış olmalı ki, normalde 210 YTL civarında tutan bu primin 2008 yılında yarısını yani yaklaşık 105 YTL'sini ödeyecekler.

Örneğin 1 Ekim'den önce 14. basamaktan prim ödeyen bir çiftçimiz ayda 205 YTL ödüyordu. Aynı çifçi Ekim-Aralık 2008 döneminde yaklaşık 105 YTL ödeyecek. Takip eden her yıl bu prim birer puan artırılacak ve çiftçilerimiz de nihayetinde diğer çalışanlarla aynı primi ödeyecekler.

Gelecekte çiftçimiz zorlanabilir!

Şu anki uygulamadan çiftçilerimiz oldukça memnun görünüyor.

Ancak 2020'li yıllarda çiftçilerimizin primleri diğer sigortalılarla (örneğin şirket ortaklarıyla) eşitleneceğinden, bu oranda yüksek primin çiftçilerimiz tarafından düzenli ödenmesi pek mümkün görünmüyor. Nitekim tarım nüfusu, gelir dağılımında son %20'lik dilim içerisinde yer alıyor. Hal böyle iken tarım kesiminin diğer kesimlerle aynı seviyede ve düzenli olarak prim ödemesi zor gibi.

OKUR SORULARINA CEVAPLAR

İki ayrı destek primi mi ödeyeceğim?

Soru: Ben emekli bir çalışan olarak hem bordroluyum, yani bugüne kadar SG destekleme primim ödendi, hem de bir şirketin ortağıyım. Bu ortaklık ikinci bir mükellefiyet getirir mi? E.Tankurt

Cevap: Değerli okurum, emeklilik sonrası eski adıyla SSK'lı olarak yeni adıyla 4/a'lı olarak çalışıyorsanız ve aynı zamanda şirket ortağı iseniz, bunlardan sadece birisi için destek primi ödeyeceksiniz. İkisi için ayrı ayrı prim ödemenize gerek yok.

Babam destek primi ödeyecek mi?

Soru: Babam 1993 yılında SSK'dan emekli olmuş biri olarak o dönemden beri işyeri çalıştırmaktadır. Herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna o dönemden beri ek bir ödeme yapmamıştır. Bu bilgiler ışığında emekli aylıklarında bir düşme veya kesinti yoluyla tahsilat yapılması durumu varmıdır. Bugün gazetesindeki yazınızı okudum genel olarak emeklileri rahatlatacak bir yazı ancak bizim durumumuza değinmemişsiniz. Aydınlatmanız dileğiyle, Teşekkür ederim. S.Çelik

Cevap: Değerli okurum, babanız emekli olduktan sonra vergiye tabi olarak bir işyeri çalıştırmışsa bundan dolayı Bağ-Kur'a destek primi ödemesi gerekiyordu. Geçmiş dönemdeki çalışmalarını bildirmemiş ancak tespit edilirse geçmişe dönük borç çıkarılacaktır. Bundan sonrası için SGK'ya bilgi versin ve aylığından destek primi kesilsin. Zira yeni SGK'da babanız gibi çalışanların tespiti daha kolay. Tespit edildiğinde ne olacağı ise 10 Kasım tarihli yazımda mevcut.

Eşim ne zaman emekli olur?

Soru: Hanımım 1959 doğumlu. İşe giriş tarihi ise 1986. İsteğe bağlı ödemeyle 3600 günü tamamladık ve durdurduk. Şimdi gününü bekliyor. Acaba ne zaman emekli maaşı bağlanır, hangi yıl yani? E. Talanöz

Cevap: Değerli okurum eşiniz 56 yaşını doldurduğu 2015 yılında yaştan emekli olacak. Ancak prim ödemeye devam eder ve 5075 günü tamamlarsa 2012 yılında daha erken emekli olabilir.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 12.11.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.