Ekonomik krizde Atatürk'ü yeniden anlamak / Kazım Yılmaz

Dün 10 Kasım'dı. Atatürk'ü bir kez daha andık. Bu vesile ile bazı anımsatmalar yapmak isterim.
Atatürk, devleti ekonominin içine soktu. Bugün ise ne pahasına olursa olsun çıkarmaya çalışılıyor.
O, ekonomik gücü olmayan devletlerin siyasi güçlerinin de olmayacağını biliyordu.
Türkiye bugünlere kadar, O'nun zamanında devletin ekonomik yaşamın içine girmesi, ekonomiye yön vermesi ve sanayileşmenin ilk adımlarını atması sayesinde gelmiştir.
İlk yıllardaki düşünce, devletin bireysel girişimcinin önünü açması, doğrudan üretime girmemesidir.
1929'da dünya krizdedir. Türkiye'de para yoktur. Tarım ürünü ihraç etmektedir. Ama kriz nedeniyle ihraç fiyatları da ihracat da iyice düşmüştür. Gümrük tarifeleri uluslararası anlaşmalar nedeniyle değiştirilememiş, piyasa ucuz ithal mal dolmuştur.
1927 yılında Sanayiyi Teşvik Kanunu çıkarılmasına karşın özel sektör yatırımlarında büyük artış olmamış, yapılanlar da toplumun ihtiyacından çok kârlı alanlara yapılmıştır.
1930 yılında Atatürk, çıktığı büyük yurt gezisinde uygulanan ekonomik sistemin, coğrafi dengesizlikleri ve sosyal adaletsizlikleri gideremediğini gördü.
Yapılacak şey belli olmuştu:
- Sanayileşmeyi devlet eli ile gerçekleştirmek.
- Devletin ekonomik açıdan geri kalmış bölgelerdeki etkinliğini artırmak.
O ekonomik alanda da 'hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır, o satıh bütün vatandır' ilkesini benimsemiştir.
Eskişehir, Turhal, Nazilli ve diğerleri olmak üzere, fabrikalar kurdurmuştur.
Örneğin, 1935'te temeli attırdığı ve 9 Ekim 1937'de açılışını yaptığı, Türkiye'nin ilk basma fabrikasını Nazilli'ye kurdururken ne düşündü dersiniz?
Ülkenin her yerinin ekonomik olarak kalkınması ve oranın insanlarının orada çalışıp, orada yaşamasını.
Son 25-30 yılın yöneticileri olsaydı, O'nun Anadolu'nun değişik yerlerine yaptırdığı yatırımları İzmit Körfezi'ne yaptırırlardı.
Yeni bir dünya krizinin içindeyken, Atatürk'ün neden devletin ekonominin içinde olmasına karar verdiğini yeniden düşünme zamanı. Atatürk liberal değildi. O yüzden birbirlerini hiç sevmediler. Liberallerin çıkarcı zihniyetiyle değil, tarafsız düşünmek gerek.

(Kaynak: Takvim Gazetesi | 11.11.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.