Taşıt vergisi borcu olana taksitle ödeme imkanı / Ahmet Yavuz

Vergi daireleri, geçen sene borçlu mükelleflerin banka hesaplarına hacizler koyarak hedefe ulaşmaya çalışmıştı. Bu sene borçlu mükelleflere kolaylık getirilerek tahsilâtların artırılması planlanıyor. Çıkarılan tahsilât tebliği sayesinde, ekonomik durgunluk sebebiyle ödenemeyen ve cezalarla katlanarak artan vergi borçları taksitlendirilerek ödenebilecek. Arzulanan seviyede olmasa da tebliğle getirilen kolaylıklar özellikle iş yapmak isteyen fakat vergi borcu sebebiyle ihalelere giremeyen veya resmi işlemleri yürütemeyen mükellefler ile işini terk etmiş mükelleflerin işlerine yarayacak. Bu uygulama, krizin etkisiyle satış yapamayan, alacaklarını tahsil edemeyen mükelleflerin bir de haciz sıkıntısı yaşamaması bakımından da faydalı olacak. 'Arzulanan seviyede değil' diyorum çünkü uzun zamandır bu köşede okurlarımın taleplerini dile getirme sadedinde kamuoyunun bir vergi affı beklentisi içinde olduğunu ve yaşanan ekonomik gerçekliğin bunu gerektirdiğini dile getiriyorum. Yakın zamanda getirilen üç aftan bu kapsamdaki mükellefler faydalanamadı. Bu yolla yapılabilecek tahsilât, vergi gelirlerini artıracağı için vergi mükelleflerinin üzerindeki vergi yükünü azalttığı hatırdan çıkarılmamalı. Bu mükellefler, bazen yıllık yüzde 84 hatta yüzde 120 gecikme zammı uygulanan vergi borçları için ödeme kolaylığı getirilmesini istiyorlar. Ancak ne yazık ki her zaman beklentilere cevap bulunamıyor. Maliye, tahsilâtı artırmak ve bu durumdaki mükelleflerin sıkıntılarını gidermek için taksitlendirme kolaylığını tahsilât tebliği ile getirdi. Bu tebliğle ilgili akla gelebilecek soruları cevaplayalım.

1- Taksit imkanı hangi borçlar için geçerli?

Taksitlendirme imkânı 1 Eylül 2008'den önce ödenmesi gerektiği halde halen ödenmemiş olan, tüm amme alacakları için geçerli. Ancak 2008 yılı gelir ve kazançları için tahakkuk eden geçici vergi ve bu vergi ile birlikte ödenmesi gereken Damga Vergisi için taksitlendirme kapsamının dışında. Mükellefler, vergi dairelerine, bulunan tüm borçları için müracaat etmek zorunda. Yani bazı borçları için müracaat edip bazıları için etmeme gibi bir alternatifleri yok. Birden fazla vergi dairesinde mükellefiyet kaydı bulunanlar, her bir vergi dairesine olan borçları için ayrı talepte bulunacak.

2- Taksitlendirmede son tarih ne zaman?

Tecil ve taksitlendirmeden faydalanabilmek için 28 Kasım 2008 günü mesai saati bitimine kadar bağlı olunan vergi dairelerine yazılı müracaat etmek gerekiyor. Başvuruların posta yoluyla yapılması da mümkün.

3- Taksitlendirme uygulaması nasıl yapılacak ve şartları neler?

Tecil kapsamına alınacak borç asıllarına vade tarihlerinden müracaat tarihine kadar geçen süre için uygulanan gecikme zammı hesaplanacak ve bu tutar taksitlendirilecek tutara eklenecek. Yani daha önce işlemiş faiz ve cezalar silinmeden veya indirime tâbi tutulmadan olduğu gibi dikkate alınacak. Ancak, bulunan tutara taksitlendirmede yıllık yüzde 24 yerine yüzde 3 oranında tecil faizi uygulanacak. Bu kapsamda tecil ve taksitlendirilen borçlar için mükelleflere; ödenecek taksit tutarlarını, tecil faizi tutarlarını ve taksitlerin vade tarihlerini gösteren bir yazı verilecek. Vade tarihi her ayın son günü olarak belirlenecek. Tecil edilen borçların, tecil şartlarına uygun ödenmemesi halinde, tecil şartları ihlal edilmiş olacak ve amme alacağının cebren takip ve tahsili yoluna gidilecek.

4- Daha önce tecil talebinde bulunan mükellefler indirimli tecil imkânından faydalanabilecek mi?

Borçları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkında Kanun uyarınca daha önce tecil edilmiş ve tecil şartlarına uygun ödemede bulunan mükelleflerden indirimli tecil oranından faydalanmak isteyenler, vergi dairelerine dilekçeyle müracaat edebilecek. Daha önce tecil talebinde bulunan, ancak bu talepleri değerlendirme aşamasında olanlar da, yeni düzenlemeden faydalanmak istiyorsa 28 Kasım'a kadar vergi dairesine müracaat edebilecek.

5- Birden fazla araca sahip olanlar nasıl başvuruda bulunacak?

Motorlu Taşıtlar Vergisi'nden borcu olan mükellefler de bu imkândan faydalanabilecek. Birden fazla aracı bulunan kişilerin her bir taşıt için hesaplanacak toplam borç tutarı için başvuruda bulunması gerekiyor. Ancak borçları bu şekilde tecil edilen mükelleflerin araçlarını satmak veya devir edebilmeleri için tecil edilen borçlarını defaten ödemeleri gerekecek.

6- Borçları taksitlendirilen mükellefler 'borcu yoktur' yazısı alabilecek mi?

Düzenleme kapsamında borçları taksitlendirilen mükellefler, tecil ve taksitlendirilen borçların yüzde 10'unu ödemek ve vadesi geçmiş başka vergi borçlarının bulunmaması şartıyla 'borcu yoktur' yazısı alabilecek.

7- Vergi daireleri, taksitlendirilen borçlar için teminat arayacak mı?

Yeni çıkarılan 4 numaralı tahsilât tebliği uyarınca tecil edilen borç toplamının 50 bin yeni lirayı aşmaması halinde teminat şartı aranmayacak. Bu tutarın üzerindeki amme alacaklarının tecilinde gösterilmesi mecburi teminat tutarı 50 bin yeni lirayı aşan kısmın yarısı kadar olacak.

Kira ödemesinde yeni dönem başladı

Aylık 500 yeni lira altındaki mesken kiraları hariç, kira ödemelerinin bundan sonra banka veya PTT şubeleri vasıtasıyla ödenmesi gerekiyor. Bu mecburiyete uymayan birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabına 1.490 yeni liradan, ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenlere 680 yeni liradan, bunlar dışında kalanlara 320 yeni liradan az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın yüzde 5'i tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecek. Yani ödenen kira tutarının yüzde 5'i ile yukarıdaki tutarlar kıyaslanacak, fazla olan tutar ceza olarak uygulanacak. Konut kira gelirinin banka ya da Posta İdaresi aracılığıyla tahsil edilmemesi halinde, cezayı konut sahipleri ödeyecek. Tüm işyeri kiralarının aynı yolla ödenmemesi halinde ise özel usulsüzlük cezasının muhatabı kiraya verenler ile kiracılar olacak. Kira ödemelerindeki havale ve EFT'lerde alınacak masraflar birçok banka ve PTT'nin olumlu yaklaşımı ile çok düşük miktarlara çekildi.