Devir ve Birleşmeler, Maliye’nin Zombi Şirket Avına Takıldı!

Ülkemizde maalesef şu an çok sayıda gayri faal şirket bulunuyor. Yapılan düzenlemelere rağmen bu şirketler bir türlü tasfiye edilip kapatılmıyor. Bunun en büyük nedeni ise, bu şirketlerdeki yüksek tutarlı geçmiş yıl zararları ve fiktif devir KDV’ler! Geçmiş yıl zararı ve devir KDV’si bulunan şirketler ciddi rakamlara satılıyor. Bu şirketleri satın alan şirketler ise, bir süre sonra bunlarla birleşerek, geçmiş yıl zararlarını ve devir KDV’leri kullanıyorlar. Bu yöntem, öteden beri bir vergi planlama aracı olarak da kullanılıyor!

Mevcut yasalarımızda devir ve birleşmelerde geçmiş yıl zararlarının mahsubu ile ilgili özel bir düzenleme olmasına rağmen, devir KDV’lerin indirimi ile ilgili özel bir düzenleme bulunmuyordu.

Maliye, 7425 sayılı Torba Yasa ile, bu devir KDV usulsüzlüklerini önlemek amacıyla bizim de desteklediğimiz ve katkı verdiğimiz özel bir düzenleme yaptı. Bu düzenleme 2 Ağustos 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

Devir KDV ile ilgili yapılan özel düzenleme nasıl?

7524 sayılı Kanunla KDV Kanununun 17/4-c maddesinin parantez içi hükmünde yer alan “mükerrer indirime yol açmayacak şekilde” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Vergi Usul Kanununda düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın yapılacak vergi incelemesi sonucuna göre” ibaresi eklendi.

Maliye yeni düzenlemenin usul ve esaslarını belirledi!

Maliye yeni düzenlemenin usul ve esaslarını 52 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile belirledi.

Yapılan düzenleme ne anlama geliyor?

7425 sayılı Kanunla yapılan bu düzenlemeye göre, Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri sonunda faaliyetini bırakan, bölünen, infisah eden veya birleşen şirketlerin devir KDV’lerinin, faaliyete başlayan, devir ve bölünme sonrasında devredilen veya birleşilen şirketler tarafından indirim konusu yapılması, devir KDV’lerin yapılacak vergi incelemesi sonucunda doğrulanması şartına bağlandı. Yani, bu devir KDV’ler, yapılacak vergi incelemesiyle doğrulanmadığı sürece faaliyete başlayan, devir ve bölünme sonrasında devredilen veya birleşilen şirketler tarafından indirim konusu yapılamayacak! Yapılacak vergi incelemesi, herhangi bir yılla veya zamanaşımı süreleri ile sınırlı değil.  

Bu düzenleme sonrasında artık devir, birleşme ve tür değiştirme kararları için artık 2 kere düşünülüyor!

Hemen hatırlatalım, değişiklikten önce devir, bölünme ve birleşme işlemlerinde faaliyetini bırakan, bölünen, infisah eden ve birleşen şirketlerin devir KDV’leri, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya birleşilen şirketler tarafından hiçbir şarta bağlı olmaksızın indirim konusu yapılabiliyordu.

Tür değişikliği de bu kapsamda!

Maalesef tür değişikliği de bu kapsamda! Kurumlar Vergisi Kanununa göre, şirketlerin Kanunda belirtilen şartlar dahilinde tür değiştirmeleri de devir hükmünde bulunuyor (KVK Mad. 19/1-2). Örneğin, bir Ltd. Şti.’nin tür değişikliği yoluyla A.Ş.’ye dönüştüğünü ve Ltd. Şti.’nin 50 Milyon TL devir KDV’si bulunduğunu varsayalım. Tür değişikliği yoluyla oluşan A.Ş.’nin, Ltd. Şti.’nin 50 Milyon TL devir KDV’sini indirebilmesi için, bu KDV’lerin yapılacak bir vergi incelemesiyle doğrulanması gerekiyor.

Devir KDV’nin indirimi için vergi incelemesi talep edilmesi gerekiyor!

52 No.lu Tebliğde yapılan açıklamalara göre, devir KDV’lerin indirim konusu yapılabilmesi için, devir – bölünme ve nevi değişikliği sonucu oluşan yeni işletme ya da şirket tarafından öncelikle bağlı bulunulan vergi dairesine bir dilekçe ile başvurularak, devir KDV’lerin doğruluğunun tespitine yönelik vergi incelemesi yapılması için talepte bulunulması gerekiyor. Söz konusu talebin, ilgili vergi dairesince inceleme yapmaya yetkili ilgili denetim birimine ivedilikle aktarılması gerekiyor.

Devir KDV vergi incelemesi sonucuna göre indirilecek!

Devir KDV’lerin devir, bölünme, nevi değişikliği sonucu oluşan yeni işletme ya da şirket tarafından hemen indirim konusu yapılmaması, vergi incelemesi sonucunun beklenilmesi gerekiyor. Vergi incelemesi sonucu düzenlenen raporda uygun görülen yani doğrulanan devir KDV tutarı, raporun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihi kapsayan ay beyannamesinde yeni işletme ya da şirket tarafından indirilebilecek!

Vergi İnceleme şartı devir KDV’nin indirimiyle ilgili!

Vergi incelemesi, 2 Ağustos 2024 tarihinden itibaren yapılan devir, bölünme ve birleşme işlemleri sonucunda faaliyetini bırakan, bölünen, infisah eden veya birleşen şirketlerin devir KDV’lerinin, bölünme suretiyle faaliyete başlayan, devralan veya birleşilen şirketler tarafından indirilip indirilemeyeceği ile ilgili.

Devir KDV yoksa vergi incelemesi de yapılmayacak!

Ayrıca, bölünme suretiyle faaliyete başlayan, devralan veya birleşilen şirketler devir, bölünme ve birleşme işlemleri sonucunda faaliyetini bırakan, bölünen, infisah eden veya birleşen şirketlerin devir KDV’lerini indirmek istemiyorlarsa, yine vergi incelemesine tabi olmayacaklar.

Yeni düzenleme şirket devir ve birleşmelerini azalttı!

Evet, aynen böyle oldu!

Bu düzenleme sonrasında, şirket devir ve birleşmeleri ile tür değişiklikleri önemli ölçüde azaldı.

Düzenleme doğru ancak biraz esnetilme talebi var!

Sahadan gelen yorum ve talepler aynen bu şekilde.

Yapılan düzenleme kamuoyunda olumlu bulunmakla beraber, bu düzenleme sonrasında şirket devir ve birleşmeleri ile tür değişikliklerinin önemli ölçüde azalması eleştirilere neden oluyor. En büyük eleştiri ise, devir KDV’nin doğrulanmasına yönelik yapılacak vergi incelemesinin başlama ve bitiş süresinin net olarak belli olmaması! Bu da, devir KDV’lerin indiriminin gecikeceği endişelerine neden oldu.

Maliye’nin bu endişeleri gidermesi şart!

Son derece doğru ve haklı bir endişe! Maliye’nin sahadan gelen bu talebi değerlendirmesi ve yaşanan endişeyi gidermesi gerekiyor.

Bize göre,

1) Devir KDV’nin doğruluğuna ilişkin yapılacak vergi incelemelerine mutlak suretle bir süre kısıtı konulmalı, bu süre de çok kısa tutulmalı. Hatta bu doğrulamanın YMM Raporları ile yapılmasına da izin verilmeli!

2) Devir KDV’lerin indiriminde gecikmelere neden olunmaması bakımından devir KDV tutarı veya bir miktar fazlası kadar teminat alınarak bu KDV’lerin indirimine izin verilmeli, alınan teminatlar vergi incelemesi sonucuna göre iade edilmeli.

3) En azından tür değişikliği kapsam dışında bırakılmalı.

Sonuç olarak;

Yapılan düzenleme son derece doğru ve yerinde. Ancak, bu düzenlemenin uygulamada aksayan bazı yönlerinin giderilmesi gerekiyor. Buna ilişkin önerilerimiz yukarıda yer alıyor. Top artık Maliye’de!

(Kaynak: Abdullah Tolu / Ekonomim.com | 24.02.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.