Yatırım Fonları Kâr Paylarında Vergi

Bilindiği üzere; Gelir Vergisi Kanunun 75. Maddesinin 2 inci fıkrasının 1 nolu bendindeki parantez içi hüküm uyarınca “Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları” menkul sermaye iradıdır.

Yatırım fonları kar payları esas itibariyle yatırım fonu katılma belgelerinin yatırımcı tarafından fona iadesi ile elde edilen ve itfa bedeli ile alış bedeli arasında doğan olumlu farktır. Ancak, yatırım fonları katılma belgeleri fona iade edilmeden doğrudan fon tarafından kar payı-temettü dağıtılması da söz konusu olmaktadır.

Öte yandan, Gelir İdaresinin yayımladığı “G.V.K. Geçici 67 nci Madde Uygulaması İle İlgili Olarak Gerçek Kişilere Yönelik Vergi Rehberi” nde fon katılma paylarından elde edilen gelirler;

-Katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler (menkul sermaye iradı),

-Katılma paylarının üçüncü kişilere satışından doğan gelirler (değer artışı kazancı) ve

-Katılma paylarının elde tutulduğu dönemde elde edilen dönemsel gelirler- dağıtılan kar payları (menkul sermaye iradı),

olarak gruplandırılmaktadır.

Gelir İdaresi Başkanlığınca verilmiş Özelgede katılma paylarının fona iade edilmemesi durumunda katılımcıların elde etmiş olduğu kar payları, “elde tutulduğu dönemde elde edilen dönemsel getiri” olarak değerlendirilmiş ve anlan kar paylarının Gelir Vergisi Kanunun geçici 67nci maddesinin (1) numaralı fıkrası kapsamında tevkifata tabi tutulması gerektiği belirtilmiştir.

Dolayısıyla, gerçek kişilerce sahip olunan ve Sermaye Piyasası Mevzuatına göre sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilen yatırım fonları katılma belgelerinden elde edilen gelirlerin (katılma belgelerinin fona iadesinden doğan ya da fonun kar payı dağıtımından elde edilen), Gelir Vergisi Kanunun geçici 67 nci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde tevkifat yoluyla vergilendirilmesi gerekmektedir. 

Öte yandan, üzerinden vergi tevkifatı yapılmış olan ( ya da tevkifat oranı % “sıfır”  da olsa tevkifat yapılmış sayılan) fon katılma belgelerinden gerçek kişilerce elde edilen gelirler için tevkifat nihai vergileme olacak ve tam mükellef gerçek kişilerce bu gelirler için yıllık beyanname verilmeyecek ve/veya başka gelirler için yıllık beyanname veriliyorsa bu gelirler yıllık beyannameye dahil edilmeyecektir. Keza, dar mükellef gerçek kişiler de bu gelirleri için münferid beyanname vermeyeceklerdir.

Daha önce Bakanlar Kurulu Kararları, sonrasında ise Cumhurbaşkanı Kararları ile fon türüne göre tevkifat oranları farklı olarak belirlenebilmektedir. Nitekim, son olarak 1 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 9847 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesinde yer alan tevkifat oranlarında değişiklik yapılmıştır. Anılan değişiklikler de dikkate alındığında fonlardan elde edilen gelirlerin tevkifata (stopaja) tabi olma ve beyan durumu aşağıda olduğu gibi özetlenebilir:

-Portföylerinin % 51 i aşan miktarda Türkiye’de borsada işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinden elde edilen gelirler stopaja tabi değildir.

-Devamlı olarak fon toplam değerinin en az % 80 i menkul kıymet yatırım ortaklıklarının hisse senetleri dışında kalan ve BİST’te işlem gören hisse senetlerinden oluşan hisse senedi ağırlıklı fonların katılma belgelerinden sağlanan gelirler %0 oranında stopaja tabidir. Stopaj nihai vergidir ve gerçek kişilerce yıllık beyana tabi değildir.

-İki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirlerde stopaj oranı %0 dır. Gerçek kişi mükelleflerce bu gelirler için de beyanname verilmeyecektir.

- Yukarıdakiler dışındaki yatırım fonları katılma belgelerinden sağlanan kazançlar;

• 23.12.2020-30.04.2024 tarihleri arasında iktisap edilen katılma belgeleri için 

  %0,

• 01.05.2024-31.10.2024 tarihleri arasında iktisap edilen katılma belgeleri için 

  %7,5,

. 01.11.2024-01.02.2025 tarihleri arasında iktisap edilen katılma belgeleri için       

  % 10,

. 01.02.2025 tarihinden itibaren iktisap edilen katılma belgeleri için % 15

oranında stopaja tabidir. Stopaj nihai vergidir ve gerçek kişi mükelleflerce bu gelirler için beyanname verilmez.

Ancak, ticarî faaliyet kapsamında elde edilen yukarıda sayılan gelirler ticarî kazanç hükümleri çerçevesinde kazancın tespitinde dikkate alınır ve tevkif suretiyle ödenmiş olan vergiler, 94 üncü madde kapsamında tevkif edilen vergilerin tâbi olduğu hükümler çerçevesinde tevkifata tâbi kazançların beyan edildiği beyannamelerde hesaplanan vergiden mahsup edilir. 

(Kaynak: Akif Akarca, Dr.Mehmet Şafak / Ekonomim.com | 06.02.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.