Kentsel Dönüşümde Kira Yardımı Alanlara Vergi Sürprizi!

Maliye’nin kayıt dışı ekonomiyle mücadelesi aralıksız devam ediyor. Bu kapsamda özellikle saha denetimlerine ağırlık veriliyor. 2024 yılında gerçekleştirilen saha denetimleri 1,1 milyonu aştı. Bu denetimlerde tespit edilen uyumsuzluklar nedeniyle 7,4 milyar lira ceza kesildi, 32 bin 255 kişinin hiç vergi kaydı olmadan tamamen kayıt dışı çalıştığı tespit edildi. Bu tespitler üzerine gerekli işlemler tamamlanarak 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.

Kira geliri beyan eden mükellef sayısı 376 bin arttı!

Maliye’nin kira gelirlerine yönelik 2024 yılında gerçekleştirdiği saha denetimlerinde, içinde kiracı olduğu değerlendirilen 425 bin konutta yoklama yapıldı. Bu yoklamalar neticesinde 376 bin yeni mükellefin kira gelirleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi sağlandı. Böylece 2024 yılına ilişkin beyanname veren mükellef sayısında bir önceki yıla göre yüzde 26 artış meydana geldi. Ayrıca, 55 bine yakın mükellef de geçmiş yıllara ait kira gelirleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi verdi. Verilen bu beyannamelerle 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi.

Maliye’nin 2025 yılında da, kira gelirlerinin doğru beyanı için benzer çalışmalar yapması bekleniyor.

Kayıt dışılıkla mücadele terörle mücadele kadar önemli!

Ülkemiz açısından kayıt dışı ekonomiyle mücadele, en az terörle mücadele kadar önemli. Bu yüzden, Maliye’nin kayıt dışılıkla mücadelesini destekliyoruz.

Analizlerde kira yardımı alanlarda oltaya takıldı!

Özellikle kira gelirlerinde vergi kayıp ve kaçağını önlemek için yapılan analizlerde, kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımı alanlar da oltaya takıldı.

Maliye, bu kapsamda kira yardımı alan kişilere de birer yazı gönderdi.

Bu yazıda; kamu idare ve müesseselerinden, mükellefler ve mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek veya tüzel kişilerden toplanan bilgiler kullanılmak suretiyle yapılan çapraz kontroller ve analizler sonucunda, banka veya PTT kanalıyla kira ödemesi yapıldığı halde kira gelirleriyle ilgili beyanname verilmediğinin tespit edildiği belirtilerek, kira beyannamelerinin verilmesi istenildi!

Kira yardımı alanlar panikledi!

Kentsel dönüşüm kapsamında kira yardımı alanlar, Maliye’nin bu yazısı üzerine oldukça panikledi! Çünkü, kira yardımı alanlar, bunları beyan etmedi!

Kentsel dönüşümde kira yardımı tam olarak ne?

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanuna göre, riskli yapıların kentsel dönüşüme girmesi nedeniyle evleri yeniden inşa edilen kişilere mağdur olmamaları için devlet tarafından yapılan kira desteğine, kentsel dönüşümde kira yardımı deniliyor. 2025 yılında kira yardımı tutarı il bazında 4 bin 500 – 8 bin 500 lira arasında değişiyor.

Kentsel dönüşüm kapsamında yapılan kira yardımı, kiralama sözleşmesi kapsamında yapılan bir kira ödemesi değil.  Bu yardımlar, kiralanan gayrimenkullerin kullanımı karşılığında yapılan bir ödeme olmayıp, tamamen binanın yıkılarak yeniden yapılması karşılığında bina sahiplerine yapılan bir yardım niteliğinde. Bu ödemelerin, kira geliri olarak değerlendirilmesi mümkün değil.

Paniğe gerek yok, kira yardımları gelir vergisine tabi değil!

Evet, kentsel dönüşüm kapsamında kira yardımı alanların panik yapmalarına gerek yok.

Çünkü, bu kapsamda yapılan kira yardımları, Gelir Vergisi Kanunu’nun 2. Maddesinde sayılan 7 gelir unsurundan (Ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, ücretler, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, diğer kazanç ve iratlar) hiç birisine girmediğinden, gelir vergisine tabi bulunmuyor.

Dolayısıyla, kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binalar nedeniyle ödenen kira yardımlarının, kira geliri yani gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmesi ve beyan edilmesi söz konusu değil!

Maliye’de aynı görüşte, kentsel dönüşümde kira yardımı vergiye tabi değil!

Maliye’de, kentsel dönüşüm kapsamında ödenen kira yardımlarının yardım niteliğinde olduğu, kira geliri yani gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilemeyeceği, bu nedenle de, gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilmeyeceği ve vergilendirilemeyeceği görüşünde bulunuyor.

Konu ile ilgili verilen bir özelgenin özeti şu şekilde:

“Dikmen Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında, Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yıkılan gayrimenkulünüz için tarafınıza ödenen ve  sözleşmede aylık kira yardımı olarak belirtilen bedel, kiralama işlemine dayanmamakta olup, yardım niteliğindeki bu ödemeler, Gelir Vergisi Kanununun 2. maddesinde sayılan gelir unsurlarından hiçbirine girmemektedir. Dolayısıyla söz konusu kira yardımının anılan Kanunun 70 inci maddesi kapsamında elde edilen gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu itibarla, anılan proje kapsamında yıkılan gayrimenkulünüz nedeniyle Belediyece tarafınıza ödenen söz konusu tutarların, gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilmesine gerek bulunmamaktadır.” (GİB Ankara VDB’nin 09.02.2011 tarih ve B.07.1. GİB.4.06.16.01-2010-GVK-70-19-68 sayılı özelgesi).

Kira yardımının müteahhitlerden alınması durumu değiştirir mi?

Kentsel dönüşüm kapsamında bina sahipleri ile müteahhitler arasında binanın yeniden inşa edilmesi için kat karşılığı inşaat sözleşmeleri düzenlenebiliyor. Bu durumda, müteahhitler bina sahiplerine, inşaat süresi boyunca her ay belirlenen tutarda kira yardımı yapıyorlar.

Kira yardımının devlet yerine müteahhitler tarafından yapılması durumu değiştirmiyor, aynı şekilde bina sahiplerine yapılan kira yardımlarının kira geliri yani gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmemesi ve vergilendirilmemesi, müteahhitler tarafından ise bina sahiplerine ödenen bu kira yardımlarının, arsa maliyetinin bir unsuru olarak değerlendirilmesi gerekiyor.

Bu konuda verilen bir özelgenin özeti ise şu şekilde:

“Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında, müteahhit firma tarafından yıkılan gayrimenkulünüz için tarafınıza ödenen ve aylık kira yardımı olarak belirtilen bedel, kiralama işlemine dayanmamakta olup, yardım niteliğindeki bu ödemelerin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesi kapsamında elde edilen gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu itibarla, anılan proje kapsamında yıkılan gayrimenkulünüz nedeniyle tarafınıza ödenen söz konusu tutarların, gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilmesine gerek bulunmamaktadır.” (GİB. İstanbul VDB’nin 07.10.2016 tarihli ve 62030549-120[70-2016/377]-158154 sayılı özelgesi).

Maliye’den kendisine yazı gelenler ne yapacak?

Kentsel dönüşüm kapsamında kira yardımı alıp da, kendisine belirtilen şekilde yazı gelenlerin, yukarıda özetlerine yer verilen özelgeleri de dayanak göstererek, durumu izah eden bir dilekçe hazırlayıp, yazının geldiği vergi dairelerine vermeleri gerekiyor. Aksi halde, ciddi risklerle karşı karşıya kalabilirler!

Maliye’nin hatasını kabul etmesi ve düzeltmesi şart!

Maliye’nin kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımı alanlarla ilgili olarak yaptığı tespitler oldukça hatalı.

Bu nedenle, belirtilen şekilde verilen dilekçeler kapsamında olayın değerlendirilip yapılan hatanın düzeltilmesi lazım!..

(Kaynak: Abdullah Tolu / Ekonomim.com | 14.01.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.