Vergi Ödeme Vergisi de Arttı

Yılbaşı itibariyle hemen her şeye zam gelirken, vergi ödemenin vergisinin artmaması mümkün mü? Kolay mı vergi ödemek, elbette bir bedeli olacak.  

Anayasal ödev ve mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi, mali yükümlülüğe bağlanabilir mi? Beni uzun zamandır düşündüren bir konu. Örneğin Anayasa’nın 75. maddesine vatan hizmeti (askerlik görevi) her Türk’ün ödevidir. Şimdi acaba askerlik görevini yapmak, kanun koyucu tarafından belli bir bedel ödemek şartına bağlanabilir mi? Yasa koyucu, “askere gidenler askerlik ödevlerini yaptığı için 500 TL harç ödemek zorundadırlar” diye bir yasa yapabilir mi? Hemen herkes, eminim bu soruya “olmaz”, ödevi yerine getirmek mali yükümlülüğe bağlanamaz” şeklinde cevap verecektir. 

Peki, o zaman başka bir konuya geçelim. Vergi ödemek de herkes için bir Anayasal ödev. Her iki ödev de Anayasa’da “siyasi haklar ve ödevler” bölümünde, biri 72. maddede diğeri 73. maddede düzenlenmiş. Şimdi sorumuzu yineleyelim: Anayasal ödevi yerine getirmek, bir başka mali yükümlülüğe bağlanabilir mi? Yukarıdaki soruya hayır diyorsanız, bu soruya vergi ödevi için de hayır demek durumundasınız. 

Ancak Damga Vergisi Kanunu, hayır demiyor. Kanunlar, vergi idaresinin matrahı belirleyip tarh işlemini yapıp vergi alacağını tespit etmesini beyanname vererek vergiyi tarh ettirme koşuluna bağlıyor. Beyanname veren mükellef matrahı bildirerek, aslında idarenin işini kolaylaştırıyor. Sanki Kurtlar Vadisi dizisinde söylendiği gibi, “Devlete hizmet cezasız kalmaz” atasözünü doğrularcasına, bu kolaylaştırmanın bedeli, damga vergisi olarak ödeniyor. Oysa mükellef idarenin işini zorlaştırıp beyanname vermese, idare uğraşacak, matrahı belirlemeye çalışacak, re’sen tarhiyat yapacak, ama uğraşmasına karşılık damga vergisi tarhiyatı yapamayacak. Bu durumda her beyanname vermeme hali, özünde damga vergisinden yasal kaçınma halini oluşturmaktadır. Kaçırma diyemiyorum, çünkü ikmalen ve re’sen tarhiyatlarda beyanname verilmemesi sebebiyle cezalı damga vergisi tarhiyatı yapılması mümkün değil. 

Beyannameler üzerinden hesaplanan damga vergilerinin 2024 yılı tutarlarına bir bakalım.

Herhangi bir anonim şirketi ele alalım. 2025’de, 2024 gelirleri için kurumlar vergisi beyannamesi verecektir (898,20 TL). Bu beyannamesine bilanço ve gelir tablosunu da ekleyecektir (765,60 TL.). Bu şirket kirası ve çalışanları dolayısıyla her ay SGK-muhtasar beyanname (12x526=6.312,-TL) ve faaliyetleri dolayısıyla her ay KDV beyannamesi verecektir (12x443,70=5.324,40). Kâr dağıtırsa (diyelim ki beş ortağı var) muhtemelen yıllık gelir vergisi beyannamesi (5x672,40=3.362,-) verilecektir. Bu şirket 2025 yılında en az 16.662,20,-TL damga vergisi ödeyecektir. İthalat yapıp gümrük beyannamesi vermesi, kapısına tabela asıp belediyeye ilan vergisi için beyanname vermesi, -beyan süresi dışında- düzeltme beyanında bulunması halinde, bunlar da damga vergisi yükü getirecektir. Bu yük daha da artacaktır. Niçin? Dürüst davrandı, Anayasal yükümlülüğünü yerine getirdi “Beyanname verdi” diye. 

Bu şirket damga vergisi beyannamesi de verebilir. Ancak her halde ayıp olur diye damga vergisi beyannamesi vermek, damga vergisi de ödemek koşuluna bağlanmamış. Ama bu sefer de damga vergisine ayıp olmuştur. 

Buradaki, üstelik bir kısmını da gider yazdırmadığımız mali yük, bana biraz haksız ve Anayasaya aykırı gibi geliyor.  Bu yük her yıl artıyor. Geçen yılda yazdım. Bu yıl da yazıyorum. Belki birilerinin dikkatini çeker de düzeltilir veya birileri Anayasa Yargısının denetimine götürür diye.  

Pek çok şirkette, beyannamelerinde matrah çıkmadığı veya devreden KDV çıktığı halde, yani asıl vergi için borç doğmadığı halde damga vergisi borcu doğmaktadır. Niçin, vatandaşlık ödevini ifa ettiği için. Kaç mükellefin vergisi doğmadığı, vergisiz beyannameleri için damga vergisi ödediğini Maliye Bakanlığı açıklasa, haksızlığın boyutu görülecek. 

Vergi ödemeyi bile vergi ödeme şartına bağlayan anlayışın, denetleyemediği akaryakıt istasyonlarını mükelleflere ceplerinden para harcayıp arabalarını deldirttirerek denetlettirmesini hiç yadırgamamak gerek.  

(Kaynak: Bumin Doğrusoz / Ekonomim.com | 14.01.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.