Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin SGK’ya Yasal Süresi Dışında Verilmesi / Şevket Tezel

Birgün Herkes Hizmetçi Olacak!

 

Benzeri “Birgün herkes Fenerbahçeli olacak” sloganı gerçekleşecek mi bilemiyorum. Ama SSGSS Yasasıyla önemli kısmını ev hanımlarının oluşturduğu 1 Ekim 2008 öncesinin isteğe bağlı SSK sigortalıları için “Birgün herkes hizmetçi olacak” sözü hiç de akla uzak değil. Nasıl mı? Bakın anlatayım.

 

İsteğe bağlıda ne değişti?

İsteğe bağlı sigortalılık bir sosyal güvenlik hakkı olarak mevzuatımızda yer almış bir hak. İnsanlar ücretli olarak çalışmak suretiyle SSK sigortalısı olabildikleri gibi bağımsız çalışarak Bağ-Kur sigortalısı, memur olarak Emekli Sandığı iştirakçisi olabildiği gibi çalışma gerçekleşmeksizin de prim ödemek suretiyle bu kurumlara bağlı isteğe bağlı sigortalı/iştirakçi olabiliyorlardı.

 

Diğer sosyal güvenlik kurumlarına nazaran göreceli olarak daha az gün sayısıyla emeklilik hakkı tanıyan SSK sigortalılığı bunlardan en çok rağbet göreniydi.

 

İşte bu isteğe bağlı SSK sigortalılığı 1 Ekim 2008’den itibaren SSGSS Yasası ile kaldırıldı ve isteğe bağlı SSK sigortalıları ara vermeden primlerini ödemeye devam etseler bile ‘4/a sigortalılığı – 4/b sigortalılığı’ zorunlu değişimi gerçekleşecek. Eylül 2008 ayında sigortalının 4/a sigortalılığı (SSK) hizmetine sayılacak olmasına karşın aynı sigortalının Ekim 2008 dönemi primleri 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı kapsamında sayılacak.

 

Emeklilik için gün sayıları farklı

‘Ne fark eder ki, yine aynı sayıda gün kazanmıyor mu?’ demeyin. Bu doğru ama aynı sayıda günle emekli olamıyorlar. Yani 08.09.1999’dan önce sigortalılığa başlamış olanlar için SSK’dan yaştan emeklilik için 3 bin 600 gün yeterken Bağ-Kur’dan yaştan emekli olmak için en az 5 bin 400 gün gerekli bulunuyor.

 

Yine SSK’dan emekli olmak için ilk sigortalılık tarihine göre 5 bin ila 7 bin gün arasında güne sahip olmak gerekirken Bağ-Kur’dan normal emekli olmak için en az 9 bin gün prim ödemiş olmak zorunlu bulunuyor.

 

Sigortalının hangi sigortalılık kapsamında yani SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı yahut banka sandıklarından hangisinden emekli olacaklarının saptanması sigortalının ödemiş olduğu son 2 bin 520 günlük priminin çoğunluğunun geçtiği sigortalılığın tespitiyle yapılıyor.

 

İsteğe bağlı SSK’ya fren

İsteğe bağlı SSK sigortalılığının kaldırmakla SSGSS Yasası 4/a sigortalılığından emekli olmak için prim ödemekte olan isteğe bağlı sigortalılarının önünü kesmiş oluyor. Bu sigortalılar, 4/a sigortalılığından emekli olmaları için ihtiyaç duydukları prim gün sayısı bin 260 günden fazla ise zorunlu olarak bir işyerinde çalışmaya başlamak zorunda bulunuyorlar. Bu sigortalılar 1 Ekim 2008’den sonra şayet bin 260 ve daha fazla isteğe bağlı prim öderlerse 4/b sigortalılığından emekliliğe tabi olarak daha fazla gün ihtiyacıyla karşılaşacaklar.

 

Yurdum insanı çözümü buluyor

4/a sigortalılığına devam etmek isteyen sigortalının 4/a sigortalılığından emekli olabilmesi için bir süreliğine de olsa ücretli çalışarak prim ödemesi gerekiyor. Peki, bir türlü düşürülemeyen işsizlik ortamında nereden iş bulacak da 4/a sigortalısı olacak?

   

Bu durumda SSK’dan emeklilik için bin 260 gün ve daha fazlasına ihtiyaç duyanlardan ev hanımları için komşularında devamlı hizmetçi olarak, bahçıvan veya apartmanlarda çalışacak kapıcı sayısı sınırlaması bulunmadığından herhangi bir apartmanda kapıcı olmak cazip bir fırsat oluşturuyor.

Kişi kendi evinde hizmetçi olarak sigortalı olamaz, ama pekâlâ komşuda hizmetçilik yapmış olabilir ve bu şekilde 4/a sigortalısı (SSK’lı) olarak prim ödeyebilir.

 

Hesap ortada

İsteğe bağlıya 1 Ekim’den itibaren devam etmesi halinde ayda en az 204,38 YTL prim ödemesi gereken isteğe bağlı sigortalının 1 Ekim 2008’den itibaren asgari ücretle bir işyerinde işe başlaması durumunda işvereni bu sigortalı için en az (Çalışanın tek başına olduğu varsayılarak asgari geçim indirimi 45,63 YTL alınmıştır) 272,76 YTL prim, vergi ve fon yüküyle karşılaşacak.

 

Oysa gelir ve damga vergilerinden muaf işler olan özel bireylerin evlerinde, apartmanlarda, bahçelerde, ticari niteliği olmayan diğer yerlerde hizmetçi, dadı, bahçıvan, kapıcı olurlarsa işverenlerince yatırılacak bedel gelir ve damga vergileri hariç bulunacağından yalnızca 233,05 YTL olacak. Bu sigortalı, isteğe bağlıya devam etseydi hem Bağ-Kur’luluk kapsamında sayılacak hem de cebinden 205 YTL prim çıkacaktı.

 

Sözün kısası SSGSS Yasasının isteğe bağlı SSK’lılara koyduğu frenin hizmetçi, kapıcı, bahçıvan gibi işlerdeki istihdam yapımızda önemli değişiklikler oluşturacağını, bu iş sahalarında patlama oluşturacağını görmek için kâhin olmak gerekmiyor.

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin SGK’ya Yasal Süresi Dışında Verilmesi

 

Yasal süresi geçirildikten sonra düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri SGK’ya a elden verilecek ya da posta kanalıyla gönderilecek.

Yasal süresi geçirildikten sonra SGK’ya verilmesi gereken asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin verilme yöntemi defter tutmakla yükümlü olunup olunmadığına göre değişkenlik arz ediyor.

 

Buna göre süresi geçirildikten sonra verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin defter tutmakla yükümlü olanlarca düzenlenmişlerse;

• Ocak, Şubat, Mart, Nisan Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarına ilişkin olarak düzenlenmiş olanların, ilişkin olduğu yıl içinde,
• Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak düzenlenmiş olanların, yasal olarak verilmesi gereken ayın sonundan başlayarak üç ay içinde,

Verilmesi gerekiyor.

 

Defter tutmakla yükümlü olanlarca verilen bu belgeler işyeri defter ve belgelerinden tespit edilecek her türlü bilgi ya da kamu idareleri tarafından düzenlenecek belge veya alınan bilgi ile SGK’ca teyit edilmesi halinde işleme alınacak.

 

Defter tutmakla yükümlü olmayanlarca düzenlenmiş ise;

Yasal olarak verilmesi gereken ayın sonundan başlayarak üç ay içinde verilmesi gerekiyor. Defter tutmakla yükümlü olmayan işverenlerce verilen bu belgede kayıtlı sigortalıların işe giriş bildirgeleri verilmiş ise aksine bir tespit de yoksa bunlar doğrudan işleme alınacak.

 

Süresi geçirilerek verilmiş ve geriye dönük bir yılı aşan süresi konu edinen prim belgelerine istinaden işyerinde yapılacak fiili tespitlerle bu sürelerin işleme alınabilmesi için doğruluğunun defter ve belgelerle kanıtlanması gerekiyor.

 

Yasal süresi dışında iptal belgeleri

Yasal süresi geçirildikten sonra SGK’ya verilen iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri ise,

- Defter tutmakla yükümlü olan işverenlerce düzenlenmiş olması halinde, doğruluğunun tespiti için kayıt tetkikine başvurulmak suretiyle,

- Defter tutmakla yükümlü olunmayan işverenlerce düzenlenmiş olması halinde ise, doğruluğunun her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgelerle kanıtlanması halinde,

işleme alınabilecek.

 

Hatalı belgelerde yasal süresi dışında düzeltme

Belge türü veya kanun türü hatalı seçilmiş olan aylık prim ve hizmet belgeleri için, SGK’ya yasal süresi dışında düzeltme amaçlı olarak iptal nitelikte ve doğru belge türü veya kanun türü seçilmek suretiyle asıl veya ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi verilebilecek.

Bu durumda, belge türü veya kanun türü hatalı seçilmiş aylık prim ve hizmet belgesi ile düzeltme amaçlı olarak yasal süresi dışında verilmiş asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesindeki sigortalıların prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazanç tutarlarının aynı olması zorunlu bulunuyor.

Bu koşullara sahip ve yasal süresi dışında düzeltme amaçlı olarak verilen aylık prim hizmet belgeleri incelemeye gerek kalınmaksızın işleme alınacak ve söz konusu belgelere idari para cezası uygulanmayacak.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 21.10.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.