Mahkemenin Sürpriz Finansman Gider Kısıtlaması Kararı Maliye'yi Şaşırttı!

Enflasyon düzeltmesi, KDV tevkifatı beyan ve ödeme süresinin öne çekilmesi, döviz cinsi varlıklardaki tevkifat oranının yüzde 40’a kadar yükseltilmesine ilişkin Cumhurbaşkanına yetki verilmesi ve Torba Yasadaki diğer düzenlemeler kamuoyu gündemindeki sıcaklığını korurken, vergiyle ilgili ilginç gelişmeler de oluyor.

Evet, bu ilginç gelişmelerden birisi de, finansman gider kısıtlaması (FGK) ile ilgili. Yanlış okumadınız, sürpriz Mahkeme kararı, FGK konusunda!

FGK düzenlemesi komple Mahkemelik!

FGK konusunda Maliye tarafından çıkarılan Tebliğin bazı bölümlerinin iptali ve yürütmesinin durdurulması (YD) talebiyle açılan davalar Danıştay’da. Bu davalarda Danıştay 4. Dairesi tarafından 4 kez YD red kararı verilmiş ve bu kararlara karşı yapılan itirazların 2’si Danıştay VDDK tarafından reddedilmişti. Bu davaları Gazetemizde 28 Temmuz 2023 tarihinde yayınlanan “Danıştay’dan Finansman Gider Kısıtlamasına YD Ret!” ve 2 Ağustos 2023 tarihinde yayınlanan “Maliye Finansman Gider Kısıtlamasında 2 – 0 Önde!” başlıklı iki köşe yazımızla gündeme getirmiştik. Bu süreçte Danıştay VDDK, kalan 2 YD ret kararına karşı yapılan itirazları da reddetti!

Danıştay’ın ret kararları kamuoyunu şok etmişti!

Hemen herkesin olumlu sonuç alınacağından emin olduğu bu davalarda Danıştay tarafından verilen YD ret kararları ve bu kararlara karşı yapılan itirazların da VDDK tarafından reddedilmesi vergi kamuoyunu resmen şok etmişti!

Finansman gider kısıtlaması kısaca ne?

FGK düzenlemesi ile, şirketler tarafından kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri giderlerin belirlenen oran (şu an için yüzde 10) kadarlık kısmının kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınmaması öngörülüyor. Yalnız bu düzenleme tüm şirketleri değil, kullandıkları yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan şirketleri ilgilendiriyor.

Kısıtlama düzenlemeleri GVK ve KVK’da yer alıyor!

FGK’ya ilişkin düzenlemeler, Gelir Vergisi Kanunu (GVK) ve Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)’nda yer alıyor (GVK. Mad. 41/9, KVK. Mad. 11/1-i). Maliye, bu kısıtlamaya ilişkin usul ve esasları çıkardığı bir Tebliğ ile belirlemiş bulunuyor (18 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ).

FGK, şirketlerin finansman ihtiyaçlarını yabancı kaynaklardan ziyade kendi öz kaynaklarından karşılamalarını teşvik amacıyla getirilmiş bir düzenleme!

FGK düzenlemesi nasıl?

Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10'unu aşmamak üzere Cumhurbaşkanı’nca kararlaştırılan kısmı (3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, söz konusu oran, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere, yüzde 10 olarak belirlendi) kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak kabul ediliyor.

Reel sektör FGK’ya oldukça tepkili! 

FGK, kullandıkları yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan şirketlere ek bir yük getiriyor.

Şu an ülkemizdeki şirketlerin büyük bir bölümünde kullanılan yabancı kaynaklar öz kaynaklarını aşmış durumda. Yani şirketlerin büyük bir kısmı finansman gider kısıtlamasının kıskacı altında, durum vahim! Reel sektör bu nedenle finansman gider kısıtlamasına ciddi tepkili!

Çok sayıda dava açıldı!

Şirketler tarafından FGK ile ilgili çok sayıda dava açıldı. Bu davaların büyük bir kısmı, henüz ilk derece mahkemelerinde devam ediyor. Kalan kısmı ise Danıştay’da YD talepli iptal davası şeklinde.

3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 18 Seri No.lu KV Tebliğinde yer alan ve iptali istenilen düzenlemeler başlıklar halinde şu şekilde:

- 1 Ocak 2021 tarihinden önce kullanılan banka kredilerine ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri giderlerin 2021 yılı ve sonrasında finansman gider kısıtlamasına tabi tutulması,

- 18 Seri No.lu Tebliğin “11.13 Finansman Gider Kısıtlaması” başlıklı bölümünde yer alan “Yabancı kaynaklar”, “11.13.2 Finansman gider kısıtlamasının uygulanacağı dönem”, “11.13.3 1/1/2013 tarihinden önce yapılan borçlanmalara ilişkin finansman giderlerinin durumu”, “11.13.8 Finansman gideri yanında finansman gelirinin de bulunması” başlıklı bölümleri.

Yabancı kaynak tanımı da yargıya taşındı!

FGK düzenlemesinden olumsuz etkilenen bir mükellef tarafından, 18 No.lu Tebliğde, Kanundaki yabancı kaynak tarifine uymamasına rağmen finansman niteliği taşımayan hesap kalemlerinin de Tebliğde yabancı kaynak sayıldığı, yabancı kaynak tanımının Kanuna aykırı olarak genişletildiği belirtilerek, ihtirazi kayıtla verilen kurum geçici vergisi beyannamesine istinaden yapılan tahakkuk işleminin, finansman gider kısıtlaması kapsamında kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyan edilen finansman gideri tutarına isabet eden kısmının iptali istenildi.

Mahkeme sürpriz bir karara imza attı!

Maliye, finansman gider kısıtlaması düzenlemesiyle ilgili olarak açılan iptal davaları ile ilgili olarak Danıştay tarafından verilen YD ret ve itiraz ret kararları sonrasında oldukça rahatlamıştı! Ancak, yukarıda özetine yer verdiğimiz dava ile ilgili olarak Vergi Mahkemesi tarafından verilen sürpriz karar Maliye’yi oldukça şaşırttı!

Söz konusu Kararın özeti şu şekilde:

“Bir gider veya maliyet unsurunun finansman gider kısıtlamasına konu edilmesi için bunların yabancı kaynak kullanımına ve bu kaynağın kullanım süresine bağlı olarak doğmuş olması gerekmekte olup, somut olayda ise, davacı şirketin bilançosunun kısa vadeli yabancı kaynaklar ve uzun vadeli yabancı kaynaklar başlıklı kısımlarında yer alan ve işletmenin finansman gideri gerçekleştirmediği 355-Personele Borçlar, 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar, 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri, 380-Gelecek Aylara Ait Gelirler, 320-Satıcılar (söz konusu hesaba ilişkin finansman gideri hesaplanmaması halinde finansman gider kısıtlamasına tabi tutulmayacağı ilgili tebliğin 11.13.4. bölümünde örnek olarak düzenlenmiştir), 329-Diğer Ticari Borçlar, 340-Alınan Sipariş Avansları, 369-Ödenecek Diğer Yükümlülükler, 381-Gider Tahakkukları hesaplarında takip edilen unsurların ise bu nitelikte olmadığı açık olduğundan, sırf söz konusu hesapların bilançonun kısa vadeli yabancı kaynaklar ve uzun vadeli yabancı kaynaklar başlıklı kısımlarında yer aldığından bahisle yabancı kaynak olarak nitelendirilerek finansman gideri kısıtlamasının hesabında dikkate alınmasında yasal isabet bulunmadığı sonucuna varılmış olup, yapılan tahakkuk işleminin yabancı kaynak tanımı nedeniyle konulan ihtirazi kayda isabet eden kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” (Bursa 1. Vergi Mahkemesi’nin 25.10.2023 tarihli ve Esas No : 2022/1402,  Karar No :2023/869 sayılı Kararı). 

Maliye’nin bu kararı istinaf etmesi bekleniyor!

Maliye’nin kendisini oldukça şaşırtan bu kararı istinaf yoluyla Bölge İdare Mahkemesine taşıması bekleniyor.

Dava süreci ile ilgili gelişmeleri buradan duyuracağız!

FGK düzenlemesinde yer alan yabancı kaynak tanımıyla ilgili verilen bu kararla ilgili son gelişmeleri buradan duyurmaya ve kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceğiz.

(Kaynak: Abdullah Tolu / Ekonomim.com | 01.12.2023)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.