Sigortalıdan SGK'ya hukuk dayağı / Tahsin Sınav

Sigortalı hayatımıza sosyal güvenlik yasalarıyla giren yeni uygulamalar sayesinde, sosyal sigortalılık hayatımız çok renklendi. Bu renkliliğin temelinde bazı tartışma doğuran hak uygulamaları var. Bunlardan biri, doğum yapan SSK'lı kadınlara, iki doğum için, doğumdan sonra çalışmamaları şartıyla borçlanma imkanı verilmesi. Ancak doğum borçlanması, yasada başka, tebliğde başka düzenlendi.

Önce yasaya bir bakalım, kanun koyucunun düzenleme kuralları neler demiş?

1-İşçi sigortalı kadının İş Kanunu'na göre ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri bulunmalı ki doğum borçlanması yapabilsin,

2-İşçi sigortalı kadın, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla iş (hizmet) sözleşmesine (akdine) istinaden işyerinde çalışmamalı ki doğum borçlanması yapabilsin,

3-İşçi sigortalı kadının doğurduğu çocuk yaşamalı ki doğum borçlanması yapabilsin,

4-İşçi sigortalı kadında bu şartlar varsa, doğum borçlanması talebini, kendisi veya hak sahipleri yazılı dilekçeyle yapabilecektir.

5-İşçi sigortalı kadın veya ölmüşse hak sahipleri, doğum borçlanması talep tarihindeki asgarî ücret ve 6,5 katı (prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları) arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun kendilerine tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılacaktır. Yani doğum borçlanmasıyla primi ödenen bu süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarından birinin hak edilmesi için sigortalılık süresi olarak değerlendirilip sigortalı kadının hizmetine katılacaktır. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru gerekecek ve primi ödenmeyen borçlanma süreleri de hizmetten sayılmayacaktır.

Şimdi geldik en önemli ilkeye..sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülecektir. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacaktır.

Demek ki yasaya göre, bir bayan işçinin doğum borçlanması yapabilmesi için sadece şu üç şart yetmiyor, basında yoğunlukla yazıldığı üzere: 1-Bir işyerinde işçi olarak sigortalı olmak, 2-Çocuğu sağ doğmuş ve yaşamış olmak, 3-Doğumdan sonraki iki yıllık sürede çalışmamış olmak. Yani yasa koyucuya göre, bu şartlarla işin içinden çıkamıyoruz. Borçlanma tebliğinde vurgulandığı üzere, bu üç şarta ilaveten, SSK'lı olarak çalışmaktayken doğum mazeretiyle işinden ayrılmak ve işverenden belge getirmek şartları da yer almasının dayanağı yasada mevcut. Bu hususu flaş sosyal güvenlik yazarları iyi okumuyorlar. Ama Kurum da peltek diliyle bizi uğraştırıp duruyor.

SGK, sigortalıdan hukuk dayağı yemeyecekse bunu güzel açıklasın veya kamuoyunu iyi eğitecek girişimleri adam gibi yapsın. Tüm yasa üzerindeki toz bulutlarını kaldırmak ve vatandaşı doğru ve ikna edici olarak bilgilendirmek için, Sayın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı da bu süreci hızlandırsın. Yoksa hukuk dayağı yemeye doymayabilirler!....

Soru ve cevabı: Tahsin bey, ben, 1968 doğuluyum. SSK girişim 1980. 1987 yılına kadar primim 1500 gün. 1990 yılında evlendim ve çalışmadım. ilk doğumum, 21.11.1990; ikinci doğumum, 05.02.1992 yılında gerçekleşti. Mart 2008 yılında tekrar SSK'lı olarak işe başladım. Şu anda 1770 gün primim var. Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? C: Bayan okuyucum, iki doğumunu da borçlanabilecektir.

 

 

(Kaynak: Yeni Şafak Gazetesi | 13.10.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.