Süreyi Kaçıran İşe İade Davası Açamaz

Çalışan sayısı 30'dan fazla olan işyerlerinde işten çıkartılan işçiler işe iade davası açabilir. İşe iade davası açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. İşe iade hakkını kaybetmemek için arabulucuya gitmek ve arabulucuda uzlaşılamaması halinde dava açmak için tanınan süreleri kaçırmamak gerekir. HABERTÜRK'ten Ahmet Kıvanç, işe iade konusunda merak edilenleri yazdı.

İş Kanunu uyarınca 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 aylık kıdemi olan işçinin işten çıkartılabilmesi için işverenin geçerli bir sebebe dayanması gerekir. Geçerli sebep işçinin yeterliliği veya davranışları, işletmenin, işyerinin ya da işin gereklerinden kaynaklanabilir.

İşten çıkartılan işçi, gerekli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiasıyla işe iade davası açabilir.

30 GÜN İÇİNDE ARABULUCUYA BAŞVURU ZORUNLU

İşe iade davası açabilmek için öncelikle arabulucuya başvurma zorunluluğu bulunuyor. Arabulucuya başvuru süresi, işten çıkarma yazısının tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gündür. Arabulucu için fiilen işten ayrılma tarihi beklenmemeli. Örneğin işveren bir ay ihbar süresi tanıyarak 13 Temmuz’da işten çıkarıldığını işçiye tebliğ etmiş ise her ne kadar bir ay daha işyerinde çalışacaksa da işçinin 12 Ağustos’a kadar arabulucuya başvurusunu yapması gerekir. Aksi takdirde işe iade davası açma hakkı ortadan kalkar.

ARABULUCUDA ANLAŞAMAYAN İKİ HAFTA İÇİNDE DAVA AÇMALI

Arabulucuda uzlaşma zorunluluğu bulunmuyor. İşçi, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin tutanağın aslını veya arabulucunun onayladığı bir örneğini dilekçesine ekleyerek işe iade davası açabilir. İşe iade davasının, arabulucuda son tutanağın imzalandığı tarihten itibaren iki hafta içinde açılması gerekir.

İŞÇİ VE İŞVERENİN İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İşveren, iş akdinin feshinin geçerli sebebe dayandığını ispatlamakla yükümlü. İşçi, işten çıkartılmasının başka bir sebebe dayandığını iddia ederse, bu iddiasını ispatlamak zorunda.

İŞE İADEYİ KAZANAN İŞÇİ BİR AY İÇİNDE İŞE BAŞLATILMALI

Mahkemenin işverenin işten atma gerekçesinin geçerli bir sebebe dayanmadığı kanaatine varması halinde işverenin işçiyi bir ay içinde işe başlatması gerekir. İşveren işçiyi bir ay içinde işe başlatmazsa işçiye en az 4 aylık ve en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. Hakim, kararı verirken işe başlatmama tazminat miktarını da belirler.

Karar kesinleşinceye kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye 4 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ödenir.

İşveren işçiyi işe başlatırsa, işten çıkartırken peşin olarak ödediği ihbar tazminatı ile kıdem tazminatını, mahkeme kararı uyarınca yapılacak ödemeden mahsup edilir.

İşe iade davasını kazandığı halde işe başlatılmayan işçiye, ihbar süresi verilmemiş veya ihbar süresine ait tazminat ödenmemişse bu sürelere ait ücret ayrıca ödenir.

BOŞTA GEÇEN ÜCRET İÇİN ÇALIŞMAMA ZORUNLULUĞU YOK

İşe iade davası kesinleşinceye kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye boşta geçen 4 aylık süreye kadar ödenecek tazminat için işçinin hiçbir işte çalışmama zorunluluğu bulunmuyor. Yargıtay’ın (9. Hukuk Dairesi, 17 Aralık 2019 tarih, Esas No: 2016 / 11408, Karar No: 2019 / 22589) içtihadi kararına göre, işçinin işten çıkartıldıktan sonra başka bir işyerinde çalışmış olması, işverenin boşta geçen süre için 4 aya kadar ücret ve diğer hakları ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmıyor.

ÜCRET VE TAZMİNAT ALACAKLARINDA ARABULUCU İÇİN 30 GÜN SINIRI YOK

Arabulucuya başvuru için 30 günlük süre sadece işe iade davalarında söz konusu. Ücret, fazla mesai, kıdem tazminatı, ödenmeyen yıllık izin parası gibi ücret ve tazminat alacaklarında beş yıl içinde arabulucuya başvuru yapılabilir. Arabulucuya başvurulduğu andan son tutanak aşamasına kadar olan dönemde zaman aşımı süresi durur.

SİGORTASIZ ÇALIŞTIRILANA ARABULUCU ZORUNLU DEĞİL

Sigortasız çalıştırılanlar ile iş kazası veya meslek hastalığı dolayısıyla maddi ve manevi tazminat talebinde bulunanlar arabulucuya gitmeden doğrudan dava açabilir.

İŞE İADEYİ KAZANAN İŞÇİ 10 GÜN İÇİNDE İŞVERENE BAŞVURMALI

İşe iade davasını kazanan işçiye, işverence boşta geçen sürelerin 4 aya kadar olan kısmına ait ücreti her durumda ödenir. Davayı kazanan işçinin, mahkeme kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren 10 gün içinde işe başlamak için işverene yazılı olarak başvurması, işverenin de davayı kazanan işçiyi 30 gün içinde işe başlatması gerekir. İşverenin inkâr etme riskine karşı işe başlama talebinin noter aracılığıyla yapılması yerinde olur.

(Kaynak: Ahmet Kıvanç / Haber Türk | 13.07.2023)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.