Sosyal güvenlikte yeni dönem- 8 / Sadettin Orhan

Genel Sağlık Sigortası sistemiyle sağlık hizmeti almak kolaylaştırıldı.

Artık, memur, işçi ve esnaf (isteğe bağlı sigortalılar da dahil), son bir yıl içinde 30 gün prim ödemesi varsa her türlü sağlık yardımından yararlanabilecek.

Genel Sağlık Sigortası (GSS) öncesi uygulamada, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için memur, SSK'lı ve Bağ-Kur'lu ayrı ayrı şartlara tabiydiler. GSS ile birlikte bu şartlar önemli oranda yumuşatılmış ve sağlık hizmeti almak kolaylaşmış olacak. İşte yeni şartlar:

Herkes için eşit

Reform öncesi uygulamaya göre memurlar göreve başladıkları gün itibariyle hemen sağlık sigortası kapsamına giriyorlardı. SSK'lıların ise son bir yılda kendileri adına 90 gün, hak sahipleri için 120 gün prim ödemesi gerekiyordu.

Bağ-Kur'lularda bu süreler daha da uzun. Bir Bağ-Kur sigortalısı ilk defa tescil edildiyse 8 ay, ikinci tescilde ise 4 ay bekledikten sonra sağlık sigortasından faydalanabiliyor.

GSS ile birlikte bu bekleme süreleri herkes için eşitlendi. GSS yürürlüğe girdikten sonra memur, işçi ve esnaf (isteğe bağlı sigortalılar da dahil) son bir yıl içinde 30 gün prim ödemesi varsa her türlü sağlık yardımından yararlanabilecek.

Ancak, eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b'li olan sigortalıların GSS hizmetlerinden yararlanabilmeleri için bir şart daha var. Bunların SGK'ya 60 günden fazla prim ve prime dair borçlarının olmaması gerekiyor.

Örneğin 2008 yılı ekim ve kasım aylarının prim borcunu ödemeyen 4/b'li Recep Bey,Ocak 2009 sonuna kadar hiçbir ödeme yapmasa da hem kendisi hem aile bireyleri sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Ancak Ocak 2009'un bitimiyle Aralık 2008 de borç hanesine yazılacağından, bu tarihten sonra aktivasyonu durdurulacak.

İsteğe bağlı sigortalıların da son bir yılda 30 gün prim ödeme şartının yanında, sağlık kuruluşuna başvurdukları tarihte SGK'ya (son ay hariç) borçlarının bulunmaması gerekiyor.

90 gün ücretsiz

 SSK'lı, Bağ-Kur'lu ve memurlar zorunlu sigorta kapsamından çıkarlarsa, çıkış tarihlerinden sonra 10 gün daha GSS kapsamında sağlık hizmetleri alabilecekler. Eğer son bir yılda 90 gün prim ödemesi varsa bu kez 10 gün değil 90 gün daha ücretsiz olarak sağlık hizmetlerinden faydalanabilecekler.

ACiL VAKALARDA SORGULAMA YOK

GSS ile birlikte sorgusuz sualsiz, prim ödemeye bakılmaksızın, sadece kimlikle sağlık hizmeti alacak olanlar da var: l Kendilerinin ya da ana-babalarının sosyal güvencesine bakılmaksızın 18 yaşın altındaki çocuklar,

Tıbben bakıma muhtaç olanlar,

Acil vaka olarak sağlık kuruluşlarına giriş yapanlar,

İş kazası ya da meslek hastalığına uğramış olanlar,

Bulaşıcı hastalığa yakalanmış olanlar,

Koruyucu sağlık hizmeti almak için ya da zararlı bağımlılıktan kurtulmak için sağlık kuruluşuna müracaat edenler,

Gebelik ve doğumla ilgili tüm işlemler (muayene, tetkik, tahlil, doğum, ameliyat) için başvuran kadınlar.

PROTEZDE KATILIM PAYI EN COK ASGARi UCRETiN YUZDE 75’i KADAR

Hastalardan alınacak katılım payı, sağlık hizmetinin türüne göre değişecek. Örneğin ayakta tedavilerle diş hekimi muayenelerinde 2 YTL katılım payı alınacak. Burada katılım payı ile hazineye gelir sağlamaktan ziyade, ihtiyaç olmadığı halde muayene talebinde bulunanları azaltmak amacı güdülüyor.

Farklı oranlar var

Ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için farklı bir katılım payı uygulanacak.

Bu malzemeler için SGK tarafından uygulanacak katılım payı, ürünün fiyatının yüzde 10'u ila yüzde 20'si arasında değişecek. Ancak ortez, protez ve iyileştirme araçları için hastadan alınacak katılım payı asgari ücretin yüzde 75'ini geçemeyecek.

Örneğin 20 Ekim 2008'de protez bacak takılan Seyit Bey'e, hastane toplam olarak 12.000 YTL fatura çıkardı. SGK tarafından bu ürün için katılım payının yüzde 10 olarak belirlendiğini varsayarsak, Seyit Bey'in ödemesi gereken katılım payı 1.200 YTL olacak. Ancak her halükarda hastanenin Seyit Bey'den isteyebileceği katılım payı (638 x 0,75) 478,5 YTL olacak.

Tüp bebekte üst limiti yok

Tüp bebek denemelerinde birinci denemede yüzde 30, ikinci denemede ise yüzde 25'i hasta tarafından karşılanacak. Ancak burada protez ve diğer iyileştirme araçlarından farklı olarak hastanın ödeyeceği parada üst limit belirlenmedi.

Yeşil kart sahipleri, vatansızlar ile sığınmacılar ve 65 yaş/ özürlü aylığı alanlar, katılım payı ödemiş olsalar da bunlara, yaptıkları ödemeler SGK tarafından geri verilecek.

KRONİK HASTALIKTA KATILIM PAYI YOK

GSS kapsamında kimlerin, hangi hallerde katılım payı ödemeyeceği belirlendi:

İş kazası ile meslek hastalığı halleri ile askeri tatbikat ve manevralarda sağlanan sağlık hizmetleri,

Doğal afet ve savaş halinde sağlanan sağlık hizmetleri,

Aile hekimliği muayeneleri ve kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri,

Kronik hastalıklar ile doku, organ ve kök hücre nakilleri,

SGK tarafından talep edilen kontrol muayeneleri için,

İstiklal Madalyası verilmiş olanlar, şeref aylığı alanlar, vatani hizmet tertibi aylığı alanlardan,

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'ndan korunma ve rehabilitasyon hizmeti alanlardan,

Harp malullüğü aylığı ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alanlardan,

Vazife malullerinden,

Askeri okullar ile polis okullarında okuyanlardan, herhangi bir katılım payı alınmayacak.

Ayrıca terörle mücadele ederken yaralanmış er veya erbaşlar için gerekli olacak protez ve iyileştirme araç gereci için herhangi bir ücret ya da katılım payı talep edilmeyecek.

SEVK ZİNCİRİ İÇİN ÖNCE AİLE HEKİMLİĞİ YAYGINLAŞACAK

Sağlıkta dönüşüm projesi kapsamında, sağlık sektöründe hizmet veren tüm kuruluşlar 1., 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşu olarak sınıflandırıldı. GSS uygulamasında da bu sınıflandırma esas alınacak ve kişilerin 1. basamaktan başlamak üzere gerekli sağlık kurumlarına gitmeleri gerekecek. Ancak bu sevk zincirinin tam olarak hayata geçebilmesi için şuan 22 ilde uygulanmakta olan aile hekimliği uygulamasının tüm ülkeye yaygınlaştırılması gerekiyor. Bunun için de iki yıllık bir geçiş süreci öngörüldü.

SAĞLIK KARNESİ YERİNE ÇİPLİ KART

GSS'nin uygulamaya konulmasıyla birlikte şu an pilot bölgelerde uygulaması devam eden ve sağlık karnesinin yerine kart kullanımını öngören sistem hayata geçecek. Böylece kişilere sağlık karnesi verilmeyecek, sadece sosyal güvenlik ve kimlik bilgilerinin yer aldığı çipli kartlar verilecek. Yeni sistemde tipik bir tedavi süreci şöyle işleyecek;

Hastalar kendilerine verilen kartlarla sağlık kuruluşlarına başvuracak,

Sağlık kuruluşu bu kartı kendi bilgisayarına okutacak ve SGK'dan otomatik olarak hastanın bilgileri doğrulanacak,

Hasta için sağlık kuruluşunda yapılan tüm işlemler ve yazılan ilaçlar bu karta yazılacak,
Hasta muayene sonrasında, sahip olduğu kartla eczaneye gidecek ve kartı kendi bilgisayarına okutan eczane hastaya ilaçlarını verecek. Yeni sistem sayesinde kişilerin bütün hastalıkları ve kullandıkları ilaçlara dair bilgiler dijital ortamda saklanmış olacak. Böylece hem genel olarak sistemin kontrolü kolaylaşacak hem de kişilerin sağlık bilgileri kayıt altına alınmış olacak.

FİYAT FARKI YÜZDE 30'LA SINIRLI

GSS'de, katılım payından başka bir de fiyat farkı uygulaması var. GSS ile birlikte SGK tüm sağlık sisteminin yegane finansörü durumuna geldi. SGK sağlık hizmetleriyle ilgili olarak kamu hastanelerine ilave olarak özel sağlık kuruluşları (tıp merkezleri, dal merkezleri, poliklinikler, özel hastaneler, vakıf üniversitesi hastaneleri) ile de anlaşma yapabilecek. Tüm sigortalılar da SGK'nın anlaşma yaptığı bu kuruluşlara başvurabilecek. Ancak bu özel kuruluşlar kamu hastanelerinden farklı olarak hastalardan fark ücret (muayene farkı) talep edebilecek.

SGK'DAN İSTENİYOR

1 Temmuz 2008'den önce özel sağlık kuruluşları hastalardan, verdikleri hizmetin SGK tarafından belirlenen ücreti kadar fark isteyebiliyorlardı. Ancak Bakanlar Kurulu özel hastanelerin isteyebilecekleri bu farkı yüzde 30 olarak sınırlandırdı.

Örneğin sağlık kuruluşlarınca hastalara yapılacak göz muayenesinin SGK tarafından 150 YTL olarak belirlendiğini varsayalım. Bu muayene ücretinin 30 YTL'sini SGK karşılıyor olsun. 15 Haziran'da özel hastaneye göz muayenesi için başvuran Selim Bey'den hastane, muayene ücretinin SGK tarafından karşılanmayan 120 YTL'sinin tamamını isteyebiliyordu. 1 Temmuz'da hastane tarafından istenebilecek fark ücret yüzde 30'la sınırlandırıldığından Selim Bey'in ödeyeceği maksimum tutar (150 x 0,30) 45 YTL olacaktır.

HALK UYANIK OLMALI

Fiyat farkı uygulamasında vatandaşlarımızın da dikkatli ve uyanık olmaları gerekiyor. Zira SGK ile anlaşmalı sağlık kuruluşlarının Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen yüzde 30 fiyat farkından daha fazla ücret talep etmeleri mümkün değildir. Diğer taraftan gazi aylığı ve şeref aylığı, nakdi tazminat ve aylık, harp malulü aylığı ile terörle mücadele kapsamında aylık alanlardan kamu hastanelerince özel veya vakıf hastanelerine sevk edilenlerden hiçbir surette fiyat farkı alınmayacaktır.

ACİL HALLERDE TÜM HASTANELER AÇIK

G Sağlık karnesi yerine çipli kart SS sistemi kapsamında sigortalılar kamu hastanelerine ilave olarak (üniversite hastaneleri dahil) SGK ile anlaşması olan tüm özel sağlık kuruluşlarına başvurabilecek. Acil hallerde ise SGK ile anlaşması olmayan özel kuruluşlara da başvurabilecek.

Örneğin, Özel "XXX Hastanesi"nin SGK ile sözleşmesi yok. 12 Haziran 200X tarihinde gece yarısı hastanenin aciline başvuran memur Cemil Bey'e hastanece gerekli müdahale ve yardımlar yapılacaktır. Cemil Bey için yapılan acil müdahale ve yardımların tamamı SGK'ya fatura edilecek ve SGK tarafından ödenecektir.

Okurlarımızın Dikkatine

Çalışma hayatı ve sosyal güvenlik konuları ile ilgili her türlü sorunuzu uzmanımız Saadettin Orhan’ın sorhan@bugun.com.tr mail adresine gönderebilirsiniz. Orhan, gazetemizdeki ‘Çalışma Hayatımız’ köşesinde bütün sorularınızı cevaplandıracaktır.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 06.10.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.