EYT’linin Emekli Aylığı Daha Düşük Mü Olacak?

Emeklilikte yaşa takılanlardan yaş dışındaki koşulları yerine getirenlerin emeklilik başvuruları devam ediyor. Bu ay dilekçe verenlerin emekli aylıkları 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere bağlanacak. EYT’lilere düşük emekli aylığı bağlanacağını düşünenler normal emeklilik süresini beklemenin avantaj sağlayıp sağlamayacağını merak ediyor. Peki EYT’lilerin emekli aylığı nasıl hesaplanacak? Normal emeklilik koşullarını yerine getirenler ile EYT yasası kapsamında emekli olanların emekli maaşları arasında fark olacak mı? Ahmet Kıvanç, Habertürk okurlarının sorularını yanıtladı.

EYT’LİLERİN EMEKLİ MAAŞI NORMAL EMEKLİYE GÖRE DAHA MI DÜŞÜK OLACAK?

Ben, EYT yasası çıkmasaydı da normal şartlar altında 06.03.2023 tarihi itibari ile 53 yaşında, 10200 prim günü ve 31 yıllık çalışma ile emekliliğe hak kazanıdım. Fakat 3 Mart’ta EYT’nin çıkmasıyla bu kapsama girmiş oldum. Sormak istediğim şu: Emeklilik başvurusunda bulunduğum zaman EYT kapsamında mı değerlendirilirim, yoksa normal emekliliği hak etmiş olarak mı işlem yapılır? Bazı haberlerde EYT maaşlarının düşük katsayıdan hesaplandığı ve bu yüzden maaşlarının normal emekli olanlara göre daha düşük olduğunu duydum. Bu yüzden bunu sormak istedim.

Halen aktif olarak 24 yıldır aynı işyerinde çalışmaktayım. Emeklilik başvurusunu şimdi ya da daha sonra yapmamın bana nasıl bir avantajı olur? (Fikret B.)

Öncelikle şunun altını çizelim: EYT yasası ile emekli olmakla normal emeklilik arasında hiçbir fark bulunmuyor.

Aynı tarihte çalışmaya başlamış, prim günü ve çalışma yaşamı boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen prime esas kazancı aynı olan kişilerin emekli aylığı tutarı, enflasyonun yüksek olduğu yıllarda emeklilik dilekçesini verme tarihine göre farklı olabiliyor. Örneğin bu iki kişiden biri 31 Aralık 2022, diğeri 1 Ocak 2023 tarihinde emeklilik dilekçesi verdi ise 2022’de dilekçe veren daha yüksek aylıkla emeklilik yaşamına başlamış olur. Bundan sonraki yıllarda alacağı emekli aylığı da 1 Ocak’ta dilekçe verene göre hep daha yüksek kalır. Bu, EYT kapsamında emekli olmakla ilgili bir durum değil, emeklilik dilekçesini verme tarihiyle ilgilidir.

Bu garabet durum, emekli aylığı bağlama sisteminden kaynaklanıyor. Bugünün veya sadece EYT’lilerin sorunu da değil. Sistem değişmediği müddetçe gelecek yıllarda da benzer sorunlar yaşanacak.

Aynı kazanç ve aynı prim günü ile çalışmış olup 31 Aralık 2022 tarihinde dilekçe verenlerin aylık bağlama oranında dikkate alınacak ortalama kazançları geçen yıl emekli aylıklarına ocak ve temmuz aylarında yapılan zam oranında güncelleniyor. Geçen yıl ocak ve temmuz aylarında yapılan toplam zam oranı yüzde 78.86 olduğu için dilekçeyi aralık ayında verenlerin kazancı bu oranda artırıldı.

Emeklilik dilekçesini 1 Ocak’tan sonra verenlerin ortalama kazancı güncellenirken ise 2022 yılındaki tüketici fiyat endeksi (TÜFE) artışının yüzde 100’ü ile gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) artışının yüzde 30’u dikkate alındı. Böylece yüzde 67.03 oranında artırıldı. Bundan dolayı, sadece EYT’lilerin değil, emeklilik dilekçesini 1 Ocak’tan sonra veren tüm SSK ve BAĞ-KUR’luların emekli aylıkları aralıkta dilekçe verenlere göre daha düşük olacak.

Buraya kadar anlattığım emekli aylığı bağlama sistemi bakımından EYT yasası kapsamında başvuru yapanla sizin gibi normal emekliliği hak etmiş kişi arasında bir fark olmayacak. Emeklilik dilekçesini bu ay yerine daha sonra vermeniz halinde geciktiğiniz her aydan dolayı emekli aylığı kaybınız olur. Size bir avantaj sağlamaz.

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE EMEKLİ AYLIĞINI NE KADAR ARTIRABİLİRİM?

1976 doğumluyum. SSK’lı çalışmaya 1 Ekim 1998’de başladım. 6106 prim günüm bulunuyor. EYT kapsamında 1 Eylül 2023’te emekli olmaya hak kazanacağım. Emekli aylığını erken alabilmek için emeklilik başvurumu 1 – 5 Eylül arasında mı, 15 Ağustos’ta mı yapmam yararıma olur? E-Devlet’te 9047 TL emekli aylığı görünüyor 2005 – 2006’da 6 ay kısa dönem askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yapsam emekli aylığımı ne kadar artırabilirim? (Metin S.)

Askerlik, doğum gibi hizmet borçlanması yaparak emekli aylığının ne kadar artırılacağı, borçlanılan döneme ve ödenen prime göre değişir. 2000 – 2008 arası dönem için asgari ücret üzerinden ödeme yapıldığında emekli aylığına etkisi yaklaşık 100 lira olur. Borçlanma için 19 bin 200 lira yatırmanız gerektiğini düşünürsek, yatırdığınız parayı 192 ayda, yani 16 yılda geri alabilirsiniz. Yatırdığınız paranın alternatif getiri kaybını da dikkate almalısınız.

Sigortalı çalışmaya 1 Ekim 1998’de başladığınıza göre, 25 yıllık sigortalılık süresini 30 Eylül 2023 tarihinde tamamlayacaksınız. Bu durumda emeklilik dilekçesini 1 Ekim’den itibaren verebilirsiniz. 1 – 31 Ekim tarihleri arasında dilekçe verdiğiniz takdirde, emekli aylığınız da 1 Kasım 2023 tarihinden başlayarak bağlanır. Dilekçeyi ayın ilk günlerinde vermeniz, emeklilik işlemlerinin daha erken tamamlanması halinde ilk ödemeyi kasım ayında almanızı sağlayabilir. Ayın ilerleyen günlerinde vermeniz halinde ilk aylık ödemesi bir sonraki aya kalabilir. Fakat, her durumda, ekim ayında dilekçe verdiğinizde emekli aylığınız 1 Kasım’dan başlatılır.

(Kaynak: Ahmet Kıvanç / Haber Türk | 20.03.2023)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.