YMM Ertuğrul Tuncer Yeniden Yazıyoruz; Enflasyon Düzeltmesi Sonuçları Vergileme Konusu Olamaz (21.11.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

BASINDAN YAZILAR

Sosyal Güvenlik’te değişime hazır mısınız? / Ali Tezel - MuhasebeTR

Sosyal Güvenlik’te değişime hazır mısınız? / Ali Tezel

1 Ekim’den sonra yeşil kart başvurusu yapanlar, prim ödemeye başlayacak

ali.tezel@aksam.com.tr

Anayasa Mahkemesi “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” ile ilgili CHP’nin başvurusunu bayramdan sonra ele alacak. Bu demektir ki “Kanun” 1 Ekim 2008’de tümüyle yürürlüğe girecek. Artık geriye dönüş şansı kalmadı.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu tümüyle 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girecek ve bu tarihten itibaren hemen hemen tüm halkımız (milletvekilleri hariç) Genel Sağlık Sigortası’na (GSS’ye) dahil olacaklar. Bu arada 3816 sayılı Kanun kapsamında kamuoyunda bilinen adıyla Yeşil Kart uygulamasına tabi tutulmuş olanlar yani yeşil kartlılar da 2 yıl süresince GSS kapsamında yeşil kartları ile devam edecekler. Fakat, 1 Ekim’den sonra yeşil karta başvuranları bazı sürprizler bekliyor.

1- Yeşil kartta gelir şartı ve hesap tarzı değiştiriliyor

Halen geçerli olan 3186 sayılı Kanun’un 2’nci maddesine göre; “...hiçbir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi altında bulunmayan ve bu Kanunun öngördüğü usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek aylık geliri veya aile içindeki gelir payı 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen asgari ücretin vergi ve sosyal sigorta primi dışındaki miktarının 1/3’ünden az olan”lara 1 Ekim 2008 gününden itibaren bu hesaplama değişecek ve asgari ücretin netinin değil brütünün üçte biri dikkate alınacaktır. Yani, aylık brüt ücret olan 638.70 YTL’nin üçte birinden az aylık geliri olanların GSS primlerini devlet ödeyecek bir yani yeşil kart verilecek. Çok olanlar ise kaymakamlıklarca, SGK’ya gönderilip ödeyecekleri primleri belli edilecek. Ayrıca, yeşil kart müracaatlarında başvuru yapan kişinin birlikte ikamet ettiği ailenin gelirlerine bakılırken 1 Ekim 2008 gününden itibaren kişi başına gelir hesaplanırken, sadece gelirlere bakılmayacak, ailenin harcamalarına dikkat edilecek. Yani, kişinin hiç geliri yoksa bile kirada oturuyorsa ödediği kira bedeli geliri sayılacaktır. Öte yandan hiçbir gelirim yok diyenler için ise ne yiyip ne içtikleri sorulacak ve yedikleri, içtikleri de gelir hanesine yazılacaktır.

2- GSS primi ödemeyene sağlık yardımı olmayacak

5510 sayılı Kanun’un “Genel sağlık sigortası geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 12’nci maddesine göre; “Bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren iki yıl süresince bu Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi uygulanmaz. Bu sürede, 18/6/1992 tarihli ve 3816 sayılı Kanun kapsamında yeşil kart verilen ve verilecek kişiler durumlarında değişiklik olmaması kaydıyla başka bir işleme gerek kalmaksızın bu Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır. 3816 sayılı Kanun kapsamında yeşil kart almak için müracaat etmekle birlikte, 3816 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit edilen aile içindeki kişi başına düşen gelir payının aylık tutarı; asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen kişiler için 82’nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının üçte biri, asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilen kişiler için 82’nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarı; asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit edilen kişiler için 82’nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının iki katı prime esas asgari kazanç tutarı olarak esas alınır...”

Bunlara göre, yapılan hesaplama sonrasında bulunan kişi başına düşen geliri;

212,90 ile 638.70 YTL arasında olanlar aylık 25.55 YTL,
638.70 ile 1277,40 YTL arasında olanlar aylık 76,64 YTL,
1277,49 YTL’den fazla olanlar ise 153,29 YTL,

Genel Sağlık Sigortası primini her ay gidip bankalara ödeyerek sağlık hizmeti alabilecekler. Ödenmesi gereken GSS priminden 1 YTL dahi borcu olanlara ise sağlık yardımı verilmeyecektir.

Yaz be kızım, herkes sana yardımcı olmak için bana yalvarıyor

16.09.2008 günü biz AKŞAM’da “SGK ile babam bir olup nafakamı kestiler” başlığı ile küçük bir kızın sorusunu yazdık. Kız diyordu ki? “Ali amca, ilköğretim 6’ncı sınıfa giden bir kızım, annem ile babam boşandılar ve boşanmaya karar veren mahkeme, annem ve benim için nafaka ödenmesi kararını verdiler. Çok fazla bir para da değil annem için 100, benim için 75 YTL ama bu kadar az paraya bile gerçekten çok ihtiyacım var. Okullar açıldı, annem bana kalem bile alamadı. Sebebi ise babam bize nafaka vermemek için SSK (SGK)’dan var olan emekli aylığını çekmiyor. SGK da üç ay üst üste aylıklar çekilmeyince emekli aylıklarını bankaya göndermiyor. Şimdi her gün önce bankaya gidiyorum, babamın emekli aylığı yattıysa icra ile alayım diye ama yok, oradan SGK’ya gidiyorum babamın emekli aylığını bankaya ödeyin diyorum. Bana bunu ancak baban isterse yaparız diyorlar. Ben ve annem şimdi ne yapacağız bize bir yol gösterin. İsmimi de lütfen gizli tutun olur mu?” İşte bu mektuptan sonra yüzlerce hayırsever bu kıza yardımcı olmak için benden aracı olmamı istediler. Ancak, bu soru mektupla gelmişti ve adres olmadığı gibi kızın da sadece adı vardı, soyadı da yoktu. Hatta ben cevabımın sonunda, “...mektubunuzda size ulaşabileceğim adres veya telefon numarası yazmamışsınız bir telefon ile adres de bana gönderirseniz memnun olurum” demiştim.

Hürriyet’te ise 21 Eylül 2009 günü Şükrü Kızılot hocam köşesinde bizden de bahsederek, “Böyle babalar da var” dedi. Hem bizden hem Şükrü hocamdan bu yazıyı okuyanlar gözyaşları ile arıyorlar. Ali Bey her ay 500 vereceğim diyen var, babasının vermediğinin 10 katını vereceğim bu kıza diyen var. Bu kızın babasına ihtiyacı yok, ben emekli aylığımın yarısını her ay vereceğim diyeni mi ararsın? Kızım ne olur 10 gündür mektup bekliyorum tıpkı ilk gönderdiğin gibi gönder, adresini de varsa telefonunu da yaz, sana ulaşabilelim de kurtar bizi toplumsal vicdan azabımızdan... Bak seni hiç tanımadan babalık yapmak için kaç amcan, dayın, abin, ablan, teyzen var göreceksin.

Sosyal Güvenlik’te değişime hazır mısınız?

Uzunca bir süreden beri gündemde olan ve sosyal güvenlik sistemimizi temelden değiştiren 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girecek. Tiem Eğitim tarafından düzenlenen Sosyal Güvenlik Reformu Sempozyumu 8 Ekim 2008 tarihinde Ankara’da (Sürmeli Otel’de) gerçekleştirilecektir.

Yeni Sosyal Güvenlik Reformu İle Neler Değişiyor? Reformla Gelen Sorunlar Ve Çözüm Önerileri benim (Sosyal Güvenlik Müşaviri Ali Tezel) de konuşmacı olarak katılacağım sempozyumda konunun uzmanlarından Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi Resul KURT, Sosyal Güvenlik Kurumu Ankara İl Müdürü Ali PEKTEN tarafından ele alınacak olup işverenler, çalışanlar ve yöneticilerin karşılaşabilecekleri sorunlar ile ilgili cevaplar bulacaktır.

8 Ekim 2008 Perşembe günü Ankara Sürmeli Otel’de yapılacak Sempozyum’da yeni Sosyal Güvenlik Yasası’nın genel değerlendirmesinin yanı sıra, reformun Bağ-Kur’lular, çalışanlar, işveren ve meslek mensuplarına etkileri, genel sağlık sigortası ve iş kanundaki son değişiklikler gibi merak edilen pek çok konu, uzmanlar tarafından açıklığa kavuşturulacaktır ve soru-cevaplarla da detaylandırılacaktır. Sempozyum ile ilgili detaylı bilgileri http://sempozyum.tiem.com.tr/ linkinden alabileceğiniz gibi 0212 211 10 11 (www.tiem.com.tr) telefondan da alabilirsiniz.