Yılbaşı Hediyesi Vergiden Düşer Mi?

Yıl sonuna doğru yaklaşırken, her yıl olduğu gibi işletmelerde ‘hediye’ telaşı başladı.

İşletmeler açısından yılbaşı hediyesi, tanıtım, pazarlama ve müşteriler ile ilişkiler açısından her zaman  ayrı bir öneme sahip. Çünkü, tanıtım ve pazarlamanın satışlar üzerindeki etkisi yadsınamaz bir gerçek.

 

Hal böyle olunca, şirketler, özellikle müşterilerine, her yıl olduğu gibi bu yılda ajanda, kalem, anahtarlık, takvim, hatta kravat, gömlek, çikolata ve benzeri ürünler dağıtıyorlar.

Buraya kadar her şey olması gerektiği gibi.

Peki, bu işlemlerin vergisel boyutu nasıl?

Hediye ve Eşantiyonlar Gider Yazılabilir Mi?

Bilindiği üzere, gayrisafi hasılattan indirilebilecek giderler GVK'nun 40'ıncı maddesinde sayılmış olup, bu giderler gayrisafi hasılattan indirildikten sonra, safi hasılat, yani kazanç, bir diğer adıyla vergi matrahı bulunmaktadır.

Kurumlar vergisi açısından ise kurum kazancının; GVK'nun 40'ıncı maddesinde sayılan giderlerin, kurum hasılatından indirilmesi ile tespit edileceği ilgili maddelerde belirtilmiştir.

Öncelikle, eşantiyon veya hediye dağıtımı nedeniyle yapılan masrafların gider yazılabilmesi için söz konusu teslimlerin, işletmelerin faaliyet konusu ve satış hacmiyle uyumlu ve ticari hayatın gerçeklerine uygun, makul miktarda olması ve kazancın elde edilmesi ile ilgili olması gerekiyor.

Ayrıca, eşantiyonların gider yazılabilmesi için bu ürünlerin satın alınmış olmasının yanı sıra ilgili dönem içinde dağıtılmış yani teslim edilmiş olması gerekli. Fiili olarak dağıtımı yapılmamış eşantiyonlar ve hediyeler, gider yazılamayacak, stok kalemi olarak değerlendirilecektir. Bu önemli ayrıntının, işletmeler tarafından atlanmaması gerekiyor.

İşletmelerin mal ve hizmet satışlarını artırmak amacıyla yapmış oldukları önemli genel giderlerden olan bu eşantiyonlar, yukarıda belirtmiş olduğumuz şartları sağlamaları kaydıyla, vergi matrahından reklam ve pazarlama gideri olarak indirilebilecektir.

Gider Yazabilmek İçin Hangi Belgeler Gerekli?

İlgili harcamaların Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun fatura ve benzeri belgelerle belgelendirilmesi son derece önemli. Yani, mal alımlarındaki genel belgeleme esasları eşantiyonlar ve hediyeler içinde geçerli. Söz konusu harcamaların, fatura ve benzeri belgelerle tevsiki gerekiyor.

Bu giderlere ilişkin belgelerin sağlıklı ve eşantiyonun ticari teamüllere uygun olması konularında ayrıca özen gösterilmeli ve değeri yüksek olan eşantiyon ve hediyelerin dağıtımının tevsikinde daha dikkatli olunmalı.

Ayrıca, firmalar kendi ürettiği ürünü de eşantiyon ve hediye olarak dağıtabiliyorlar. Bu tarz bir durumda, eşantiyon veya hediye niteliğinde olan söz konusu ürünler numune olarak değerlendirilecek olup, imalata ilişkin belgelerin tevsik edici belge olarak dikkate alınması gerekli. Söz konusu numuneler, stok hesaplarından çıkarılarak, ilgili dağıtım işlemi tamamlandığında, reklam ve pazarlama gideri olarak kayıt altına alınmalıdır.

Hediye ve Eşantiyonların KDV’si İndirim Konusu Yapılabilecek Mi?

Eşantiyon veya hediyenin satın alınması ve faturalarının yasal defterlere kaydedilmesi şartıyla söz konusu faturalarda yer alan KDV’ler indirim konusu yapılabilecektir.

Ancak, bu faturaların giderleştirilebilmesi ve KDV’lerinin indirim konusu yapılabilmesi için dağıtımlarının yapılmış olması son derece önemli.

Özellikle, anahtarlık, kalem, takvim, ajanda gibi hediyeler açısından, dağıtımın yapıldığı konusu firma içerisinde düzenlenecek bir tutanakla veya dağıtımı yapan firma görevlilerinin dağıtımın tamamlandığı hakkındaki yazılı bildirimde bulunmaları gerekiyor.

Ayrıca, işletmeler tarafından hediye edilen ürünler, kendi tanıtım veya reklamlarını yapmak amacıyla teslim edildiği için KDV’nin konusuna girmiyor. Yani işletmeler, teslim ettikleri bu ürünler için KDV hesaplanmayacak.

Söz konusu durum, KDV Genel Uygulama Tebliği'nin (I/B-10.2) bölümünde eşantiyon ve numune malların KDV karşısındaki durumu aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:

‘’Firmaların belirli zamanlarda, özellikle dini bayramlarda ve yılbaşlarında kendi tanıtımlarını yapmak amacıyla herhangi bir bedel almaksızın kalem, anahtarlık, ajanda, takvim ve benzeri eşya dağıtmaları geleneksel hale gelmiştir. Ticari hayatta eşantiyon olarak adlandırılan bu ürünler, her ne kadar işletmede tüketilmemekte ise de ayni pazarlama gideri niteliğinde olduğundan, bu ürünlerin müşterilere ayrıca bir bedel alınmaksızın teslimi KDV hesaplanmasını gerektirmez.’

Dolayısıyla, şirketler, hediye ettikleri ürünler için alış faturalarında gösterilen KDV’yi indirim konusu yapabilecek, kendi yaptıkları teslimler için KDV hesaplamayacaklar.

Peki, Çalışanlara Verilen Yılbaşı Hediyelerinde Süreç Nasıl?

İşletmeler, çalışanlarına yeni yıl kutlaması için, ayni olarak, yiyecek - içecek, çikolata, meyve sepeti, hediye çeki, yılbaşı paketi vb. malzemeleri çalışanlarına bedelsiz olarak dağıtabiliyorlar.

Ancak, çalışanlara verilen bu hediyeler de vergisel yük söz konusu.

Bilindiği üzere GVK’nun 61. maddesinde ücret, “İşverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir” şeklinde tanımlanmıştır.

Söz konusu hükümden anlaşılacağı üzere, işletmede çalışanlara verilen ayınlar da ücret olarak değerlendirilmektedir.

Dolayısıyla, işletmede ücret karşılığı çalışan hizmet erbabına, yiyecek ve içeceklerden oluşan yılbaşı paketi verilmesi, hizmet erbabına bir menfaat sağlaması nedeniyle, bu menfaatin ücret olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Ücret olarak değerlendirilen bu tutarlar, çalışanların bordrolarına ilave edilecek olup, bu bedellerin brüt tutarları hesaplanmalı ve bu brüt tutarların hizmet erbabının ilgili dönemdeki ücretine eklenerek gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Sonuç Olarak;

İşletmeler tarafından, ticari hayatta, ticareti yapılan mallarına veya hizmetlerine olan talebi artırmak amacıyla, bir takım pazarlama teknikleri geliştirilmektedir.

Satışı yapılan mal veya hizmetin yanında başka bir malın ayrıca bir bedel alınmaksızın verilmesi de özellikle son dönemde sıkça karşılaşılan bir pazarlama tekniği olarak karşımıza çıkıyor.

Yılbaşı gibi özel günler ise bu yöntemin kullanılması açısından adeta bir ‘sebep’ niteliğinde.

Bu noktada, işletmeler tarafından dikkat edilecek hususun ticari kazancın elde edilmesi ve sürdürülmesi için; yapılan bu harcamaların, kazancın elde edilmesi ile ilgili olması ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun belgelerle belgelendirilmesi olduğu unutulmamalıdır.

(Kaynak: Berkay Özgüven / Ekonomim.com | 03.12.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.