YMM Ertuğrul Tuncer Yeniden Yazıyoruz; Enflasyon Düzeltmesi Sonuçları Vergileme Konusu Olamaz (21.11.2024)

E-bültenimize kayıt olun, yeni yazılar e-posta adresinize gelsin! Üye olmak için tıklayın.

EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ

BASINDAN YAZILAR

Vergi Usul Kanunu (VUK) Mükerrer Madde 298/Ç’den mi Yararlanmalı Yoksa Enflasyon Düzeltmesini mi Beklemeli? - MuhasebeTR

Vergi Usul Kanunu (VUK) Mükerrer Madde 298/Ç’den mi Yararlanmalı Yoksa Enflasyon Düzeltmesini mi Beklemeli?

Bildiğiniz üzere; enflasyon düzeltmesine ilişkin şartlar 2021 yılı için oluşmuştu. Ancak, 7356 sayılı kanunla VUK’a geçici olarak ihdas edilen 33’üncü madde ile geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2022 hesap dönemi ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde, Mükerrer 298/A kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak. Herhangi bir düzenleme olmaz ise ta ki 2023 hesap dönemi sonuna kadar.

Bu blogumuzda VUK’un Mük. “298/Ç” bendinde yer alan sürekli yeniden değerlemeden yararlanmanın avantajı ve dezavantajı üzerinde duracağız.

Sürekli Yeniden Değerlemeye Niçin Tereddütle Yaklaşıyoruz?

Sürekli yeniden değerleme VUK Mük. “298/Ç”de düzenlenmiştir. Sürekli yeniden değerlemeye teredütlü yaklaşımın temel nedeni yine VUK Mük. 298/Ç bendinin 12’nci fıkrasında yer alan düzenleme. Peki, Mükerrer “298/Ç-12” maddesi ne diyor?

“12. Bu fıkra kapsamında yeniden değerleme yapılan hesap döneminden sonra (A) fıkrası uyarınca enflasyon düzeltmesi şartlarının yeniden oluşması durumunda, bu fıkra hükümlerine göre yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan iktisadi kıymetler ile bunlara ilişkin amortismanlar düzeltilmiş son değerleri dikkate alınarak enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.”

Bu ifadeden şunu anlıyoruz. Eğer, 2022 yılında VUK’un Mükerrer 298’inci maddesinin “Ç” bendinde yer alan sürekli yeniden değerlemeden yararlanırsanız, 2023 yılında uygulayacağınız enflasyon düzeltmesi işlemlerinde, yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan amortismana tabi iktisadi kıymetler ile bunlara ilişkin amortismanlar, Mükerrer 298/Ç kapsamında düzeltilmiş değerleriyle dikkate alınır.

Daha anlaşılır olması bakımından bu durumu geçici yeniden değerleme (VUK Geçici 31-32), sürekli yeniden değerleme (VUK Mük. 298/Ç) ve 2023 yılı zorunlu enflasyon düzeltmesi (VUK Mük. 298/A) bakımından farklı senaryolar çerçevesinde bir örnek yardımıyla ele alalım.

ÖRNEK: Çınar A.Ş.’nin aktifinde aşağıdaki amortismana tabi kıymetler ve bunlara ilişkin 31/12/2021 itibariyle ayrılmış olan toplam amortisman tutarları yer almaktadır.

Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	Amort. Süresi	Amor. Oranı	Yöntemi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort. (31/12/2021)	Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	Amort. Süresi	Amor. Oranı	Yöntemi	(A)	(B)	(C=A-B)
252	Binalar	02.2005	50	2%	N	20.000.000	6.800.000	13.200.000
253	Makine, Cihazlar	02.2014	10	10%	N	5.000.000	4.000.000	1.000.000
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	5	20%	N	1.000.000	600.000	400.000
255	Demirbaşlar	05.2019	15	6,66%	N	500.000	99.900	400.100
260	Haklar	12.2013	15	6,66%	N	1.500.000	899.100	600.900
TOPLAM						28.000.000	12.399.000	15.601.000

Eylül/2022 dönemi için açıklanan Yİ-ÜFE değeri 1.865,09’dur. Yİ-ÜFE’nin Ekim/2022-Aralık/2023 dönemlerinde aylık bazda bir önceki aya göre %2 nisbetinde artış göstereceğini varsayalım. Bu varsayımlar altında Ocak/2005-Aralık/2023 dönemi Yİ-ÜFE değerleri aşağıdaki tabloda belirtilen şekilde olacaktır.

Yİ-ÜFE
Yıl	Ocak	Şubat	Mart	Nisan	Mayıs	Haziran	Temmuz	Ağustos	Eylül	Ekim	Kasım	Aralık
2005	114,83	114,81	117,25	119,62	119,23	119,64	119,33	121,4	123,4	124,22	121,4	121,14
2006	123,51	123,83	124,14	126,54	130,05	135,28	136,45	135,43	135,11	135,73	135,33	135,16
2007	135,09	136,37	137,7	138,8	139,34	139,19	139,28	140,47	141,9	141,71	142,98	143,19
2008	143,8	147,48	152,16	159	162,37	162,9	164,93	161,07	159,63	160,54	160,49	154,8
2009	155,16	156,97	157,43	158,45	158,37	159,86	158,74	159,4	160,38	160,84	162,92	163,98
2010	164,94	167,68	170,94	174,96	172,95	172,08	171,81	173,79	174,67	176,78	176,23	178,54
2011	182,75	185,9	188,17	189,32	189,61	189,62	189,57	192,91	195,89	199,03	200,32	202,33
2012	203,1	202,91	203,64	203,81	204,89	201,83	201,2	201,71	203,79	204,15	207,54	207,29
2013	206,91	206,65	208,33	207,27	209,34	212,39	214,5	214,59	216,48	217,97	219,31	221,74
2014	229,1	232,27	233,98	234,18	232,96	233,09	234,79	235,78	237,79	239,97	237,65	235,84
2015	236,61	239,46	241,97	245,42	248,15	248,78	247,99	250,43	254,25	253,74	250,13	249,31
2016	250,67	250,16	251,17	252,47	256,21	257,27	257,81	258,01	258,77	260,94	266,16	274,09
2017	284,99	288,59	291,58	293,79	295,31	295,52	297,65	300,18	300,9	306,04	312,21	316,48
2018	319,6	328,17	333,21	341,88	354,85	365,6	372,06	396,62	439,78	443,78	432,55	422,94
2019	424,86	425,26	431,98	444,85	456,74	457,16	452,63	449,96	450,55	451,31	450,97	454,08
2020	462,42	464,64	468,69	474,69	482,02	485,37	490,33	501,85	515,13	533,44	555,18	568,27
2021	583,38	590,52	614,93	641,63	666,79	693,54	710,61	730,28	741,58	780,45	858,43	1.022,25
2022	1.129,03	1.210,60	1.321,90	1.423,27	1.548,01	1.652,75	1.738,21	1.780,05	1.902,39	1.940,44	1.979,25	1.902,39
2023	2.018,83	2.059,21	2.100,39	2.142,40	2.185,25	2.228,96	2.273,53	2.319,00	2.365,39	2.412,69	2.460,95	2.510,17
Not: Sarıya Boyalı Yİ-ÜFE Değerleri Bir Önceki Aya Göre %2 Artırılarak Hesaplanmış Varsayımsal Rakamlardır.

Yukarıdaki tabloda Ocak/2005-Aralık/2023 dönemi Yİ-ÜFE değerlerini belirledikten sonra, farklı senaryolar çerçevesinde örneğimizi analize tabi tutalım.

SENARYO 1: Çınar A.Ş. aktifinde yer alan amortismana tabi kıymetlerini VUK Geçici 31 ve 32’nci madde kapsamında yeniden değerlememiş olsun. Söz konusu kıymetler 2022 yılı sonu ile 2023/3 geçici vergilendirme döneminde “Sürekli Yeniden Değerleme”, 2023 yılı sonu itibariyle de enflasyon düzeltmesine tabi tutulsun. Bu senaryoda karşımıza çıkan tablo aşağıdaki gibi olacaktır.

2022 Yılı Sonu İtibariyle SYD
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	YDÖ Net Defter Değeri	YDO	YDS İktisap Bedeli	YDS Birik. Amort.	YDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(A)	(B)	C=(A-B)	D	E=(Ax(1+D)	F=(Bx(1+D)	G=(E-F)
252	Binalar	02.2005	20.000.000	6.800.000	13.200.000	1,2155	44.310.000	15.065.400	29.244.600
253	Makine, Cihazlar	02.2014	5.000.000	4.000.000	1.000.000	1,2155	11.077.500	8.862.000	2.215.500
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	1.000.000	600.000	400.000	1,2155	2.215.500	1.329.300	886.200
255	Demirbaşlar	05.2019	500.000	99.900	400.100	1,2155	1.107.750	221.328	886.422
260	Haklar	12.2013	1.500.000	899.100	600.900	1,2155	3.323.250	1.991.956	1.331.294
TOPLAM			28.000.000	12.399.000	15.601.000		62.034.000	27.469.985	34.564.016
*(Kasım2021-Ekim2022 Yİ.Üfe Ortalaması)’nın, (Kasım2020-Ekim 2021 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek bulunmuştur.

2022 Sonunda SYD Yaptıktan Sonra 2023 Yılı 3. Geç. Verg. Dönemi Sonu İtibariyle SYD
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	YDÖ Net Defter Değeri	YDO	YDS İktisap Bedeli	YDS Birik. Amort.	YDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(E)	(F)	G=(E-F)	H	I=(Ex(1+H)	İ=(Fx(1+H)	J=(I-İ)
252	Binalar	02.2005	44.310.000	15.065.400	29.244.600	0,3106	58.072.686	19.744.713	38.327.973
253	Makine, Cihazlar	02.2014	11.077.500	8.862.000	2.215.500	0,3106	14.518.172	11.614.537	2.903.634
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	2.215.500	1.329.300	886.200	0,3106	2.903.634	1.742.181	1.161.454
255	Demirbaşlar	05.2019	1.107.750	221.328	886.422	0,3106	1.451.817	290.073	1.161.744
260	Haklar	12.2013	3.323.250	1.991.956	1.331.294	0,3106	4.355.451	2.610.658	1.744.794
TOPLAM			62.034.000	27.469.985	34.564.016		81.301.760	36.002.162	45.299.599
*(Kasım2022-Temmuz2023 Yİ.Üfe Ortalaması)/(Ekim2022-Şubat 2022 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek bulunmuştur.

2023 Yılı 3. Geç. Verg. Döneminde SYD Yaptıktan Sonra Yıl Sonunda Enflasyon Düzeltmesi
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	EDÖ Net Defter Değeri	EDK	EDS İktisap Bedeli	EDS Birik. Amort.	EDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(I)	(İ)	J=(I-İ)	K	L=(IxK)	M=(İxK)	N=(L-M)
252	Binalar	02.2005	58.072.686	19.744.713	38.327.973	1,0404*	60.418.823	20.542.400	39.876.423
253	Makine, Cihazlar	02.2014	14.518.172	11.614.537	2.903.634	1,0404*	15.104.706	12.083.765	3.020.941
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	2.903.634	1.742.181	1.161.454	1,0404*	3.020.941	1.812.565	1.208.376
255	Demirbaşlar	05.2019	1.451.817	290.073	1.161.744	1,0404*	1.510.471	301.792	1.208.679
260	Haklar	12.2013	4.355.451	2.610.658	1.744.794	1,0404*	4.531.412	2.716.128	1.815.284
TOPLAM			81.301.760	36.002.162	45.299.599		84.586.352	37.456.649	47.129.703
*Enflasyon Düzeltme Katsayısı: Aralık2023 Yİ-Üfe Değerinin Ekim2023 Yİ-Üfe Değerine Bölünmesi ile Elde Edilmiştir.

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere; Çınar A.Ş. aktifinde yer alan amortismana tabi kıymetleri 2022 sonunda ve 2023/3’üncü geçici vergilendirme döneminde “Sürekli Yeniden Değerleme”ye, 2023 sonu itibariyle ise enflasyon düzeltmesine tabi tutar ise bu kıymetlerin değeri 2023 yılı sonu itibariyle 84.586.352-TL’ye, amortisman tutarları ise 37.456.649-TL’ye ulaşarak,“NET Defter Değeri” 15.601.000-TL’den 47.129.703-TL’ye yükselmektedir.

SENARYO 2: Çınar A.Ş. Geçici 31 ve Geçici 32 kapsamında yeniden değerlemeden yararlanmamış, 2022 yılında Sürekli Yeniden Değerleme, 2023 yılında ise yıl sonu itibariyle sadece Enflasyon Düzeltmesi uygulamış olsun.

2022 yılında yapılan SYD tablosu yukarıda yer almaktadır. Söz konusu tablo üzerinden Çınar A.Ş’nin 2023 yılı sonu itibariyle yapacağı enflasyon düzeltmesi işlemleri aşağıdaki gibi olacaktır.

2023 Yılında Yıl Sonu İtibariyle Sadece Enflasyon Düzeltmesi
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	EDÖ Net Defter Değeri	EDK	EDS İktisap Bedeli	EDS Birik. Amort.	EDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(A)	(B)	C=(A-B)	D	E=(AxD)	F=(BxD)	G=(E-F)
252	Binalar	02.2005	44.310.000	15.065.400	29.244.600	1,2434*	55.095.054	18.732.318	36.362.736
253	Makine, Cihazlar	02.2014	11.077.500	8.862.000	2.215.500	1,2434*	13.773.764	11.019.011	2.754.753
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	2.215.500	1.329.300	886.200	1,2434*	2.754.753	1.652.852	1.101.901
255	Demirbaşlar	05.2019	1.107.750	221.328	886.422	1,2434*	1.377.376	275.200	1.102.177
260	Haklar	12.2013	3.323.250	1.991.956	1.331.294	1,2434*	4.132.129	2.476.798	1.655.331
TOPLAM			62.034.000	27.469.985	34.564.016		77.133.076	34.156.179	42.976.897
(Aralık2023 Yİ-Üfe) değeri, (Ocak/2023 Yİ-Üfe) Değerine Bölünerek Bulunmuştur.*

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere (2022 SYD + 2023 Enf. Düzeltmesi) sonucunda; kıymetlerin değeri 77.133.076-TL’ye, amortisman tutarı ise 34.156.179-TL’ye ulaşarak “NET Defter Değeri” 42.976.897-TL olarak gerçekleşmektedir.

Senaryo 1’in sonucundaki değerler ile Senaryo 2’nin sonucundaki değerleri karşılaştırdığımızda, 2023 yılında sadece enflasyon düzeltmesi uygulamak yerine 2023 yılı 3. Geçici vergilendirme döneminde sürekli yeniden değerleme yapıp yıl sonu ise enflasyon düzeltmesi yapmak daha rasyonel görünmektedir. Zira, ilk durumda (2022 SYD+ 2023/3 Geçici SYD + 2023 Enf. Düzeltmesi) kıymetlerin Net Defter Değeri 47.129.703-TL olarak gerçekleşirken; ikinci durumda (2022 SYD + 2023 Enf. Düzeltmesi) Net Defter Değeri 42.976.897-TL’de kalmaktadır.

SENARYO 3: Çınar A.Ş. aktifinde yer alan amortismana tabi kıymetlerini VUK Geçici 31’inci madde kapsamında yeniden değerlememiş olsun. 2022 yılında, önce Geçici 32 kapsamında yeniden değerleme, aynı zamanda 2022 yılında ve 2023/3 Geçici Vergilendirme dönemlerinde Sürekli Yeniden Değerleme (Vuk Mük. 298/Ç), 2023 yılı sonu itibariyle de Enflasyon Düzeltmesi (Vuk Mük. 298/A) uygulamış olsun. Bu senaryoda karşımıza çıkan tablo aşağıdaki gibi olacaktır.

Geçici 32 Kapsamında Yeniden Değerleme
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	YDÖ Net Defter Değeri	YDO	YDS İktisap Bedeli	YDS Birik. Amort.	YDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(A)	(B)	C=(A-B)	D	E=(AxD)	F=(BxD)	G=(E-F)
252	Binalar	02.2005	20.000.000	6.800.000	13.200.000	8,7186*	174.371.002	59.286.141	115.084.861
253	Makine, Cihazlar	02.2014	5.000.000	4.000.000	1.000.000	4,3690*	21.844.816	17.475.853	4.368.963
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	1.000.000	600.000	400.000	2,3664*	2.366.429	1.419.857	946.572
255	Demirbaşlar	05.2019	500.000	99.900	400.100	2,2361*	1.118.044	223.385	894.659
260	Haklar	12.2013	1.500.000	899.100	600.900	4,4620*	6.693.038	4.011.807	2.681.231
TOPLAM			28.000.000	12.399.000	15.601.000		206.393.329	82.417.043	123.976.286
*Aralık2021 Yİ.Üfe Değerinin, İktisap Tarihini İzleyen Aydaki Yİ.Üfe Değerine Bölünmesi Suretiyle Bulunmuştur.

2022 Sonu İtibariyle SYD
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	SYDÖ Net Defter Değeri	YDO	SYDS İktisap Bedeli	SYDS Birik. Amort.	SYDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(E)	(F)	G=(E-F)	H	I=(Ex(1+H)	İ=(Fx(1+H)	J=(I-İ)
252	Binalar	02.2005	174.371.002	59.286.141	115.084.861	1,2155*	386.318.955	131.348.445	254.970.510
253	Makine, Cihazlar	02.2014	21.844.816	17.475.853	4.368.963	1,2155*	48.397.190	38.717.752	9.679.438
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	2.366.429	1.419.857	946.572	1,2155*	5.242.823	3.145.693	2.097.130
255	Demirbaşlar	05.2019	1.118.044	223.385	894.659	1,2155*	2.477.026	494.909	1.982.117
260	Haklar	12.2013	6.693.038	4.011.807	2.681.231	1,2155*	14.828.426	8.888.158	5.940.267
TOPLAM			206.393.329	82.417.043	123.976.286		457.264.420	182.594.959	274.669.462
*(Kasım2021-Ekim2022 Yİ.Üfe Ortalaması)’nın, (Kasım2020-Ekim 2021 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek bulunmuştur.

2023 Yılı 3. Geçici Vergilendirme Dönemi Sonu İtibariyle SYD
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	SYDÖ Net Defter Değeri	YDO	YDS İktisap Bedeli	YDS Birik. Amort.	YDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(I)	(İ)	J=(I-İ)	K	L=(Ix(1+K)	M=(İx(1+K)	N=(L-M)
252	Binalar	02.2005	386.318.955	131.348.445	254.970.510	0,3106*	506.309.622	172.145.273	334.164.350
253	Makine, Cihazlar	02.2014	48.397.190	38.717.752	9.679.438	0,3106*	63.429.357	50.743.486	12.685.871
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	5.242.823	3.145.693	2.097.130	0,3106*	6.871.244	4.122.745	2.748.499
255	Demirbaşlar	05.2019	2.477.026	494.909	1.982.117	0,3106*	3.246.391	648.628	2.597.763
260	Haklar	12.2013	14.828.426	8.888.158	5.940.267	0,3106*	19.434.135	11.648.820	7.785.314
TOPLAM			457.264.420	182.594.959	274.669.462		599.290.749	239.308.953	359.981.796
*( Kasım2022-Temmuz2023 Yİ.Üfe Ortalaması)’nın, (Ekim2022-Şubat 2022 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek bulunmuştur.

2023/3. GV Döneminde SYD Yaptıktan Sonra Yıl Sonunda Enflasyon Düzeltmesi
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	İktisap Bedeli	Top. Birik. Amort.	EDÖ Net Defter Değeri	EDK	EDS İktisap Bedeli	EDS Birik. Amort.	EDS Net Defter Değeri
Hesap Kodu	Hesap Adı	İktisap Tarihi	(L)	(M)	N=(L-M)	O	Ö=(LxO)	P=(MxO)	R=(Ö-P)
252	Binalar	02.2005	506.309.622	172.145.273	334.164.350	1,0404*	526.764.531	179.099.942	347.664.590
253	Makine, Cihazlar	02.2014	63.429.357	50.743.486	12.685.871	1,0404*	65.991.903	52.793.523	13.198.380
254	Taşıtlar (Otobüs)	02.2019	6.871.244	4.122.745	2.748.499	1,0404*	7.148.843	4.289.304	2.859.538
255	Demirbaşlar	05.2019	3.246.391	648.628	2.597.763	1,0404*	3.377.545	674.833	2.702.712
260	Haklar	12.2013	19.434.135	11.648.820	7.785.314	1,0404*	20.219.274	12.119.433	8.099.841
TOPLAM			599.290.749	239.308.953	359.981.796		623.502.096	248.977.035	374.525.061
*Enflasyon Düzeltme Katsayısı: Aralık2023 Yİ-Üfe Değerinin Ekim2023 Yİ-Üfe Değerine Bölünmesi ile Elde Edilmiştir.

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere; Çınar A.Ş. aktifinde yer alan amortismana tabi kıymetleri 2022 yılında önce Geçici 32 kapsamında yeniden değerlemeye, ardından 2022 yılında ve 2023/3 Geçici Vergilendirme dönemlerinde Sürekli Yeniden Değerlemeye (VUK Mük. 298/Ç), 2023 yılı sonu itibariyle de Enflasyon Düzeltmesine (VUK Mük. 298/A) konu ederse, söz konusu kıymetlerin “Net Defter Değeri” 15.601.000-TL’den 374.525.061-TL’ye çıkmaktadır.

SENARYA 1 ve SENARYO 3 Karşılaştırması

Senaryo 1’de belirtildiği üzere; 2022 yılında ve 2023/3 geçici vergilendirme döneminde Sürekli Yeniden Değerleme 2023 yılı sonunda ise Enflasyon Düzeltmesi (VUK Mük. 298/Ç + VUK Mük. 298/A) uygulanır ise şirket aktifinde yer alan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin net defter değeri 15.601.000-TL’den 47.129.703-TL’ye çıkmaktadır.

Senaryo 3’den görüleceği üzere; 2022 yılında önce VUK Geçici 32, 2022 yılında ve 2023/3 geçici vergilendirme döneminde Sürekli Yeniden Değerleme, 2023 yılı sonunda ise Enflasyon Düzeltmesi (Geçici 32 + VUK Mük. 298/Ç + VUK Mük. 298/A) uygulanır ise bu durumda şirket aktifinde yer alan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin net defter değeri 374.525.061-TL’ye çıkmaktadır.

Eğer Geçici 32 kapsamında yeniden değerleme yapılmaksızın vergisiz olduğu için VUK Mük. 298/Ç kapsamında sürekli yeniden değerleme yapılır ise bu tabloda, yaklaşık (374.525.061-47.129.703=) 327,3 Milyon TL’lik bir değer artışından yani amortisman hakkından vaz geçilmiş olacak.

Dolayısıyla, VUK Mük. 298/Ç uygulanmadan önce VUK Geçici 32 kapsamında yeniden değerleme yapılmasının daha faydalı olacağı kanaatindeyiz. Kanun maddesi gereğince, VUK Mük. 298/Ç uygulandıktan sonra bu kıymetler için Geçici 32 kapsamında yeniden değerleme yapmak yasal olarak mümkün değildir.

Peki Hangi Durumlarda Sadece VUK Mük. 298/Ç Kapsamında Sürekli Yeniden Değerleme Yapmalıyız?

Öncelikle VUK Mük. 298/Ç kapsamındaki sürekli yeniden değerlemenin ihtiyari bir uygulama olduğunu belirtmekte fayda var. İhtiyari bir uygulama olan sürekli yeniden değerleme, mükelleflere aynı zamanda değerlemeye konu edecekleri kıymetler üzerinde de seçimlik hak tanımaktadır. Yani, sadece belirlenen kıymetler de sürekli yeniden değerlemeye konu edilebilir. Eğer, Geçici 32’den yararlanılmayacaksa bu durumda uygulamanın seçimlik olan avantajı değerlendirilmelidir.

Örneğin, 2022 yılında veya 2023 yılında amortisman süresi dolacak olan kıymetler var ise bu durumda bu kıymetler için sürekli yeniden değerlemeden -oluşan değer artışı nedeniyle kurum kazancını daha fazla amortisman ayırmak yoluyla aşağı çekeçeği için- yararlanılması faydalı olacaktır.

NOT: Söz konusu tablolarda yer alan hesaplamalar ve bu hesaplamalara bağlı olarak yapılan yorumlar varsayımsal olduğu için hiçbir sorumluluk kabul edilmemektedir.

(Kaynak: Şaban Atuçuran / KPMG Vergi | 13.10.2022)