Maliye’nin Ağır İşçilerine Kanunsuz Sorumluluk

Türkiye'de 3568 sayılı Kanun hükümlerine göre, yetki almış; 6.873 Serbest Muhasebeci, 112.363 Ser­best Muhasebeci Mali Mü­şavir ve 4.916 Yeminli Mali Müşavir faaliyette bulun­maktadır. Ülkemizde, meslek mensuplarının güçlü bir ekono­mik yapının oluşumuna katkıları tartışılamaz. Meslek mensupları ülkemizde toplanan her kuruş vergide emeği olan hatta vergi dairesi memurlarından daha çok angaryaya tabi tutulan maliyenin ağır işçi grubudur. Ekonominin en önemli yapı taşlarından olan bu meslek grubu, mesleklerinin icrasında diğer birçok mesleğe kıyasla ağır sorumluluk ve ağır yaptırımlarla karşılaşmaktadırlar.

Meslek mensuplarının mali sorumlulukları 4008 Sayılı Yasa ile Vergi Usul Kanunu'na ekle­nen mükerrer 227. madde ile düzenlenmiş olup beyannameyi imzalayan meslek mensupları imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtla­rına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun ol­mamasından dolayı ortaya çıkan vergi kayıplarına bağlı olarak salınacak vergi, ceza ve gecikme faizinden mükelleflerle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.

YARGI SORUMLU TUTMAK İÇİN AÇIK VE SOMUT GERÇEKLİK İSTİYOR

Vergi Usul Kanunu ile yapılan düzenleme, 3568 sayılı Meslek Kanunu ve Serbest Muhasebe­ci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Hakkında Vergi Müfettişleri Tarafından Sorum­luluk Raporu Düzenlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönerge yürürlükte olmasına rağmen; vergi müfettişlerinin bu düzenlemelere uymadan rapor düzenlemeleri nedeniyle Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin sorum­luluğu konusu sürekli vergi idaresi ile meslek mensubu arasında ihtilaflara konu olmaktadır.

Aşağıda örneklerine yer ver­diğim güncel yargı kararları; dü­zenlenen sorumluluk raporlarının yasalara uygun olmadığı, kanaat ve varsayım içerdiği noktasında yoğunlaşmaktadır.

Danıştay Vergi Dava Dai­releri Kurulu; 21/08/2020, K.2020/1271 sayılı kararında; “Vergi incelemesi yapmaya ve müşterisinin beyanlarını bildir diye verdiği evrakların doğruluğu­nu araştırmaya yetkisi bulunma­yan mali müşavirin, müteselsilen ve mali sorumluluk altında sorum­lu olması hukuka uygun değildir.”

Danıştay 9. Dairesi 20.02.2020 Tarih, 2017/2642 E. 2020/988 K. Sayılı kararın­da; “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olan davacı hakkında dü­zenlenen Görüş ve Öneri Raporu (SMMM Sorumluluk Raporu)nda sorumluluğunu doğuracak hu­susların açık ve somut bir şekilde ortaya konulamaması, mükellefçe kendisine verilen bilgi ve belgeler­den farklı olarak muhasebe kayıt­larına aykırı biçimde kayıt yaptı­ğına veya kayıtları mali tablolara yansıtmadığına yönelik tespitlere yer verilmemesi durumunda, düzeltme ve şikayet başvurusunun reddi yönündeki işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı” yönünde kararlar verilmiştir.

VERGİ DENETİM KURULU YÖNERGE'Yİ HATIRLATTI

Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı kendisine intikal eden olaylardan ve ortaya çıkan yargı kararla­rından hareketle 03.08.2022 tarihli Genel Yazısı ile meslek mensuplarının sorumluluğuna ilişkin rapor yazılabilmesine ilişkin uygulamada yaşanan sorunları çözümlemek, vergi incelemeleri sırasında meslek mensuplarının karşılaştığı mağduriyeti gidermek ve yasalara aykırı şekilde sorum­luluk raporlarının yazılmasını en­gellemeye yönelik güzel bir adım attı. Bu kapsamda hazırlanan Ge­nel Yazı ile vergi müfettişlerince meslek mensubuna gönderilecek savunma veya açıklama isteme yazılarının;

1. Sorumluluğa konu fiil ve hâllere ilişkin olarak, meslek mensubu hakkında ileri sürülen iddialar ve bu iddiaların daya­nakları, kendisine sorumluluk doğurabilecek bilgi ve bulguların somut verileriyle açıklanması,
2. Sorumluluk doğuran fiillerin hukuki dayanaklarının bildirilmesi,
3. Sorumluluk doğuran fiil ve hallerin aydınlatılmasına yönelik sorular sorulması,
4. Meslek mensuplarının be­yanları ile eldeki bilgi ve belgeler çeliştiği takdirde, bu çelişkinin giderilmesinin istenilmesi,
5. Rapor Değerlendirme Ko­misyonu'nda dinlenme talebinde bulunabileceğinin belirtilmesi,
6. Bunların dışında vermek istediği bilgi, belge veya yapacağı açıklama olup olmadığı, hususları da dikkate alınarak düzenlenmesi gerekmektedir.

Vergi müfettişlerince düzen­lenecek görüş ve öneri rapor­larında, meslek mensuplarının sorumluluk doğuran icrai ya da ihmali fiilinin ne olduğu, bu fiilin mevzuatın hangi hükmünü ihlal ettiği ve fiilin icrası neticesinde ortaya çıkan sonucun ne olduğu açıkça belirtilecek. Ayrıca, düzen­lenen sorumluluk raporlarında, tespit edilen fiil ile bu fiil neti­cesinde ortaya çıkan vergi ziyaı arasında kurulan illiyet bağına, ilgili meslek mensubunun bilgisi­ne de başvurmak suretiyle, somut delillerle birlikte açık bir biçimde yer verilmesi gerekecek. Somut vakalar delilleri ile birlikte ortaya konulmadan, genel ibareler kul­lanılmak suretiyle rapor tanzim edilemeyecek.

Vergi müfettişlerince, meslek mensubunun disiplin sorumlu­luklarının tespit edildiği görüş ve öneri raporlarında ceza önerisi getirilmeyecektir.

KANAATİME GÖRE DÖNEMİ BİTECEK Mİ?

Meslek mensupları hakkında kanunlar ile yapılmış düzenle­meler ve idarenin bu konudaki yönergesine rağmen; meslek mensupları hakkında sadece iddia içeren ancak kanıt suna­mayan binlerce rapor düzen­lenmiş ve yargıda da binlerce dava devam ediyor.

Türkiye, hemen her konuda hukukun unutulduğu, meslek mensuplarının sırf kanaate göre ve delilden yoksun bir şekilde haklarında mali ve cezai sorum­luluk hükümleri uygulanmak suretiyle mağdur edildiği bir dö­nemi yaşadı ve yaşıyor. Müfettiş raporu yazıyor, onun işi bitiyor. Ama meslek mensubu yıllarca yargıda mücadele veriyor hatta mesleği yapması engelleniyor.

Vergi müfettişleri yönerge­ye uymayınca, bu kez Vergi Denetim Kurulu 03.08.2022 tarih ve E-55935724- 010.07-10120 sayılı genel yazı ile yönergeye uyulması konusunda uyarılarda bulu­nuyor. Bu genel yazı ile vergi incelemeleri sırasında meslek mensuplarının daha az sorun­la karşılaşıp karşılaşmayaca­ğını ve kanunun sistematiğine uymayan sorumluluk raporla­rının sayısının azalıp azalma­yacağını bekleyip göreceğiz.

(Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi | 26.08.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.